[trungthuc]

Giới khoa học gia vừa thông báo cho biết, nguồn nước uống sạch ở Hoa Kỳ đang gặp nguy hiểm do tình trạng bị ô nhiễm chất nitơ (nitrogen) ở các lưu vực sông ngòi.

Trong một cuộc nghiên cứu mới nhất, họ đã phát hiện ra một phần ba nguồn nước uống trên thế giới có thể sẽ bị ô nhiễm chất nitơ vào năm 2025, theo nguồn tin củaNewsweek.

Các cuộc thử nghiệm cũng đưa ra những kết quả đáng lo ngại, rằng nước sẽ không chỉ bị ô nhiễm, mà tình trạng bị thiếu nước sẽ trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra, điều này có khả năng chi phối đến 3 tỷ người trên toàn thế giới, theo bài báo được đăng trên tạp chí Nature Communications.

Mengru Wang, phụ tá giáo sư tại Wageningen University & Research ở Hoà Lan, nói với Newsweek: "Sự ô nhiễm nước do chất nitơ này đang làm trầm trọng thêm tình trạng bị khan hiếm nước ở hơn một phần năm các nguồn tiểu lưu vực sông ngòi trên toàn thế giới".

"Điều này có nghĩa là không chỉ nói đến nguồn nước, mà chất lượng của nước cũng rất quan trọng và cần phải giải quyết khẩn cấp trong việc kiểm soát tài nguyên về nguồn nước trong tương lai".

Nitơ (nitrogen) là hợp chất hóa học được sản xuất đại trà trong quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch. Việc có quá nhiều chất nitơ trong khí quyển là nguyên nhân tạo ra ammoniac và ozone, là những chất gây ô nhiễm rất độc hại, gây ra ảnh hưởng tai hại rất lớn đến không chỉ cho nguồn nước tại sông hồ, mà còn ở rừng và đất canh tác nữa.

Cuộc nghiên cứu còn cho biết thêm, các khu vực của phía Nam TQ, Trung Đông và Phi châu, đều được dự đoán sẽ trở thành điểm nóng về tình trạng bị khan hiếm nước, phần lớn là do mức dư thừa chất nitơ trong những khu vực này. Ngoài ra, vấn đề ô nhiễm nguồn nước là mối quan tâm đặc biệt ở phía Nam của vùng Bắc Mỹ.

Các tác giả của cuộc nghiên cứu còn chia sẻ: "Sự ô nhiễm của nguồn nước sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng bị thiếu nước ở 2,000 tiểu lưu vực sông ngòi trên toàn thế giới. Số lượng các tiểu lưu vực bị khan hiếm nước sẽ tăng lên gấp ba lần do tình trạng ô nhiễm nitơ trong tương lai trên toàn thế giới".

"Hồi năm 2010, 984 tiểu lưu vực sông ngòi đã được phân loại là bị khan hiếm nước khi chỉ xem xét đến sự khan hiếm do dung tích chưa nước, trong khi 2,517 tiểu lưu vực khác bị ảnh hưởng do sự thiếu thốn từ dung tích và chất lượng của nguồn nước. Con số này thậm chí còn sẽ tăng lên đến 3,061 tiểu lưu vực sông ngòi trong tình trạng tồi tệ nhất vào năm 2050".

Các tiểu lưu vực sông ngòi là những đơn vị nhỏ của các lưu vực sông lớn, là nguồn cung cấp nước uống cho nhiều cộng đồng dân cư. Vấn đề ở đây là chúng cũng nằm ở những khu vực đô thị, nghĩa là nguy cơ ô nhiễm ở tất cả mọi nơi đều có thể xảy ra.

Nguồn nước ở nhiều nơi bị ô nhiễm nặng, và nhiều nơi khác sẽ gặp tình trạng bị thiếu nước. (Minh họa: Alan Green/Unsplash)

Các tác giả ước tính cho đến năm 2050, 3,061 tiểu lưu vực sẽ bị "khan hiếm nước cả về dung tích lẫn chất lượng". Điều đáng lo ngại là những lưu vực sông ngòi này cung cấp nước cho hơn 3 tỷ người.

Vì lý do này, các chuyên gia nghiên cứu đang kêu gọi các nhân vật hoạch định chính sách nên đánh giá và xem xét lại chất lượng nước là một vấn đề cấp bách toàn cầu.

Các ví dụ thực tế về tình trạng bị khan hiếm nước hiện đang xảy ra ở Hoa Kỳ. Ví dụ như vùng Southwest đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nước khi giòng sông Colorado River đang có nguồn nước chảy thấp nhất trong vòng 10 năm qua. Điều này có nghĩa là các hồ chứa nước quan trọng, như Lake Mead, nơi cung cấp nước cho 25 triệu người, cũng có mực nước chứa thấp.

Nhiều người cho rằng vấn đề chính là do các biến đổi khí hậu đã gây ra hạn hán do thiếu lượng mưa cần thiết. Tuy nhiên, các thử nghiệm lưu ý rằng trong khi biến đổi khí hậu là một yếu tố gây ra vấn đề bị thiếu nước, hoạt động nông nghiệp và đô thị hóa cũng đóng góp một phần không nhỏ gây ra ô nhiễm nguồn nước.

Trong khi các chuyên gia nghiên cứu đánh giá nitơ như một "chỉ số về chất lượng nước" thì có nhiều mối đe dọa khác cũng cần được xem xét. Cô Wang cho biết: "Có những chất gây ra ô nhiễm khác có khả năng làm bẩn nguồn nước trên toàn thế giới. Chúng tôi không biết điều đó sẽ thay đổi bức tranh bị khan hiếm nước sạch như thế nào?"

Đó là lý do cô muốn đưa ra thêm các loại hóa chất gây ô nhiễm khác như nhựa, thuốc trừ sâu, mầm bệnh, kháng sinh,… vào nghiên cứu để nắm hiểu rõ hơn những thay đổi trong tương lai về tình trạng bị khan hiếm nước sạch trên toàn thế giới, vì đó là điều cần thiết để xác định ra các tác động của các chỉ số hoặc chất gây ô nhiễm này đối với tình trạng bị thiếu thốn nước trong tương lai.