Theo như có các vết loét miệng, nhiệt miệng ap-tơ, chốc mép (viêm khóe miệng), sưng nướu răng… có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống, nói chuyện và thậm chí cả chất lượng giấc ngủ, khi có Phương thuốc thảo dược và 8 thực phẩm giúp giảm bớt những khó chịu ở miệng như làm cho răng miệng thơm tho thêm.
Các vấn đề về miệng không chỉ gây đau đớn mà c̣n có thể khiến ta khó xử. Các vết loét miệng, nhiệt miệng ap-tơ, chốc mép (viêm khóe miệng), sưng nướu răng… có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống, nói chuyện và thậm chí cả chất lượng giấc ngủ. Y học cổ truyền Trung Quốc (YHCT) có một số phương pháp điều trị có thể làm giảm nhẹ những t́nh trạng bệnh này.
YHCT tin rằng các vấn đề khó chịu trong miệng chủ yếu là do dạ dày hoặc đại tràng bị "táo" (nhiệt) quá mức.
Theo YHCT, cơ thể con người có một hệ thống "kinh lạc" để vận chuyển khí huyết đi khắp cơ thể. Khí huyết là những thành phần vật chất cơ bản cấu tạo nên cơ thể và duy tŕ tất cả các hoạt động sinh lư của nó. Cơ thể có 12 kinh mạch chính, tương ứng với 12 phủ tạng, từ đó lưu thông đến tay, chân, đầu và mặt.
Kinh mạch tắc nghẽn sẽ ảnh hưởng đến sự lưu thông b́nh thường, thông suốt của khí huyết, tạo cơ hội cho "tà khí" hoặc "khí bệnh" xâm nhập cơ thể, có nguy cơ gây ra nhiều t́nh trạng bất thường.
YHCT coi phong, hàn, thử (nắng), thấp (ẩm), táo (khô), hỏa là “lục dâm” hay sáu yếu tố ngoại sinh gây bệnh.
Dạ dày bị táo nhiệt là đề cập đến t́nh trạng dạ dày bị nhiệt nóng quá mức, dẫn đến khô miệng, hôi miệng, nướu răng sưng đỏ, môi nứt nẻ. Tương tự, táo nhiệt đại tràng đề cập đến t́nh trạng nóng quá mức ở đại tràng, có thể dẫn đến táo bón, miệng đắng, lở loét lưỡi và viêm họng. Những "tà hỏa" từ dạ dày và đại tràng này sẽ theo kinh mạch bốc lên miệng, gây ra các triệu chứng khó chịu khác nhau.
Do đó, theo quan điểm YHCT, để pḥng ngừa và điều trị các biến chứng về miệng, chúng ta cần nhắm vào và loại bỏ "tà hỏa". Đầu tiên là điều chỉnh chức năng của dạ dày và đại tràng, tiếp theo là giữ cho miệng sạch sẽ và vệ sinh để tránh nhiễm trùng hoặc làm các t́nh trạng xấu thêm. Cuối cùng, chúng ta cũng nên chú ư để có một chế độ ăn và lối sống cân bằng, đều đặn nhằm nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch.
Điều trị loét miệng bằng Bối mẫu và Bạch cập
Một tác phẩm kinh điển của YHCT là “Bản thảo Cương mục” ghi nhận Bối mẫu (Fritillaria thunbergii) - một loài thực vật có hoa thuộc họ Lily - là một vị thuốc có thể dùng để điều trị các vết loét miệng. Bối mẫu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, thanh giọng và giảm ho.
Nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng Bối mẫu có giá trị dược liệu quan trọng và có thể điều trị ho, viêm, loét dạ dày, huyết áp cao, tiêu chảy, viêm phế quản, v.v.
Đối với bệnh nhân bị loét miệng dạng vết loét trắng, có thể nghiền Bối mẫu thành bột mịn, trộn với mật ong bôi vào vết loét trong miệng. Lặp lại 5 đến 6 lần một ngày, vết loét sẽ nhanh chóng cải thiện.
Bạch cập (Bletilla striata) - một loại thảo dược khác có thể dùng để điều trị loét và viêm miệng. Bạch cập có tác dụng thanh nhiệt, cầm máu, giảm sưng và thúc đẩy phát triển cơ bắp. Nghiền Bạch cập thành bột mịn và bôi theo cách tương tự như đă đề cập ở trên.
Các huyệt đạo để điều trị sưng nướu răng
Trong lư thuyết YHCT, răng hàm trên thuộc kinh vị, răng hàm dưới thuộc kinh đại tràng. Do đó, nên ăn ít hoặc kiêng hẳn các thức ăn cay, chiên rán và các thức ăn kích thích khác để tránh tăng thêm nhiệt và hỏa đi vào dạ dày hoặc đại tràng, gây sưng đau nướu răng.
Nếu nướu răng bị sưng đau, bạn có thể ấn vào huyệt "Hợp cốc" trên bàn tay và huyệt "Nội đ́nh" trên bàn chân. Hai huyệt đạo này lần lượt nằm trên kinh đại tràng và kinh vị, đều có tác dụng giúp loại bỏ hỏa ở đại tràng và dạ dày.
Huyệt Hợp cốc nằm ở chỗ "hổ khẩu" (khoảng trống giữa ngón cái và ngón trỏ dang rộng), huyệt Nội đ́nh nằm ở kẽ giữa ngón chân thứ hai và thứ ba (xin tham khảo h́nh minh họa). Châm cứu thường xuyên các huyệt đạo này có tác dụng thanh nhiệt dạ dày và duy tŕ khoang miệng khỏe mạnh.
Vị trí của huyệt Hợp Cốc. (The Epoch Times)
Vị trí của huyệt Nội đ́nh. (The Epoch Times)
8 Thực phẩm giúp có được Sức khỏe răng miệng tốt hơn
Để ngăn ngừa và giảm sưng đau nướu răng, tôi khuyên bạn nên dùng thường xuyên tám loại trái cây và rau quả sau đây:
Thanh long.
Chuối.
Kiwi.
Lê.
Dưa hấu.
Mướp.
Cần tây.
Đậu xanh.
Cam thảo trị lưỡi sưng nề
Các t́nh trạng về miệng như lưỡi sưng, tê, cứng và mất linh hoạt có thể là dấu hiệu của một bệnh lư nghiêm trọng cần được điều trị y tế. Tuy nhiên, nếu t́nh trạng không nghiêm trọng, bạn có thể thử dùng cam thảo để điều trị.
Cách chuẩn bị và sử dụng nước súc miệng Cam thảo:
Chuẩn bị:
Sắc rễ cam thảo thành nước đặc, sau đó để nguội và lọc.
Cách sử dụng:
Ngậm và súc miệng bằng nước cam thảo trong một thời gian, sau đó nhổ ra. Lặp lại nếu cần để giảm triệu chứng.
Bài thuốc trên đă được ghi chép từ lâu trong “Bản Thảo Cương Mục”. Ngoài ra, các nghiên cứu đă xác nhận rằng cam thảo có thể được sử dụng để điều trị các bệnh về miệng, đường tiêu hóa và các bệnh về da khác nhau.
Lưu ư: Một số loại thảo mộc được đề cập ở trên nghe có vẻ xa lạ nhưng bạn có thể t́m thấy nhiều loại ở các cửa hàng thực phẩm sức khỏe và cửa hàng tạp hóa Châu Á. Ngoài ra, do thể chất của mỗi người là khác nhau nên phương pháp điều trị cũng khác nhau. Hăy tham khảo ư kiến bác sĩ chuyên môn để có kế hoạch điều trị cụ thể cho bạn.