VietBF - View Single Post - Mẹo thở chậm để tránh được nhiều bệnh tật

florida80 · 04-05-2020

COVID-19 tác động đến cơ thể con người như thế nào?

Tác giả: Ngà Trương

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh





COVID-19 tác động đến cơ thể con người như thế nào?

Mặc dù còn rất nhiều điều chưa tường tận về virus gây bệnh COVID-19 hiện đang hoành hành trên toàn cầu nhưng có một sự thật mà chúng ta đều chắc chắn: COVID-19 có thể tác động sâu rộng lên các cơ quan trong cơ thể con người.

Đó là bản chất của chủng virus corona cũ (SARS và MERS) khi chúng lây truyền từ động vật sang người. Không giống như virus “anh em” cùng họ gây cảm lạnh thông thường, COVID-19 có ảnh hưởng trên khắp các cơ quan nội tạng người và cũng là lý do dịch COVID-19 đã làm tử vong hơn 3.000 người, vượt qua con số của SARS năm 2003 chỉ trong vài tuần. Trong khi tỷ lệ tử vong do COVID-19 chỉ 1/5 so với SARS, song virus corona mới lại có tốc độ lan truyền nhanh hơn. Một nhà dịch tễ học hàng đầu tại Đại học Hồng Kông đã cảnh báo dịch COVID-19 có thể lây nhiễm 60% dân số toàn cầu nếu không được kiểm soát gắt gao.

Chủng virus mới này rất giống với virus gây SARS về mặt di truyền, đến nỗi nó được đặt tên là SARS-CoV-2 theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Nhưng những gì thực sự sẽ xảy ra với cơ thể của chúng ta khi mắc COVID-19?

Hủy hoại phổi

Đối với hầu hết trường hợp đã xác nhận, phổi là nơi COVID-19 tác động đầu tiên và cũng là bộ phận bị tàn phá mạnh nhất. Virus SARS-CoV-2 cũng tương tự như virus cúm – chúng gây ra bệnh về đường hô hấp. Các triệu chứng ban đầu là sốt, ho, hắt hơi, sau đó có thể tiến triển thành viêm phổi cấp tính.

Từ bài học sau dịch SARS bùng phát, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) quan sát thấy căn bệnh này thường tấn công phổi theo 3 giai đoạn: sự nhân lên của virus, sự gia tăng phản ứng miễn dịch và cuối cùng là tổn thương phổi. Tuy nhiên, không phải tất cả người bệnh đều trải qua cả 3 giai đoạn. Trên thực tế chỉ có 25% trường hợp mắc SARS bị suy hô hấp – mức độ nặng của bệnh. Tương tự, theo dữ liệu sơ bộ thì COVID-19 gây ra các triệu chứng nhẹ trong khoảng 82% trường hợp, số còn lại là từ nặng đến nguy kịch.

Giáo sư Matthew B.Frieman, chuyên gia về virus của Đại học Maryland (Hoa Kỳ) cho biết bệnh COVID-19 cũng tiến triển như SARS. Những ngày đầu mới nhiễm, virus tấn công dồn dập các tế bào phổi, chủ yếu là lớp tế bào cilia bảo vệ tế bào niêm mạc (màng nhầy). Màng nhầy giúp bảo vệ mô phổi khỏi mầm bệnh và giữ ẩm cho cơ quan hô hấp. Các tế bào cilia tập trung xung quanh tế bào niêm mạc, “dọn dẹp” các vật thể lạ như phấn hoa hoặc virus.

Được biết virus gây SARS rất thích lây nhiễm và tiêu diệt các tế bào cilia, sau đó làm bong tróc lớp bảo vệ này. Khi đó đường thở của người bệnh sẽ bị lấp đầy bởi chất bẩn và dịch lỏng hay virus. Giáo sư Frieman đưa ra giả thuyết rằng virus corona chủng mới cũng có cách thức tấn công tương tự khiến nhiều người mắc COVID-19 bị viêm ở cả 2 lá phổi kèm theo triệu chứng khó thở.

