Theo như lần đầu tiên, tổng thống Nga Vladimir Putin tới thăm một quốc gia thành viên của Ṭa án H́nh sự Quốc tế (CPI), định chế đă phát lệnh bắt ông Vladimir Putin với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, nhưng trong lúc tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh đón tiếp người đồng cấp Vladimir Putin theo nghi lễ long trọng ở quảng trường lớn Thành Cát Tư Hăn của thủ đô Ulan-Bator bất chấp lệnh bắt của CPI.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (P) và tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh duyệt đội danh dự, Ulan-Bator, thủ đô Mông Cổ, ngày 03/09/2024. via REUTERS - Sofia Sandurskaya
Tối hôm qua,02/09/2024, ông Vladimir Putin đă tới Mông Cổ bắt đầu chuyến công du chính thức. Lần đầu tiên, tổng thống Nga tới thăm một quốc gia thành viên của Ṭa án H́nh sự Quốc tế (CPI), định chế đă phát lệnh bắt ông với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh. Rơ ràng lệnh bắt giữ quốc tế đó không ngăn cản chuyến thăm với trọng tâm phát triển quan hệ hữu nghị với nước láng giềng châu Á.
Hôm nay, tổng thống Vladimir Putin đă được người đồng cấp Mông Cổ, Ukhnaa Khurelsukh đón tiếp theo nghi lễ long trọng ở quảng trường lớn Thành Cát Tư Hăn của thủ đô Ulan-Bator. Chuyến thăm của tổng thống Nga diễn ra vào dịp kỷ niệm 85 năm quân đội Mông Cổ và Liên Xô chiến thắng phát xít Nhật.
Quân phục duyệt binh đỏ và xanh, những thanh kiếm lấp lánh trong đêm : Một đội danh dự thực sự chào đón Vladimir Putin khi tổng thống Nga bước xuống máy bay, ngay trên đường băng. Sau đó ông lên xe riêng rời phi trường Ulan-Bator cùng với đoàn xe mô tô cảnh sát hộ tống.
Chính quyền Mông Cổ không bắt tổng thống Nga, bất chấp việc Ṭa H́nh Sự Quốc Tế đă phát lệnh truy nă ông. Yêu cầu của Kiev, Liên Hiệp Châu Âu hay của tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Right Watch đă không có hiệu quả như mong đợi. Cần phải nói là ông Vladimir Putin đă nhận lời mời của người đồng cấp Mông Cổ, nên không thể có việc mời tổng thống Nga đến để bắt.
Matxcơva cũng nhấn mạnh không lo chuyện bắt giữ có thể xảy ra v́ mối quan hệ hữu nghị gắn kết hai nước. Điều đó có nghĩa là Kremlin chắc chắn đă có được bảo đảm trước. Ông Vladimir Putin sẽ ở thăm Mông Cổ 2 ngày và sẽ đề cập đến việc phát triển quan hệ Nga – Mông Cổ trong tương lai, những vấn đề quốc tế và khu vực hiện nay. Nhiều văn kiện song phương sẽ được kư kết trong dịp này.
Thách thức quốc tế ?
Chuyến công du của tổng thống Nga tới Ulan-Bator được giới quan sát nh́n nhận như là một thách thức đối với CPI, với Ukraina, cũng như đối với nhiều nước phương Tây và các tổ chức bảo vệ nhân quyền yêu cầu ṭa phát lệnh bắt giữ ông Hồi tháng 03/2023, tổng thống Putin bị Ṭa án H́nh sự Quốc tế (CPI) phát lệnh bắt v́ trách nhiệm liên quan đến vụ cưỡng bức di dời trẻ em tại vùng chiếm đóng ở Ukraina đến Nga. Mông Cổ là quốc gia thành viên CPI từ năm 2002, theo quy chế hoạt động của Ṭa Án, Mông Cổ sẽ phải thực hiện lệnh bắt giữ trên.
Kiev đă tức giận phản ứng. Hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Ukraina, Georguii Tykhii, chỉ trích Mông Cổ đă « cho phép một tội phạm thoát khỏi công lư, tức là phải chia sẻ trách nhiệm với những tội ác chiến tranh của ông Putin ».
Tuần trước, CPI, đóng trụ sở tại La Haye, Hà Lan, đă nhắc lại rằng các nước thành viên phải « có nghĩa vụ » bắt giữ các đối tượng bị Ṭa truy nă.