Không chỉ là một phương tiện di chuyển b́nh thường, xe điện hiện đại đang là những cỗ máy thu thập dữ liệu phức tạp, v́ vậy chúng cũng mang lại các nguy cơ về h́nh thức gián điệp và phá hoại kiểu mới.
Mới đây chính quyền Tổng thống Biden đang đưa ra một đề xuất chấn động khi xem xét cấm toàn bộ các phần cứng và phần mềm có nguồn gốc Trung Quốc xuất hiện trong các xe điện khi lưu thông trên các đường phố Mỹ. Đề xuất này không chỉ nhắm đến ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc, mà c̣n cho thấy lo ngại về h́nh thức gián điệp thế hệ mới.
Để hiểu rơ hơn về nguồn gốc của những lo ngại này, chúng ta cần nh́n nhận xe điện hiện đại không chỉ là phương tiện di chuyển mà c̣n là những cỗ máy thu thập dữ liệu phức tạp. Được trang bị hàng trăm cảm biến và kết nối internet, chúng có khả năng thu thập thông tin chi tiết về người lái, môi trường xung quanh và thậm chí cả cơ sở hạ tầng quan trọng. Khả năng này biến chúng thành công cụ lư tưởng cho hoạt động gián điệp, một thực tế đáng lo ngại đối với các cơ quan an ninh quốc gia.
Các phương thức gián điệp trên xe điện hiện đại có thể bao gồm cả việc cài đặt bí mật thẻ SIM theo dơi vị trí hoặc sử dụng camera tích hợp. Trong trường hợp xấu nhất, việc thao túng phần mềm trên xe có thể biến chúng thành vũ khí tấn công mạng thực sự. Những lo ngại này không phải là vô căn cứ, như được minh chứng qua một sự kiện gần đây tại Anh.
Chính phủ Anh đă phát hiện thẻ SIM Trung Quốc có khả năng theo dơi GPS được giấu trong các bộ phận điều khiển điện tử (ECU) của xe chính phủ. Phát hiện này làm dấy lên lo ngại rằng hoạt động theo dơi có thể đă và đang lần theo di chuyển của các quan chức chính phủ trong nhiều năm qua. Điều này không chỉ là vấn đề riêng của Anh mà c̣n là mối quan tâm chung của nhiều quốc gia khác, đặc biệt là Mỹ.
Không chỉ vậy, các phương tiện kết nối internet này cũng có khả năng bị hack và chiếm quyền điều khiển từ xa, biến chúng thành một loại vũ khí nguy hiểm. Không chỉ có khả năng di chuyển, những khối pin chứa đầy các chất dễ cháy nổ bên trong sẽ là một mối đe dọa tiềm tàng nếu một t́nh huống như vậy có thể xảy ra.
Chính những lo ngại này đă dẫn đến đề xuất cấm phần cứng và phần mềm Trung Quốc mới đây của chính quyền tổng thống Biden. Các chuyên gia an ninh cảnh báo rằng dữ liệu thu thập từ xe có thể cung cấp thông tin nhạy cảm về cơ sở hạ tầng quan trọng, khu vực quân sự và thói quen di chuyển của các nhân vật quan trọng. Điều này đặt ra một thách thức lớn về quy định và kiểm soát đối với các nhà hoạch định chính sách.Thu thập luồng vận chuyển các thiết bị quân sự từ Mỹ đi khắp thế giới, mà Trung Quốc có thể kiểm soát, dừng lại hoặc làm rối loạn đích đến.. để đối phương có sự chủ động phương án ngăn chặn hoặc đối đầu.
Để giải quyết vấn đề này, các nước phương Tây đang xem xét các quy định mới về an ninh mạng và cập nhật phần mềm cho xe. Tuy nhiên, với hàng trăm triệu ḍng mă trong một chiếc xe hiện đại, đây là một thách thức kỹ thuật cực kỳ phức tạp. Việc đảm bảo an toàn cho hệ thống phần mềm phức tạp như vậy đ̣i hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà sản xuất xe, chuyên gia an ninh mạng và cơ quan quản lư. Khả năng kết nối internet của xe điện hiện đại biến nó trở thành loại vũ khí cực kỳ nguy hiểm trong mọi lúc mọi nơi.
Bên cạnh đó, một vấn đề khác cũng nổi lên là sự phụ thuộc của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu vào Trung Quốc. Nhiều linh kiện quan trọng, bao gồm cả pin cho xe điện, hầu hết được sản xuất tại Trung Quốc. Điều này làm tăng nguy cơ mất an toàn trong chuỗi cung ứng cũng như khả năng can thiệp vào quá tŕnh sản xuất. Tuy vậy, chính sự phụ thuộc này cũng đặt ra câu hỏi về tính khả thi của việc thực hiện lệnh cấm hoàn toàn đối với xe và phần mềm Trung Quốc mà chính quyền Biden đề ra.
Đáng chú ư hơn, chính Trung Quốc cũng lại là nước đi đầu trong việc phát đi các tín hiệu lo ngại về nguy cơ mất an ninh mạng đến từ những chiếc xe điện. Trước đây, chính phủ Trung Quốc đă áp dụng các biện pháp hạn chế đối với ô tô nước ngoài, đặc biệt là Tesla.
Trong quư đầu tiên năm 2024, chỉ có một nhà sản xuất ô tô Trung quốc xuất khẩu xe điện sang Mỹ và hăng này chỉ chiếm 1% thị phần, mà sao ông Biden cứng rắn với xe điện Trung với mức thuế tăng gấp 4 lần so với chính quyền tiền nhiệm? "Khi thị trường toàn cầu tràn ngập các sản phẩm rẻ một cách giả tạo của Trung Quốc, khả năng tồn tại của các công ty Mỹ và nước ngoài khác bị đặt dấu hỏi" - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nói trong bài phát biểu khi đến thăm Bắc Kinh hồi tháng 4. Chưa nói đến những hệ lụy an ninh như đă nói ở trên đến xe điện Trung Quốc.
Xe điện hiện đại kết nối internet là một loại vũ khí không thể xem thường, nó có thể làm tê liệt giao thông của một đất nước, thu thập sự đi chuyển các nguồn hàng hóa cần quan tâm của đất nước đó từ cảng biển, hàng không...đến các di chuyển của yếu nhân. Đây là vũ khí hiện đại được tích hợp vào phương tiện giao thông tưởng như b́nh thường, nhưng là loại vũ khí mạnh mẽ trong chiến tranh điện tử mà các nước đang lo lắng đặc biệt là Mỹ. Chỉ cần một thao tác có thể làm rối loạn của một đất nước trong một thời gian nhỏ nhất có thể, đây là điều mà chính quyền Biden đang lo lắng, t́m mọi cách ngăn chặn. Không chỉ nguy cơ từ công cụ theo dơi, khả năng kết nối internet của xe điện hiện đại cũng có thể biến nó trở thành loại vũ khí nguy hiểm.
Trd Xuan