Đây chính là lúc giai đoạn 2 bắt đầu. Trước sự hiện diện của virus ngoại lai, cơ thể chúng ta phản ứng chống lại bằng cách tăng cường sản sinh các tế bào miễn dịch đến phổi để khắc phục những tổn thương. Nếu hoạt động đúng, quá trình viêm sẽ được kiểm soát chặt chẽ và chỉ giới hạn ở các bộ phận bị nhiễm virus. Mặc dù vậy, đôi khi hệ thống miễn dịch bị rối loạn, chúng sẽ tiêu diệt tất cả mà không phân biệt là virus hay mô khỏe mạnh. Khi này, chính cơ thể chúng ta trở thành mối nguy, tình trạng viêm phổi có thể trở nên tồi tệ hơn.

Trong giai đoạn 3, tổn thương phổi tiếp tục lan rộng, có thể dẫn đến suy hô hấp. Trong trường hợp may mắn nhất là không tử vong thì người bệnh vẫn có nhiều khả năng chịu tổn thương phổi vĩnh viễn với đặc thù hình ảnh phim chụp phổi dạng “tổ ong”. Những lỗ hổng trên phổi này có thể là các mô sẹo do hệ miễn dịch quá mẫn tạo ra. Khi đó, người bệnh thường cần phải sử dụng máy thở để hỗ trợ hô hấp.

bệnh covid 19

Các vấn đề tim mạch

Tiến sĩ Laura E. Evans thuộc trung tâm Y tế Đại học Washington ở Seattle cho biết COVID-19 cũng có thể ảnh hưởng đến tim và mạch máu như làm nhịp tim không đều, tim bơm không đủ máu đến các mô hoặc gây huyết áp thấp và cần dùng thuốc. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cơ sở để khẳng định COVID-19 gây hại trực tiếp cho tim.

Ảnh hưởng hệ tiêu hóa

Trong thời kỳ dịch SARS và MERS bùng phát, gần 1/4 người bệnh có triệu chứng tiêu chảy. Đây là một đặc điểm quan trọng khi so sánh với các virus khác thuộc họ corona. Tuy nhiên, giáo sư Frieman cho rằng vẫn chưa đủ cơ sở để đánh giá mức độ đáng kể của các triệu chứng tiêu hóa trong đợt bùng dịch mới đây của SARS-CoV-2, vì các trường hợp bị tiêu chảy và đau bụng vẫn có nhưng rất hiếm. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao một loại virus gây bệnh đường hô hấp lại tấn công vào hệ tiêu hóa?

Khi bất kỳ loại virus nào xâm nhập vào cơ thể con người, nó sẽ tìm kiếm các tế bào có protein bên ngoài được gọi là thụ thể. Khi virus tìm thấy một thụ thể tương thích trên một tế bào, nó có thể tiến hành thâm nhập. Một số virus rất kén chọn về con đường tấn công còn số khác thì lại “dễ dãi” hơn khi “dễ dàng thâm nhập vào tất cả các loại tế bào”, bà Anna Suk-Fong Lok, trợ lý trưởng khoa nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Y Michigan, cựu chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu về Bệnh gan Hoa Kỳ, cho biết.

Cả virus gây SARS và MERS đều có thể tấn công vào các tế bào lót trong ruột non và ruột già. Những phản ứng viêm tại đây gây ra các kích ứng mạnh mẽ khiến người bệnh bị tiêu chảy. Các nhà nghiên cứu tin rằng virus gây bệnh COVID-19 sử dụng cùng một thụ thể như SARS, do đó chúng có thể hiện diện trong phổi và ruột non của người bệnh.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học New England và một nghiên cứu về medRxiv tiến hành trên 1.099 trường hợp cũng tìm thấy virus trong mẫu phân. Phát hiện này đặt ra giả thuyết COVID-19 có thể lây lan qua tiếp xúc phân người bệnh nhưng vẫn chưa đủ cơ sở để kết luận.

