Ả Rập Xê Út, UAE, Qatar đă từ chối không cho Jerusalem sử dụng không phận của họ để đáp trả cuộc tấn công bằng hỏa tiễn tầm xa của Tehran, v́ lo ngại Iran có thể nhắm vào các địa điểm chứa dầu khí của họ.
Các bồn chứa được nh́n thấy tại nhà máy dầu thô Bắc Jeddah, một cơ sở dầu mỏ của Aramco, ở Jeddah, Ả Rập Xê Út(Ảnh AP/Amr Nabil)
DUBAI, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất
Các quốc gia vùng Vịnh đang vận động phía Washington ngăn chặn Israel tấn công các địa điểm dầu mỏ của Iran v́ họ lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể bị lực lượng ủy nhiệm của Tehran cho tấn công nếu cuộc xung đột sẽ leo thang, theo các nguồn tin từ vùng Vịnh nói với
Reuters.
Như một phần trong nỗ lực tránh bị rơi vào giữa làn đạn, các quốc gia vùng Vịnh bao gồm Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất và Qatar cũng từ chối không cho phép Israel bay qua không phận của họ để tấn công Iran và đă chuyển vấn đề này đến các giới chức thẩm quyền ở Washington, D.C.
Israel đă đưa ra tuyên bố quyết liệt khi nói rằng, Iran sẽ phải trả giá cho cuộc tấn công bằng hàng trăm hỏa tiển tầm xa vào hôm tuần trước trong khi Tehrancũng lên tiếng cho rằng, bất cứ hành động trả đũa nào cũng sẽ phải chịu sự tàn phá khủng khiếp, làm dấy lên mối lo ngại về một cuộc chiến tranh sẽ mở rộng hơn trong khu vực và có thể sẽ lôi kéo Hoa Kỳ vào cuộc.
Các hành động của các quốc gia vùng Vịnh đă diễn ra sau các nỗ lực về ngoại giao của Iran theo đạo Shiite không phải tiếng Ả Rập, nhằm thuyết phục các nước láng giềng theo đạo Sunni ở vùng Vịnh cần sử dụng ảnh hưởng của họ với Hoa Kỳ trong bối cảnh gia tăng lo ngại Israel có thể nhắm vào các cơ sở sản xuất dầu mỏ của Iran.
Trong các cuộc họp tuần này, Iran đă cảnh cáo Ả Rập Xê Út rằng họ không thể đảm bảo sự an toàn cho các cơ sở dầu mỏ của vương quốc vùng Vịnh này nếu Israel được sự hỗ trợ để thực hiện một cuộc tấn công, một giới chức của Iran và một viên chức ngoại giao Iran có nói với Reuters.
Ông Ali Shihabi, một chuyên gia phân tích người Saudi thân cận với hoàng gia Saudi, cho biết:
"Iran đă tuyên bố: 'Nếu các quốc gia vùng Vịnh mở ra không phận của họ cho Israel, đó sẽ là một hành động chiến tranh'".
Một bức ảnh do Cơ quan báo chí Saudi (SPA) cung cấp cho thấy Thái tử Saudi Mohammed bin Salman, bên phải, đang gặp Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi tại Riyadh vào ngày 9 tháng 10 năm 2024. (SPA / AFP)
Viên chức ngoại giao nói trên cho biết, Tehran đă gửi ra một thông điệp rơ ràng đến Riyadh rằng, các đồng minh của nước này ở các quốc gia như Iraq hoặc Yemen có thể đáp trả nếu có bất cứ sự ủng hộ nào của khu vực dành cho Israel nhằm chống lại Iran.
Một cuộc tấn công tiềm tàng của Israel là trọng tâm của các cuộc đàm phán đă diễn ra hôm thứ Tư giữa người cai trị trên thực tế của Saudi Arabia là Thái tử Mohammed bin Salman và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi, người đang có chuyến công du vùng Vịnh để vận động sự ủng hộ, theo các nguồn tin từ vùng Vịnh và Iran cho biết.
Một nguồn tin vùng Vịnh thân cận với giới chính phủ Saudi nói với Reuters rằng, chuyến thăm của Bộ trưởng Iran cùng với hoạt động trao đổi thông tin giữa Saudi Arabia và Hoa Kỳ ở cấp Bộ Quốc pḥng, là một phần trong nỗ lực phối hợp nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ở đây.
