"Nhóm Normandie" nỗ lực tìm giải pháp hòa bình cho U-crai-na

Ngày 12-1, theo kế hoạch, Ngoại trưởng bốn nước trong "Nhóm Normandie" (gồm Pháp, Đức, Nga và U-crai-na) sẽ nhóm họp tại thủ đô Béc-lin của Đức để thảo luận về tình hình ở miền Đông U-crai-na. Đây là cuộc họp trù bị cho cuộc gặp thượng đỉnh có thể diễn ra ngay trong tuần này ở thủ đô A-xta-na của Ca-dắc-xtan. Các Ngoại trưởng "Nhóm Normandie" đã thống nhất nhóm họp vào hôm nay sau khi Ngoại trưởng Đức Phranh Uôn-tơ Xtên-mây-ơ (Frank-Walter Steinmeier) ngày 5-1 thực hiện cuộc điện đàm 4 bên với những người đồng cấp của Nga, Pháp và U-crai-na để thảo luận về giải pháp hòa bình cho tình hình miền Đông U-crai-na. Trọng tâm của cuộc điện đàm giữa 4 ngoại trưởng là thảo luận về tình hình miền Đông U-crai-na, cụ thể là các bước đi tiếp theo nhằm thực thi Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời đã được các bên ký ngày 5-9-2014 ở Min-xcơ (Bê-la-rút).

Thủ tướng Đức A.Méc-ken (ngoài cùng, bên trái), Tổng thống U-crai-na Pi-ốt Pô-rô-sen-cô (giữa) và Tổng thống Nga Pu-tin trong một cuộc gặp tại Pháp (tháng 6-2014). Ảnh: AP

Trước đó, ngày 10-1 (theo giờ địa phương), Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel) đã tiến hành điện đàm riêng rẽ với Tổng thống U-crai-na, Pi-ốt Pô-rô-sen-cô (Petro Poroshenko) và Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-tin (Vladimir Putin) để thảo luận về cuộc khủng hoảng U-crai-na. Trọng tâm hai cuộc điện đàm của bà A.Méc-ken đều tập trung vào việc tìm kiếm các biện pháp bảo đảm thực thi Thỏa thuận Min-xcơ. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pi-ốt Pô-rô-sen-cô, bà A.Méc-ken nhấn mạnh, về cơ bản bà sẵn sàng tham gia cuộc gặp cấp cao "Nhóm Normandie". Tuy nhiên, để cuộc gặp có ý nghĩa, các bên phải thực sự có chung quan điểm về việc ngừng bắn hay thiết lập giới tuyến, đồng thời gắn kết quả cuộc gặp với các bước tiến cụ thể. Trao đổi qua điện đàm với Tổng thống V.Pu-tin, Thủ tướng A.Méc-ken đã hoan nghênh các nỗ lực tích cực nhằm tiến hành cuộc gặp "Nhóm Normandie" hiện đang được Bộ Ngoại giao bốn nước xúc tiến triển khai.
Hiện tại chưa biết cuộc gặp sẽ được tổ chức ở thủ đô A-xta-na của Ca-dắc-xtan, hay tại một địa điểm khác. Cuộc gặp trên được lên kế hoạch trên tinh thần kêu gọi các bên đẩy mạnh nỗ lực hướng tới một thỏa thuận mới dựa trên cơ sở Thỏa thuận Min-xcơ, trong đó, Nga sẽ sử dụng ảnh hưởng của mình để tác động tới lực lượng đòi độc lập ở miền Đông U-crai-na nhằm tiến tới những giải pháp đồng thuận. Đến nay, chỉ có Nga và U-crai-na xác nhận sẽ tham dự các cuộc đàm phán chính trị theo công thức "Nhóm Normandie" nói trên. Trong khi đó, Tổng thống Pháp P.Ô-lăng-đơ (F.Hollande) cho biết, sẽ chỉ tới Ca-dắc-xtan "nếu có triển vọng đạt tiến bộ" trong vấn đề U-crai-na.
Về phần mình, Thủ tướng A.Méc-ken cho rằng, các bên cần phải nắm lấy cơ hội để chấm dứt khủng hoảng và cơ hội lớn nhất lúc này chính là Thỏa thuận Min-xcơ. Đây sẽ là bước đi tạo đà cho những bước tiến xa hơn nhằm chấm dứt khủng hoảng tại U-crai-na. Trong thông điệp hằng tuần phát trên trang web Chính phủ Đức, Thủ tướng A.Méc-ken cũng kêu gọi châu Âu đoàn kết để trở nên mạnh mẽ và vững chắc, cùng vượt qua mọi thách thức hiện nay. Theo bà, mặc dù lợi ích của từng thành viên trong số 28 nước EU có phần khác biệt, song một trong những "nhiệm vụ chính trị trọng đại" của khối là phải tái thiết lập sự thống nhất toàn châu Âu. Giới chuyên gia cho rằng, các nỗ lực giải quyết khủng hoảng sẽ là vô nghĩa nếu lập trường các bên không thay đổi, không ngừng chỉ trích hay cáo buộc lẫn nhau bởi điều này chỉ càng khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Trong một diễn biến liên quan, quân đội U-crai-na cho biết, đã có thêm nhiều binh sĩ nước này bị thương vong trong các vụ đụng độ mới nhất giữa quân chính phủ và lực lượng đòi độc lập ở miền Đông. Người phát ngôn quân đội nước này, An-đrây Lư-xen-cô (Andriy Lysenko) cho biết, trong ngày 10-1, ít nhất 2 binh sĩ đã thiệt mạng và 20 binh sĩ bị thương khi giao tranh nổ ra tại khu vực Lu-gan-xcơ, nơi có đa số người dân nói tiếng Nga. Như vậy, tính từ tối 8-1 đến nay, đã có 6 binh sĩ U-crai-na thiệt mạng, cho thấy tình trạng bạo lực tiếp tục leo thang bất chấp thỏa thuận ngừng bắn mới đã được hai bên nhất trí hôm 9-12-2014.
Theo số liệu thống kê, các cuộc xung đột giữa quân đội chính phủ và lực lượng đòi độc lập ở miền Đông U-crai-na từ tháng 4-2014 đến nay đã làm hơn 4.700 người thiệt mạng, đa số là dân thường. Xung đột này đã dẫn tới cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong quan hệ giữa Nga và phương Tây kể từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc.
BÌNH NGUYÊN