04-05-2020	#49
florida80 R11 Độc Cô Cầu Bại Join Date: Aug 2007 Posts: 112,651 Thanks: 7,327 Thanked 46,153 Times in 12,818 Posts Mentioned: 1 Post(s) Tagged: 0 Thread(s) Quoted: 511 Post(s) Rep Power: 139	COVID-19 tác động đến cơ thể con người như thế nào? Tác giả: Ngà Trương Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh    COVID-19 tác động đến cơ thể con người như thế nào? Mặc dù còn rất nhiều điều chưa tường tận về virus gây bệnh COVID-19 hiện đang hoành hành trên toàn cầu nhưng có một sự thật mà chúng ta đều chắc chắn: COVID-19 có thể tác động sâu rộng lên các cơ quan trong cơ thể con người. Đó là bản chất của chủng virus corona cũ (SARS và MERS) khi chúng lây truyền từ động vật sang người. Không giống như virus “anh em” cùng họ gây cảm lạnh thông thường, COVID-19 có ảnh hưởng trên khắp các cơ quan nội tạng người và cũng là lý do dịch COVID-19 đã làm tử vong hơn 3.000 người, vượt qua con số của SARS năm 2003 chỉ trong vài tuần. Trong khi tỷ lệ tử vong do COVID-19 chỉ 1/5 so với SARS, song virus corona mới lại có tốc độ lan truyền nhanh hơn. Một nhà dịch tễ học hàng đầu tại Đại học Hồng Kông đã cảnh báo dịch COVID-19 có thể lây nhiễm 60% dân số toàn cầu nếu không được kiểm soát gắt gao. Chủng virus mới này rất giống với virus gây SARS về mặt di truyền, đến nỗi nó được đặt tên là SARS-CoV-2 theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Nhưng những gì thực sự sẽ xảy ra với cơ thể của chúng ta khi mắc COVID-19? Hủy hoại phổi Đối với hầu hết trường hợp đã xác nhận, phổi là nơi COVID-19 tác động đầu tiên và cũng là bộ phận bị tàn phá mạnh nhất. Virus SARS-CoV-2 cũng tương tự như virus cúm – chúng gây ra bệnh về đường hô hấp. Các triệu chứng ban đầu là sốt, ho, hắt hơi, sau đó có thể tiến triển thành viêm phổi cấp tính. Từ bài học sau dịch SARS bùng phát, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) quan sát thấy căn bệnh này thường tấn công phổi theo 3 giai đoạn: sự nhân lên của virus, sự gia tăng phản ứng miễn dịch và cuối cùng là tổn thương phổi. Tuy nhiên, không phải tất cả người bệnh đều trải qua cả 3 giai đoạn. Trên thực tế chỉ có 25% trường hợp mắc SARS bị suy hô hấp – mức độ nặng của bệnh. Tương tự, theo dữ liệu sơ bộ thì COVID-19 gây ra các triệu chứng nhẹ trong khoảng 82% trường hợp, số còn lại là từ nặng đến nguy kịch. Giáo sư Matthew B.Frieman, chuyên gia về virus của Đại học Maryland (Hoa Kỳ) cho biết bệnh COVID-19 cũng tiến triển như SARS. Những ngày đầu mới nhiễm, virus tấn công dồn dập các tế bào phổi, chủ yếu là lớp tế bào cilia bảo vệ tế bào niêm mạc (màng nhầy). Màng nhầy giúp bảo vệ mô phổi khỏi mầm bệnh và giữ ẩm cho cơ quan hô hấp. Các tế bào cilia tập trung xung quanh tế bào niêm mạc, “dọn dẹp” các vật thể lạ như phấn hoa hoặc virus. Được biết virus gây SARS rất thích lây nhiễm và tiêu diệt các tế bào cilia, sau đó làm bong tróc lớp bảo vệ này. Khi đó đường thở của người bệnh sẽ bị lấp đầy bởi chất bẩn và dịch lỏng hay virus. Giáo sư Frieman đưa ra giả thuyết rằng virus corona chủng mới cũng có cách thức tấn công tương tự khiến nhiều người mắc COVID-19 bị