Your's Health

[florida80]

HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"


Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .

Cho dù không có vấn đề gì khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm gì để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .

I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN

Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung bình. Điều quan trọng là biết làm gì, làm thế nào để trị liệu, và khi nào thì cần tìm kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.

1) BÒ CẠP CẮN (SCORPION BITES)

Bò cạp là loại côn trùng nhiều chân có hình dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ngòi / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được tìm thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).

Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết bò cạp cắn:
1. Rửa vùng bị bò cạp cắn bằng xà phòng / xà bông và nước

2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị bò cạp cắn trong vòng 10 phút , nếu cần thiết thì lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .

3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng gì

2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)

Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này thì dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .

Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)

Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hãy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve

2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà phòng / xà bông và nước.

3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)


Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tròn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt bò" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .

CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh

Chuyện gì xảy ra khi axit tràn ra khỏi dạ dày, lên đến thực quản, nơi không được bảo vệ bởi lớp màng đặc biệt? Đơn giản thôi, bạn sẽ có những cảm giác như bị thiêu đốt trong lồng ngực, gần trái tim (nơi thực quản nối với dạ dày). Khi chứng này hơi nặng, cảm giác đó có thể trở thành đau nhói, đến nỗi bạn tưởng rằng mình đang bị chứng đau tim cấp tính.

Các phương pháp dưới đây (được thu thập từ những bác sĩ và chuyên gia có kinh nghiệm) sẽ giúp bạn giảm bớt cảm giác thiêu đốt này và đối phó với các biến chứng có thể gặp.

Đừng để dạ dày quá đầy
Dạ dày bạn giống như một hồ nước. Khi bạn liên tục bỏ vào nhiều thứ, hồ nước này sẽ đầy và tràn ra ngoài. Lúc đó, bạn bị chứng ợ nóng. Nếu trong lúc này, bạn không hiểu rõ căn bệnh mà tiếp tục ăn nhiều thêm nữa, cơn đau sẽ càng tăng. Vì vậy, cách chữa trị hữu hiệu nhất là hãy ngưng ăn lại.

Đừng nằm nghỉ khi đau
Cũng nói về hồ nước trong dạ dày bạn, hãy thử tưởng tượng chuyện gì xảy ra khi hồ nước đầy này bị nghiêng đi? Axit lại tràn ra, và bạn bị đau. Vì thế, hãy ngồi hoặc đứng khi bị chứng này (không lâu đâu, thời gian ngồi hoặc đứng này thường không quá một tiếng đồng hồ, khi dạ dày bạn đã thành công trong việc đẩy một phần thức ăn xuống đường ruột).

Có thể xoa dịu với thuốc đau dạ dày
Các loại thuốc trị đau dạ dày thông thường như Mylanta, Maalox... có chứa antacid, một chất thuộc loại kiềm, có thể trung hòa được axit. Ngoài ra, bạn có thể dùng những thuốc khác, miễn là chúng chứa chất antacid.

Nên dùng loại antacid nào?
Có hai loại antacid thông thường được bán tự do tại các nhà thuốc tây là Alumium Hydroxide và Magnesium Hydroxide. Cả hai chất này đều không tốt khi dùng nhiều. Chất Alumium Hydroxide nếu dùng nhiều sẽ gây táo bón, và Magnesium Hydroxide thì ngược lại, gây bệnh tiêu chảy (các loại antacid có chứa canxi cũng gây táo bón). Vì thế, bạn nên chọn những thuốc có chứa cả hai loại trên, chúng sẽ trung hòa ảnh hưởng của nhau.

Những thực phẩm dễ tạo chứng ợ nóng
Khi bị chứng này, bạn nên tránh ăn những chất có chứa nhiều mỡ, thịt, canxi. Đừng uống rượu hoặc những chất có vị chua. Nhất là đừng ăn nếp (hầu như bạn luôn luôn bị ợ chua khi ăn nhiều xôi hay cơm nếp).

Bạn nên kiêng cà phê và các loại rau húng. Chúng có khả năng làm nắp đậy bao tử yếu đi, tạo cơ hội cho axit tràn ra dễ dàng hơn.

Nới lỏng dây lưng ra!
Ở mọi thời đại, việc làm đẹp đều được chú trọng. Bạn có thể thắt lưng thật chặt hoặc dùng những loại nịt dày khác làm cho bụng thon lại. Nhưng cần nhớ rằng, những loại nịt này đều làm giảm thể tích của hồ nước trong bao tử bạn. Nhiều người bị ợ nóng đến nỗi phải gập người lại, nhưng lại có thể tiếp tục cười nói, ăn uống bình thường trong một vài phút nếu họ làm một hành động mầu nhiệm là... nới rộng thắt lưng ra!

Chuyện gì xảy ra nếu có một thắt lưng thiên nhiên, không thể nới rộng ra được, đó là vòng mỡ quanh bụng của bạn? Một số người có bụng quá to thường bị nhói tim vì thể tích của mỡ lấn át dạ dày, làm nó nhỏ lại. Và điều đáng nói là đa số những người có vòng mỡ này lại thích ăn nhiều, và thường ăn rất nhanh! Hãy giảm cân đi, đó là lời khuyên hữu hiệu nhất.

