học sinh gốc Việt ở Mỹ ‘buộc’ phải học giỏi để chiều ḷng cha mẹ. Có lẽ điều đó giống nhau trong cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới?
Hằng năm, cứ đến mùa ra trường là cư dân vùng Little Saigon lại có dịp hănh diện về thành quả học vấn của con em ḿnh, hay vui lây cho con em đồng hương. Để có được tiếng thơm cho gia đ́nh, nhiều em phải thức khuya, dậy sớm, học “bán sống bán chết” để cha mẹ vui ḷng.
Phần đông, các bậc phụ huynh đều nghĩ rằng họ không ép buộc con ḿnh phải trở thành học sinh xuất sắc. Họ tin rằng học giỏi là do con ḿnh tự cố gắng mà thôi.
Nhưng qua những ǵ các em tŕnh bày, các em biết cha mẹ muốn ǵ ở ḿnh, và bằng mọi giá, các em tự làm cha mẹ vui ḷng.
Bà Katie Nguyễn, cư dân Tustin, nói: “Tôi rất vui khi được các con nói chuyện thoải mái trong gia đ́nh. Nhờ vậy, tôi biết trong quá khứ, tôi có ‘ác’ với các con, mong muốn hơi quá đáng đối với sức học của tụi nó.”
Bà được các con cho hay rằng đối với cha mẹ “Á Đông điển h́nh,” điểm A chỉ là “average” (trung b́nh”, B là “bad” (xấu), C là “catastrophy” (nguy biến) và D là “disown” (từ con).
Dù chỉ là một lời nói đùa giữa con bà với các bạn, bà Katie thấy được áp lực con ḿnh đă trải qua.
Bà tiếp: “Phần nhiều, tôi vô t́nh tạo áp lực cho con ḿnh mà không biết. Bây giờ, tôi phải cẩn thận hơn.”
“Tụi nó tinh lắm, ánh mắt ḿnh vui khi nó được điểm A, nó thấy, ánh mắt ḿnh thất vọng khi nó không được A, nó biết. Và v́ muốn làm ḿnh vui, nó phải cố gắng, có khi là quá sức, rất có hại về lâu, về dài. Khi ḿnh khen ông này, bà nọ tốt phúc, có con làm bác sĩ, tụi nó biết ḿnh muốn ǵ,” bà phân tích.
Audrey Lê: “Em không thích học giỏi , nhưng nếu học giỏi th́ mẹ em hănh diện. V́ vậy, em cố học giỏi.”
Cũng như bà Katie, có nhiều cha mẹ không hề lên tiếng ép con, nhưng các em vẫn đem điểm cao về tŕnh cha mẹ.
Bà Cẩm Nguyễn, cư dân Garden Grove, có con trai học trường Garden Grove, nói: “Con tôi đang học lớp 10 và cháu sẽ thành bác sĩ y khoa. Nói thật, chúng tôi rất mừng v́ cả bố cháu với tôi, đâu ai dám ép buộc cháu đâu. Từ lớp sáu đến giờ, cháu toàn điểm A.”
Liếc đồng hồ xem sắp đến giờ tan trường chưa, bà tiếp: “Chúng tôi rất sợ. Năm ngoái, có tới hai vụ học sinh người Việt ḿnh tự tử. Mà ép con làm ǵ. Học giỏi th́ cũng chỉ ấm vào thân nó thôi, chứ bên này cha mẹ đâu có mong con chăm sóc khi tuổi già. Đỗ đạt, thành tài th́ vợ con nó hưởng chứ làm ǵ đến phần ḿnh.”
Bà là chủ tiệm “nail” ở Long Beach nên có thời gian đón con. “Hai năm trước, chúng tôi phải để nó đi xe buưt,” bà cho biết. “Bây giờ rảnh rỗi, tôi đón cháu hằng ngày.”
Chưa bao giờ la mắng để buộc con phải có điểm cao, nhưng con bà, Harry Nguyễn, luôn được điểm A.
“Em biết ba mẹ chỉ muốn em lấy ‘straight As.’ Em gái em chỉ thích chơi thể thao như bơi lội và quần vợt nên chỉ được điểm B+, và em thấy ba mẹ thở dài khi nh́n phiếu điểm của nó. Học mệt lắm, nhưng v́ cha mẹ vui, em ráng,” Harry nói với phóng viên nhật báo Người Việt.
Ông Nguyễn Hữu Kỳ, ngụ tại Westminster, có con trai học trường Bolsa Grande, khoe: “Chúng tôi không bao giờ bắt con phải có điểm cao. Nhưng được cái, con trai tôi, từ nhỏ tới lớn, chỉ được điểm A. Ở nhà, chúng tôi chỉ muốn nó học giỏi chứ không dám ép nó theo ngành ǵ. Lớn rồi, nó tự chọn th́ hay hơn.”
Ông cho biết con ông muốn cuối tuần ra làm ở chợ trời kiếm tiền tiêu vặt, nhưng ông không muốn. “Cần tiền, tôi với má nó lo được. Quen xài tiền rồi chỉ muốn đi làm luôn. Th́ giờ đó, ở nhà học bài hay hơn,” ông dứt khoát. “Thành bác sĩ hay luật sư ǵ cũng được, tôi không đ̣i hỏi.”
Kenny Nguyễn, con trai ông, cười và nói nhỏ bằng tiếng Anh với phóng viên nhật báo Người Việt: “Tất cả cha mẹ người Á Đông đều muốn con ḿnh ở nhà phải nghe lời, đến trường th́ phải lấy toàn điểm A. Cái ‘mindset’ của họ là vậy. Là con, em biết làm ǵ hơn?”
Kenny cho biết cha mẹ em không đ̣i hỏi là em phải có điểm cao, nhưng em biết nếu không lấy toàn A, cha mẹ sẽ âm thầm buồn. “Ba mẹ em hy sinh cả đời để em có cuộc sống khá hơn họ. Đây là một sự bắt buộc mạnh nhất đối với em,” Kenny nói thêm.
Audrey Lê, học sinh lớp bảy tại trường Sarah Mcgarvin, Westminster, nói: “Em không thích học giỏi lắm, nhưng nếu học giỏi th́ mẹ em hănh diện. V́ vậy, em cố học giỏi.”
C̣n Becky Nguyễn, học sinh trường Harry C. Fulton, Fountain Valley, cho hay: “Cha mẹ em chỉ vui v́ chúng em, nên làm ǵ cho cha mẹ vui, em sẵn sàng làm. Em chưa bao giờ bị điểm B cả. Về nhà, em học ngay. Tới 1 giờ sáng em mới ngủ.”Trong khi đó, Alex Trần, học sinh trường La Quinta, chia sẻ: “Sự cố gắng trong việc học giống như lên dây đàn guitar. Lên căng quá, dây sẽ đứt. Một cuộc đời bị ‘đứt’ ở tuổi trung học th́ thật đáng buồn.
”Khi hỏi em có nguy cơ bị “đứt” không, Alex cười to rồi nói: “Em là học sinh ‘loại B’ v́ em không bao giờ lên dây thái quá.”Có rất đông phụ huynh Việt Nam không muốn con ḿnh xếp “loại B” như Alex. Nhưng Alex lại là người có tiếng cười rất hồn nhiên của tuổi thanh xuân.
VietBFsưu tập