viêm ở cả 2 lá phổi kèm theo triệu chứng khó thở. Đây chính là lúc giai đoạn 2 bắt đầu. Trước sự hiện diện của virus ngoại lai, cơ thể chúng ta phản ứng chống lại bằng cách tăng cường sản sinh các tế bào miễn dịch đến phổi để khắc phục những tổn thương. Nếu hoạt động đúng, quá trình viêm sẽ được kiểm soát chặt chẽ và chỉ giới hạn ở các bộ phận bị nhiễm virus. Mặc dù vậy, đôi khi hệ thống miễn dịch bị rối loạn, chúng sẽ tiêu diệt tất cả mà không phân biệt là virus hay mô khỏe mạnh. Khi này, chính cơ thể chúng ta trở thành mối nguy, tình trạng viêm phổi có thể trở nên tồi tệ hơn. Trong giai đoạn 3, tổn thương phổi tiếp tục lan rộng, có thể dẫn đến suy hô hấp. Trong trường hợp may mắn nhất là không tử vong thì người bệnh vẫn có nhiều khả năng chịu tổn thương phổi vĩnh viễn với đặc thù hình ảnh phim chụp phổi dạng “tổ ong”. Những lỗ hổng trên phổi này có thể là các mô sẹo do hệ miễn dịch quá mẫn tạo ra. Khi đó, người bệnh thường cần phải sử dụng máy thở để hỗ trợ hô hấp. bệnh covid 19 Các vấn đề tim mạch Tiến sĩ Laura E. Evans thuộc trung tâm Y tế Đại học Washington ở Seattle cho biết COVID-19 cũng có thể ảnh hưởng đến tim và mạch máu như làm nhịp tim không đều, tim bơm không đủ máu đến các mô hoặc gây huyết áp thấp và cần dùng thuốc. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cơ sở để khẳng định COVID-19 gây hại trực tiếp cho tim. Ảnh hưởng hệ tiêu hóa Trong thời kỳ dịch SARS và MERS bùng phát, gần 1/4 người bệnh có triệu chứng tiêu chảy. Đây là một đặc điểm quan trọng khi so sánh với các virus khác thuộc họ corona. Tuy nhiên, giáo sư Frieman cho rằng vẫn chưa đủ cơ sở để đánh giá mức độ đáng kể của các triệu chứng tiêu hóa trong đợt bùng dịch mới đây của SARS-CoV-2, vì các trường hợp bị tiêu chảy và đau bụng vẫn có nhưng rất hiếm. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao một loại virus gây bệnh đường hô hấp lại tấn công vào hệ tiêu hóa? Khi bất kỳ loại virus nào xâm nhập vào cơ thể con người, nó sẽ tìm kiếm các tế bào có protein bên ngoài được gọi là thụ thể. Khi virus tìm thấy một thụ thể tương thích trên một tế bào, nó có thể tiến hành thâm nhập. Một số virus rất kén chọn về con đường tấn công còn số khác thì lại “dễ dãi” hơn khi “dễ dàng thâm nhập vào tất cả các loại tế bào”, bà Anna Suk-Fong Lok, trợ lý trưởng khoa nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Y Michigan, cựu chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu về Bệnh gan Hoa Kỳ, cho biết. Cả virus gây SARS và MERS đều có thể tấn công vào các tế bào lót trong ruột non và ruột già. Những phản ứng viêm tại đây gây ra các kích ứng mạnh mẽ khiến người bệnh bị tiêu chảy. Các nhà nghiên cứu tin rằng virus gây bệnh COVID-19 sử dụng cùng một thụ thể như SARS, do đó chúng có thể hiện diện trong phổi và ruột non của người bệnh. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học New England và một nghiên cứu về medRxiv tiến hành trên 1.099 trường hợp cũng tìm thấy virus trong mẫu phân. Phát hiện này đặt ra giả thuyết COVID-19 có thể lây lan qua tiếp xúc phân người bệnh nhưng vẫn chưa đủ cơ sở để kết luận.