Hatshepsut, nữ pharaoh quyền lực nhất Ai Cập cổ đại là ai?

[june04]

Trong thế giới Ai Cập cổ đại, nơi mà việc trị vì phần lớn được coi là trách nhiệm của nam giới, thì có một người phụ nữ đã dũng cảm phá vỡ truyền thống này và trở thành một trong những pharaoh vĩ đại nhất Ai Cập cổ đại. Đó là Hatshepsut, người đã nắm quyền và cai trị Ai Cập trong thế kỷ 15 TCN, một thời kỳ hòa bình và thịnh vượng. Dù vậy, sự tồn tại và những thành tựu của bà đã từng bị xóa bỏ khỏi lịch sử trong suốt 3.500 năm trước khi được các nhà khảo cổ học hiện đại khám phá lại.

Hatshepsut là con gái của Pharaoh Thutmose I và Hoàng hậu Ahmose, bà trở thành hoàng hậu khi kết hôn với Thutmose II, anh trai cùng cha khác mẹ. Sau khi Thutmose II qua đời vào năm 1479 TCN, Hatshepsut đóng vai trò nhiếp chính cho con trai riêng của mình, Thutmose III, người còn quá trẻ để tự mình cai trị đất nước. Tuy nhiên, thay vì từ bỏ quyền lực khi Thutmose III đủ tuổi, Hatshepsut quyết định tự mình cai trị và tuyên bố kế thừa ngôi vị pharaoh, một quyết định táo bạo trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ.

Để củng cố quyền lực, Hatshepsut đã tự mô tả mình như một pharaoh nam trong nhiều bức tượng và bích họa. Bà mặc trang phục vua truyền thống của nam giới, thậm chí đeo bộ râu giả, một biểu tượng đặc trưng của các pharaoh nam giới. Dù phải đối mặt với nhiều thách thức và nghi ngờ về tính hợp pháp, sự lãnh đạo xuất sắc và khôn ngoan của Hatshepsut đã giúp bà duy trì quyền lực trong suốt 21 năm trị vì.

Hatshepsut đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Ai Cập thông qua những công trình kiến trúc vĩ đại và các hoạt động thương mại phong phú. Bà giám sát việc xây dựng nhiều đền đài hoành tráng, bao gồm khu phức hợp tang lễ ấn tượng tại Deir el-Bahri gần Thung lũng các vị vua. Đền thờ này được coi là một trong những kiệt tác kiến trúc của Ai Cập cổ đại, nổi bật với ba tầng bậc thang và những hàng cột uy nghi hòa quyện với cảnh quan núi đá xung quanh.

Ngoài ra, một trong những thành tựu lớn nhất của Hatshepsut là cuộc thám hiểm thành công đến vùng đất Punt, gần Biển Đỏ. Chuyến thám hiểm này đã mang về cho Ai Cập sự giàu có với các sản phẩm quý giá như vàng, ngà voi, gỗ thơm và những loài động vật kỳ lạ. Những thành tựu này không chỉ khẳng định quyền lực của Hatshepsut mà còn củng cố vị thế kinh tế của Ai Cập, biến thời kỳ của bà trở thành một giai đoạn thịnh vượng và hòa bình.

Sau khi Hatshepsut qua đời vào năm 1458 TCN, Thutmose III cuối cùng cũng được nắm quyền cai trị. Để củng cố quyền lực của mình và xóa đi dấu vết của triều đại Hatshepsut, ông bắt đầu một chiến dịch xóa bỏ mọi dấu tích về bà. Các tượng đài, đền đài và bức tượng tôn vinh Hatshepsut bị phá hủy hoặc bị khắc lại thành tên của một pharaoh nam.

Mặc dù những nỗ lực này gần như thành công trong việc xóa bỏ hình ảnh của Hatshepsut khỏi lịch sử Ai Cập, nhưng vào năm 1822, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra tên của bà khi giải mã các chữ tượng hình tại Deir el-Bahri. Việc phát hiện này mở ra cánh cửa cho các nhà nghiên cứu khôi phục và tái dựng lại câu chuyện về một trong những nhân vật quan trọng nhất của Ai Cập cổ đại. Năm 1903, nhà Ai Cập học Howard Carter tìm thấy quan tài trống rỗng của Hatshepsut trong Thung lũng các vị Vua, và phải đến gần một thế kỷ sau, xác ướp của bà mới được tìm thấy trong một ngôi mộ nhỏ gần đó.

Những khám phá khảo cổ sau đó đã tiết lộ nhiều di tích bị phá hủy mang tên Hatshepsut, thường bị gạch bỏ hoặc thay thế bằng tên của các pharaoh nam. Tuy nhiên, thay vì xóa bỏ hoàn toàn hình ảnh của bà, những nỗ lực này của Thutmose III chỉ càng làm tăng thêm sự tò mò và quan tâm của thế giới đối với Hatshepsut. Ngày nay, bà được công nhận là một trong những nữ pharaoh quyền lực nhất của Ai Cập cổ đại, một người phụ nữ đã dũng cảm phá vỡ mọi rào cản để trị vì một trong những nền văn minh vĩ đại nhất của nhân loại.

Câu chuyện về Hatshepsut không chỉ là câu chuyện về quyền lực và tham vọng, mà còn là minh chứng cho sự quyết tâm và khả năng lãnh đạo của phụ nữ trong lịch sử cổ đại. Di sản của bà vẫn tiếp tục được nghiên cứu và khám phá, cung cấp những cái nhìn sâu sắc về một giai đoạn đáng nhớ và lẫy lừng trong lịch sử Ai Cập.