Ṭa Bạch Ốc từ chối đưa ra b́nh luận khi được hỏi liệu các chính phủ vùng Vịnh có yêu cầu Washington bảo đảm về các phản ứng về quân sự của Israel có được cân nhắc hay không. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Benjamin Netanyahu đă nói chuyện vào hôm thứ Tư về sự trả đũa của Israel trong một cuộc gọi mà cả hai bên đều mô tả là tích cực.
Jonathan Panikoff, cựu phó giới chức t́nh báo quốc gia Hoa Kỳ phụ trách về Trung Đông và hiện làm việc tại tổ chức tư vấn
Atlantic Council ở Washington cho biết:
"Sự lo lắng của các quốc gia vùng Vịnh có thể là chủ đề thảo luận chính với các đối tác Israel khi cố gắng thuyết phục Israel thực hiện một phản ứng được cân nhắc kỹ lưỡng".
Nguồn dầu đang gặp nguy hiểm
Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (
OPEC), do Saudi Arabia đứng đầu, có đủ công suất dầu mỏ dự pḥng để bù đắp cho bất cứ sự tổn thất nào về nguồn cung từ phía Iran nếu Israel cho trả đũa và phá hủy một số cơ sở dầu mỏ của nước này.
Nhưng phần lớn công suất dự pḥng đó đang nằm ở khu vực Vịnh, v́ vậy nếu các cơ sở dầu mỏ ở Ả Rập Xê Út hoặc UAE cũng bị nhắm mục tiêu, thế giới có thể phải đối mặt với vấn đề khủng hoảng về nguồn cung cấp dầu thô.
Theo hai giới chức có thẩm quyền của Israel, nước này sẽ điều phối các phản ứng của ḿnh và tính đến hôm thứ Tư 9/10, họ vẫn chưa quyết định liệu họ sẽ tấn công các mỏ dầu của Iran hay không.
Sự lựa chọn này là một trong số nhiều giải pháp mà Bộ Quốc Pḥng đưa ra cho giới lănh đạo Israel.
Bộ trưởng Quốc pḥng Yoav Gallant cho biết vào hôm thứ Tư:
"Cuộc tấn công của chúng tôi sẽ gây ra chết người vô số kể, chính xác và trên hết là gây nhiều bất ngờ. Họ sẽ không hiểu chuyện ǵ đă xảy ra và sẽ xảy ra như thế nào. Họ sẽ thấy ra hậu quả sau cùng".
Ba nguồn tin thông thạo từ vùng Vịnh cho biết Ả Rập Xê Út, với tư cách là quốc gia xuất khẩu dầu hàng đầu cùng với các nước láng giềng sản xuất dầu gồm có UAE, Qatar, Kuwait, Oman và Bahrain, rất đỗi quan tâm đến việc làm hạ nhiệt t́nh h́nh căng thẳng hiên nay.
"Chúng ta sẽ ở giữa một cuộc chiến với hỏa tiển. Có mối lo ngại nghiêm trọng, đặc biệt là nếu cuộc tấn công của Israel nhắm vào các cơ sở dầu mỏ của Iran", một nguồn tin thứ hai từ vùng Vịnh cho biết.
Nếu giá dầu tăng vọt lên 120 USD một thùng, nó sẽ gây hại cho cả nền kinh tế Hoa Kỳ và cơ hội của Harris trong cuộc bầu cử. V́ vậy, họ (người Mỹ) sẽ không cho phép cuộc chiến về dầu mỏ được mở rộng ra, theo nguồn tin đầu tiên của vùng Vịnh cho biết.
Việc bảo vệ tất cả các cơ sở dầu mỏ vẫn là một thách thức lớn, mặc dù đă có hệ thống pḥng thủ hỏa tiển tối tân Patriot, do đó, cách tiếp cận chính vẫn là các nổ lực về ngoại giao: báo hiệu với Iran rằng các quốc gia vùng Vịnh sẽ không gây ra mối đe dọa nào cho họ cả.
Bernard Haykel, giáo sư nghiên cứu về Cận Đông tại Đại học Princeton, lưu ư rằng Riyadh dễ bị tổn thương
"v́ Iran có thể tấn công các cơ sở dầu mỏ này v́ khoảng cách gần với đất liền".
Nguồn: The Times Of Israel