Trong lịch sử phong kiến Việt Nam có một triều đại mà hai vị vua cùng ngồi chung ngai vàng trị vì đất nước.
Đó là triều đại nhà Ngô với sự trị vì của hai anh em Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn.
Triều Ngô (939-965) là triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam, được Ngô Quyền thành lập sau khi đánh tan quân Nam Hán ở chiến trận Bạch Đằng năm 938. Đây được coi là triều đại đầu tiên khai sáng thời kỳ độc lập của nước Việt sau hơn một ngàn năm bị Trung Hoa thống trị.
Năm 944, sau khi Ngô Quyền qua đời, con trai của ông - Ngô Xương Ngập không được kế vị mà bị Dương Tam Kha - tướng quân họ Dương (em vợ của Ngô Quyền) cướp ngôi. Dương Tam Kha tự xưng là Dương Bình Vương, nhưng không được các thủ lĩnh khác công nhận. Chính vì vậy mà nhiều nơi đã nổi dậy, gây ra tình trạng loạn lạc.
Trước tình hình đó, cuộc tranh chấp ngôi báu giữa nhà Ngô và ngoại tộc diễn ra. Hai anh em Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn, con của Ngô Quyền đứng lên lật đổ Dương Tam Kha, giành lại ngôi vương cho nhà Ngô.
Năm 950, Ngô Xương Văn tự xưng làm Nam Tấn Vương, đóng đô ở Cổ Loa. Được sự chuẩn tấu của Dương thái hậu, Ngô Xương Ngập cũng lên làm vua, xưng là Thiên Sách Vương. Khi đó cùng tồn tại hai vua.
Việc hai anh em cùng làm vua nắm quyền cai trị đất nước là điều chưa từng xảy ra, khiến cho triều đình ngày càng trở nên rối ren hơn, bao gồm cả việc các sứ quân cát cứ bắt đầu hình thành và nổi dậy.
Năm 951, Ngô Xương Văn cùng Thiên Sách Vương đi đánh Đinh Bộ Lĩnh ở Hoa Lư (Ninh Bình) nhưng không thắng nên phải quay trở về. Ngô Xương Ngập là người chuyên quyền, không cho Ngô Xương Văn tham gia chính sự. Thậm chí, Ngô Xương Ngập còn định trừ Ngô Xương Văn để một mình làm vua.
Năm 954, Ngô Xương Ngập lâm bệnh và qua đời. Sau đó Ngô Xương Văn một mình trị vì đất nước.
Giai đoạn này trong nước nhiều nơi làm loạn không thần phục triều đình, Nam Tấn Vương mang quân đi dẹp. Đầu tiên ông dẹp được giặc Chu Thái ở Thao Giang (Phú Thọ) sau đó năm 965 Ngô Xương Văn đem quân đi đánh hai thông Đường và Nguyễn ở Thái Bình (Sơn Tây). Ông bị phục binh bắn nỏ trúng, tử trận.
Ngô Xương Văn làm vua được 15 năm. Thời kỳ trị vì của Ngô Xương Văn và Ngô Xương Ngập được gọi chung là Hậu Ngô Vương.
Sau khi Ngô Xương Văn qua đời, con trai ông là Ngô Xương Xí lên ngôi nhưng do thế lực yếu nên phải rút về giữ đất Bình Kiều. Từ năm 966 hình thành 12 sứ quân, sử gọi là loạn 12 sứ quân. Mậu Thìn năm 968, đạo quân của Đinh Bộ Lĩnh sau hàng loạt chiến thắng, thống nhất đất nước, mở ra nhà Đinh.
VietBF@ Sưu tập