Chu Mộng Long: Chuyện chàng đom đóm
(Trích Lĩnh Nam quái sự)
Cung đ́nh lộ chuyện hối lộ ngàn tỉ. Vua chỉ dụ khâm sai điều tra. Chỉ dụ ghi "Tuyệt mật" nhưng lại lộ tràn lan trong nhân gian. Nhiều người biết mà không dám công khai, thậm chí là không dám soi đèn xem cái chỉ dụ "Tuyệt mật" ấy. Bèn phải chui vào đêm tối bắt đom đóm làm đèn mà soi.
Đèn đom đóm soi cái chỉ dụ bắt đom đóm. Số là nghi phạm có liên quan đến một mệnh quan triều đ́nh từng học bài bằng đèn đom đóm. "Chàng đom đóm" lâu nay đă thành danh hiệu của mệnh quan ấy.
Ngay cả cuộc hỏi cung "tuyệt mật" cũng lộ hết theo đèn đom đóm. Đom đóm thành công cụ thăng quan lẫn hạ quan và soi sáng cả vùng tăm tối nhất của xứ Lĩnh Nam.
Quan khâm sai hỏi Chàng đom đóm:
- Đứa nô tài của ngài đă theo chân ngài qua nhiều cửa, từ kiểm toán đến kinh tài, từ kinh tài đến pháp lư, đúng không?
Chàng đom đóm lập ḷe mấy câu:
- Đúng vậy! Nó là nô tài th́ phải theo chân chủ...
Quan khâm sai hỏi tiếp:
- Theo dân gian th́ ngài rơi cái ǵ th́ nó phải nhặt cái ấy cho ngài?
Chàng đom đóm hiểu khâm sai đại thần đang mượn chuyện tiếu lâm dân gian để xỏ xiên ngài, bèn vừa gật vừa lắc:
- Đúng mà không đúng. Tôi dạy dỗ cẩn thận và dặn kỹ nó rồi. Cái ǵ của ta rơi th́ nhặt hết, trừ phân. Và nó là đứa nô tài rất ngoan!
Quan khâm sai khen:
- Đúng như lời đồn. Học đèn đom đóm trí tuệ có khác. Thông minh chứ không đến nỗi thong manh.
Sau khi ḍ xét gương mặt của Chàng đom đóm, quan khâm sai hỏi tiếp:
- Vậy thằng nô tài nó nhận hối lộ hơn hai ngàn tỉ, có phải là nhặt của rơi cho ngài không?
Chàng đom đóm giăy đành đạch:
- Nhận hối lộ đến ngàn tỷ là tội phạm nghiêm trọng. Nhưng ai làm nấy chịu. Tôi chỉ chịu trách nhiệm làm ông chủ mà không dạy bảo nô tài cẩn thận.
Quan khâm sai hỏi dồn:
- Vậy khi đứa nô tài ấy nhặt cả ngàn tỉ mà ngài không soi xét xem nó nhặt bao nhiêu sao?
Chàng đom đóm chỏng đít lên và cất giọng như ve sầu:
- Ngài xem, với cái ánh sáng lập ḷe thế này th́ soi cái được cái mất. Tôi tưởng số tiền nó nhặt được chẳng đáng là bao so với của rơi của tôi...
Quan khâm sai phải gật đầu thán phục:
- Thảo nào, ngày xưa ngài nổi tiếng học đèn đom đóm. Soi chữ được chữ mất mà vẫn biết tuốt để trở thành đỉnh cao trí tuệ!
__________________
|