Trong sáu năm vừa qua Tổng thống Syria Assad luôn được Nga ủng hộ và ông cũng hết sức tin tưởng vào Tổng thống Putin. Mỹ lại có cái nh́n khác, luôn muốn Syria không có Tổng thống Assad. Mỹ- Nga không thể đạt được thỏa thuận đó nên có những mâu thuẫn sâu sắc. Nhưng t́nh h́nh hiện nay có nhiều những thay đổi lớn, Nga và Thổ đă "cùng chung chiến hào", thắng lợi lớn trên mặt trận Syria...
Vừa qua Thổ Nhĩ Kỳ và Nga được cho là đă thống nhất với nhau về một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện ở Syria nhưng Ankara tuyên bố sẽ không từ bỏ mục tiêu lật đổ chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Thông tin này được đưa ra khiến nhiều người đặt câu hỏi, phải chăng Nga đă có thỏa thuận ngầm với Thổ Nhĩ Kỳ và đă bán đứng đồng minh Assad mà họ ủng hộ mạnh mẽ suốt gần 6 năm qua?
Hai nhà lănh đạo của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hôm qua (28/12) cho biết, hai nước Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đă đạt được sự nhất trí về một kế hoạch trong đó có bao gồm việc thực hiện lệnh ngừng bắn giữa quân chính phủ Syria và các nhóm vũ trang đối lập ở cấp quy mô toàn quốc.
Theo lời ông Cavusoglu, Moscow và Ankara đă nhất trí với nhau về vấn đề ngừng bắn và thậm chí đă chuẩn bị sẵn văn bản thỏa thuận để đưa ra cho phe nhóm đối lập ở Syria.
"Có hai văn bản đă được chuẩn bị sẵn sàng liên quan đến một giải pháp cho t́nh h́nh ở Syria. Một là về giải pháp chính trị và một là về thỏa thuận ngừng bắn. Chúng có thể được thực hiện bất kỳ lúc nào”, ông Cavusoglu tiết lộ với cánh phóng viên bên lề một lễ trao giải thưởng diễn ra tại dinh tổng thống ở thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ.
Một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga cũng đă lên tiếng xác nhận về sự tồn tại của một thỏa thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, phát ngôn viên của Tổng thống Nga – ông Dmitry Peskov từ chối b́nh luận về thỏa thuận giữa Moscow và Ankara. “Tôi không thể trả lời câu hỏi đó vào lúc này. Hiện tại, tôi chưa có đủ thông tin”, ông Peskov cho biết khi được hỏi về thỏa thuận mà giới chức Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vừa đạt được liên quan đến vấn đề Syria.
Tuy nhiên, ông Peskov xác nhận Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang “liên tục” thảo luận với nhau về khả năng đàm phán giữa các bên đối địch nhau trong cuộc nội chiến ở Syria.
Kế hoạch ngừng bắn được cho là sẽ được thực hiện ở tất cả các khu vực có xung đột giữa quân đội Syria và các phe nhóm đối lập và nó bắt đầu có hiệu lực từ giữa đêm ngày 28/12 theo giờ địa phương, (tức 5h sáng nay theo giờ Hà Nội), hăng tin Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin. Thỏa thuận ngừng bắn không được áp dụng với các tổ chức khủng bố như Mặt trận Al Nusra và Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Một nguồn tin trong Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết thêm, lực lượng người Kurd ở Syria cũng không được tham gia vào thỏa thuận ngừng bắn mới nhất.
Nếu thỏa thuận ngừng bắn nói trên được thực hiện và duy tŕ thành công, tiến tŕnh đàm phán giữa chính phủ Syria và phe đối lập sẽ được khởi động lại vào đầu năm 2017.
Những thông tin mà Ngoại trưởng Cavusoglu tiết lộ ở trên là dấu hiệu cho sự tiến triển trong tiến tŕnh đàm phán nhằm đạt được một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, Ankara vẫn khăng khăng với mục tiêu loại bỏ ông Assad ra khỏi chính quyền mới của Syria. Trong khi việc Ankara quyết liệt theo đuổi mục tiêu lật đổ Tổng thống Assad có thể khiến Ankara mâu thuẫn với đồng minh lớn nhất của Syria là Nga th́ một quan chức của Thổ Nhĩ Kỳ không bác bỏ khả năng về một vai tṛ mang tính chuyển giao cho Nhà lănh đạo Syria.
Điện Kremlin cho biết, họ không thể b́nh luận ǵ về thông tin thỏa thuận giữa họ với Ankra.
Tuần trước, Bộ Ngoại giao Nga cho hay, Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đă nhất trí với nhau về việc ưu tiên ở Syria là chống khủng bố chứ không phải là lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad. Phát biểu này được xem như là một sự thay đổi lập trường của Ankara bởi trong suốt gần 6 năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ luôn theo đuổi mục tiêu loại bỏ ông Assad.
Với những ǵ đang diễn ra, có thể thấy Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng t́m kiếm tiếng nói chung trong vấn đề Syria và đang nỗ lực t́m cách tháo gỡ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng ở quốc gia Trung Đông. Tuy nhiên, vấn đề vướng mắc là số phận của Tổng thống Assad xem ra vẫn cực kỳ khó giải quyết. Ankara dường như vẫn kiên quyết với mục tiêu lật đổ ông Assad trong khi lập trường của Nga về vấn đề này c̣n chưa rơ là có thay đổi hay không. Ankara hay Moscow sẽ là nước chịu chấp nhận nhượng bộ trong vấn đề số phận ông Assad? Câu trả lời cho câu hỏi này vẫn c̣n ở phía trước.