Vietbf.com - Sự nỗ lực để “Make America Great Again,” và chứng tỏ khẩu hiệu “America First” của ḿnh, nên tổng thống Trump mong muốn tăng thuế đối với xe hơi và phụ tùng nhập cảng, để bảo vệ “những nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ sau khi bị o ép trong vấn đề cạnh tranh thương mại.
Toyota, thương hiệu xe Nhật được người Mỹ ưa chuộng. (H́nh: Tư Mỏ Lết)
Trong một nỗ lực để “Make America Great Again,” và chứng tỏ ḿnh luôn “America First,” ông Trump đă ra lệnh cho Bộ Thương Mại điều tra xem xe hơi nhập cảng có đe dọa đến nền an ninh quốc gia Hoa Kỳ hay không nếu mức thuế 25% sẽ áp dụng lên toàn bộ xe hơi và phụ tùng nhập cảng.
Ông Trump đă nhắn tin để lên dây cót các hăng xe Mỹ: “Tin vui sắp đến với những nhà sản xuất xe hơi vĩ đại của chúng ta. Sau nhiều thập niên bị mất việc cho những quốc gia khác, quư vị chờ đợi như vậy là đủ lâu rồi!”
Ai cũng biết tăng thuế nhập cảng là để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước. Nhưng mà có thật là “những nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ đang bị o ép trong vấn đề cạnh tranh thương mại hay không?
Lấy ví dụ cụ thể đối với thị trường Châu Âu. Hiện nay, Mỹ đang áp dụng mức thuế 2.5% cho các loại xe hơi, 25% cho các loại xe tải pickup và xe khách thương mại nhập cảng từ Châu Âu. Ngược lại, Châu Âu đánh thuế 10% cho mọi chủng loại xe nhập cảng từ Mỹ. Như vậy là đă có đánh thuế qua lại từ hai phía, chứ không phải chỉ có một phía Châu Âu đánh thuế Hoa Kỳ.
C̣n với thị trường Nhật th́ c̣n rơ ràng hơn. Nhật không đánh thuế xe hơi nhập cảng như Mỹ và Châu Âu. Vậy mà xe hơi Mỹ vẫn chiếm một thị phần rất nhỏ bé ở Nhật, nơi mà các hăng xe nội địa nắm đến 90% thị trường. Như vậy, nếu đánh thuế Nhật để “bảo vệ lợi ích quốc gia Mỹ” th́ xem ra hoàn toàn không công bằng.
Nguyên nhân nào khiến tổng thống Trump phải ra tay bảo hộ các “nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ?
Hăy lấy một thí dụ quen thuộc: những chiếc xe Nhật như Toyota Camry, Toyota Corolla, hay Honda Accord, Honda Civic… từ lâu vẫn là những chiếc xe hơi được ưa chuộng nhất tại thị trường Mỹ. Trước đây, mọi người cứ nghĩ rằng chỉ có dân gốc Á Châu như người Việt là chuộng những model xe Nhật này. Nhưng không, cả người Mỹ trắng cũng vậy! Bởi v́ chúng bền bỉ, đáng tin cậy, tiết kiệm xăng, giá cả rất phải chăng, chi phí bảo tŕ thấp… Hầu như đủ tất cả các yếu tố để hấp dẫn dân lái xe ngày nay. Như vậy, lỗi đâu phải tại các hăng xe Nhật, mà trừng phạt họ bằng thuế?
C̣n các hăng xe hơi Mỹ th́ sao? Cách đây vài chục năm, họ đă từng thống trị thị trường xe hơi thế giới. Nhưng v́ ngủ quên trên chiến thắng, nền công nghiệp xe hơi Mỹ đă trở thành một đứa con được nuông chiều, công nhân được nhiều quyền lợi cao, trong khi phẩm chất của các chiếc xe Hoa Kỳ th́ lại tụt hậu dần so với các đối thủ. Xe giá cao, mà lại kém bền, th́ làm sao cạnh tranh nổi! Họ đă thua ngay trên sân nhà.
Độ chừng gần 2 thập niên trở lại đây, các hăng xe Mỹ mới tỉnh mộng, t́m cách cải tiến kỹ thuật, sản xuất để ráng dành lại vị thế của ḿnh ngay tại xứ cờ hoa. Hiện nay, những chiếc xe tải pickup của Mỹ đang bán rất chạy trên thị trường. Nhưng đó chính là chủng loại xe mà các thương hiệu nhập cảng bị đánh thuế 25%. Nay th́ chính quyền Mỹ dọa can thiệp bằng cách tăng thuế 25% cho tất cả xe hơi nhập cảng. Xem ra, chính sách này nói rằng “America First” th́ đúng, chứ nói là để đ̣i công bằng lại cho “nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ th́ không ổn!
Nhưng ngay cả mục tiêu “America First” của chính sách tăng thuế nhập cảng xe hơi và phụ tùng cũng chưa chắc đúng hoàn toàn. Bởi v́ nếu việc tăng thuế xảy ra, người thiệt tḥi lớn nhất chính là người tiêu dùng Mỹ. John Bozzella – CEO của Global Automakers, tổ chức đại diện cho những nhà sản xuất xe hơi nước ngoài đang hoạt động tại Mỹ- đă chỉ trích mạnh mẽ chính sách này như sau: “Nếu điều này xảy ra, th́ đó là một ngày đen tối cho người tiêu dùng Mỹ. Ngành công nghiệp xe hơi Mỹ đang phát triển thịnh vượng. 13 công ty xe hơi (và sắp tới sẽ là 14) vào năm ngoái đă sản xuất hơn 12 triệu chiếc xe hơi và xe tải tại Hoa Kỳ. Theo như chúng tôi biết, không có một công ty nào trong số này đ̣i được bảo hộ. Chính sách này sẽ dẫn đến một hậu quả không thể tránh khỏi, đó là người Mỹ sẽ phải trả giá cao hơn, và ít có lựa chọn hơn khi mua xe hơi, xe tải.”
Thêm nữa, không chỉ có xe hơi nhập cảng mới tăng giá. Ngay cả xe sản xuất ở Mỹ cũng không thể tránh khỏi việc tăng chi phí. Nguyên do là việc tăng thuế áp dụng cho cả phụ tùng xe hơi. Mà trong một thế giới toàn cầu hóa như hiện nay, phụ tùng trong một chiếc xe Mỹ đến từ nhiều nước khác nhau trên thế giới.
Và cũng bởi v́ thế giới toàn cầu hóa, cho nên việc tăng thuế của chính phủ Trump không biết sẽ gây thiệt hại cho ai nữa. Hăng Ford của Mỹ đang sản xuất xe hơi ở Mexico, c̣n hăng Honda th́ đang sản xuất xe tải pickup ở Lincoln, Alabama. Hăng xe Đức BWM đang sản xuất những chiếc xe thể thao tại Spartaburg, South Carolina để xuất cảng đi khắp thế giới. Và đáng nói nhất là hăng General Motors (GM) ở Nam Hàn.
Chỉ mới đây, GM vừa được chính phủ Nam Hàn đồng ư bơm vào $7 tỷ, để cứu công ty Hoa Kỳ này khỏi t́nh trạng thua lỗ. Đổi lại, GM cam kết sẽ ở lại Nam Hàn thêm ít nhất 10 năm nữa, và sẽ sản xuất hai model xe bán chạy nhất tại thị trường Mỹ tại đây.
Như vậy, nếu lệnh tăng thuế được thực hiện, các nhà sản xuất xe hơi nước ngoài bị thiệt hại, hay các công ty Mỹ sẽ bị thiệt hại nhiều hơn? Một câu hỏi mà khó có câu trả lời chính xác, cũng như nhiều chính sách đối ngoại của chính phủ Trump trong chỉ hơn một năm qua.
Có một điều chắc chắn, người Mỹ sẽ thiệt hại trước tiên. Sẽ không c̣n cảnh người Úc, Châu Âu, Việt Nam… qua Mỹ cứ phải ganh tị, v́ “xe hơi ở Mỹ rẻ quá chừng! Dân Mỹ sướng thiệt!” Nếu quyết định tăng thuế, ông Trump sẽ phải chịu trách nhiệm không những cho việc giá xe tăng ở Mỹ, mà c̣n khả năng mất việc hàng loạt. Hiện đang có khoảng 577,000 nhân viên đang làm việc tại các đại lư bán xe hơi nước ngoài tại Mỹ. Họ sẽ là những người có nguy cơ thất nghiệp đầu tiên.
Một nghiên cứu mới đây của Trade Partnership tiên đoán rằng, nếu đánh thuế 25% lên xe hơi nhập cảng, th́ sẽ dẫn đến việc mất đi khoảng 157,000 công việc ở Mỹ.
Chỉ mong rằng, “giơ cao đánh khẽ” đă, đang, và sẽ là chiêu thức thường xuyên của chính phủ Trump. Dân lái xe Mỹ hăy chờ xem… (Tư Mỏ Lết)