Khám bác sĩ khi bạn bị nhói tim thường xuyên
Đây có thể là triệu chứng của bệnh loét dạ dày. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bị chứng ợ nóng hay ợ chua nhiều lần trong tuần, và chứng này kéo dài hơn 3 tuần lễ. Đặc biệt, cần đi khám khi:

- Bị ợ nóng trước khi ăn thay vì sau khi ăn.
- Nôn hoặc đi tiêu ra máu.
- Phân có màu đen.
- Bị đau đớn khi nuốt thức ăn.
- Xây xẩm, choáng váng khi đói hoặc khi no.



Mẹo vặt:
- Khi bị nhói tim mà không có sẵn thuốc antacid ở nhà, có thể dùng một lát gừng đâm nhỏ rồi nuốt, hoặc uống canh gừng, trà gừng... Loại thuốc này có hiệu quả tương đương hoặc hơn thuốc antacid mà ít gây những ảnh hưởng phụ.
- Dùng axit để chống axit. Đối với một số người, việc uống vào một thìa cà phê giấm được pha loãng với nước (trước hay trong bữa ăn)có công dụng chống lại bệnh nhói tim. Lượng axit này làm dạ dày bị chua và sẽ điều chỉnh để ít tiết ra chất axit hơn. Việc ăn canh chua trong bữa ăn cũng có ảnh hưởng tương tự. Dù sao, chỉ nên xem đây như một mẹo vặt vì nó không có hiệu quả trong tất cả mọi trường hợp.

Nhức Mỏi

Sinh Tố B5 - Thần Dược Trị Nhức Mỏi
Nếu bạn thường bị nhức mỏi, sưng khớp xương, mỏi lưng, mỏi vai... mà mọi thứ thuốc khác đều chữa không hết, hãy thử với sinh tố B5.

Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần một viên sinh tố B5 (100 mg) kèm theo một viên sinh tố B-complex 100 mg (B-100), bạn sẽ bắt đầu cảm thấy hết nhức mỏi sau 2-4 tuần. Việc tiếp tục uống đều mỗi ngày sẽ giúp bệnh không trở lại. Theo tài liệu của bác sĩ Mary E., chuyên gia sinh tố trị liệu tại Arkansas, liều lượng này có hiệu quả rất khả quan trên 75% tổng số bệnh nhân được điều trị.

Ngoài ra, các thuốc khác như dầu cá (cod liver oil), Niacin, các sinh tố A, C, E cũng có công dụng tương đối khả quan.

Sỏi Thận

Điều mà các bác sĩ không chắc chắn là sau khi một viên sỏi tan đi, viên sỏi mới có thể xuất hiện nữa hay không. Nếu bạn từng bị một viên sỏi (và đã được chữa trị), xác suất bị thêm viên nữa sẽ rất cao. Và nếu bạn đã từng bị hai viên sỏi, xác suất bị thêm nhiều viên khác lại còn cao hơn nữa.

Chuyện này tương đối dễ hiểu, vì các thói quen (như ăn uống chẳng hạn) trong đời sống thường ngày của bạn đóng vai trò chính yếu trong việc sản xuất những viên sỏi này. Nếu chỉ chữa trị làm tan viên sỏi mà không sửa lại các thói quen xấu đó, hầu như chắc chắn bạn sẽ bị thêm viên nữa... và nhiều viên nữa.

Sỏi thận có nhiều loại, chỉ bác sĩ chuyên khoa mới có thể phân biệt được chúng, và từ đó chỉ cho bạn các phương pháp để ngăn ngừa. Dù sao, những phương pháp sau đây sẽ giúp bạn không ít trong việc ngăn ngừa sự thành hình của những viên sỏi thận.

Hãy uống nhiều nước
Không cần biết viên sỏi có thể bị thuộc loại gì, biện pháp hay nhất để ngăn ngừa nó là hãy uống nhiều nước. Lượng nước nhiều trong cơ thể sẽ làm giảm nồng độ của các muối khoáng trong nước tiểu và từ đó giảm nguy cơ kết thành tinh thể (sỏi) của các muối khoáng này.

Uống nhiều là bao nhiêu? Đủ để bạn có thể đi tiểu ra được 2 lít một ngày. Các bác sĩ chuyên khoa về thận thường khuyên như vậy. Bạn có thể đi tiểu vào một bình sữa bằng nhựa để đo tổng số nước tiểu trong một ngày.

Đừng ăn thực phẩm có chất oxilate
Oxilate là một gốc axit có khuynh hướng tác dụng với các kim loại như canxi và tạo ra sỏi thận. Theo các nghiên cứu, đa số các viên sỏi thận là sự kết hợp của oxilate và canxi. Thông thường, chất này sau khi vào cơ thể sẽ được thải ra ngoài; nó chỉ không được loại bỏ nếu hệ thống bài tiết oxilate của bạn có trục trặc. Khi đó, nó sẽ tác dụng với canxi và tạo nên sỏi thận.

Trong trường hợp này, bạn nên hạn chế tiêu thụ rau cải hoặc trái cây chứa oxilate như bầu, bí, các loại đậu, cần, ngò, ớt xanh, rau dền, nho, chocolate, trà, các loại berries như blueberries, strawberries... Riêng nước trái cranberries lại được người ta dùng để ngừa bệnh sỏi thận. Tác dụng ngăn ngừa này không có lý luận y học nào khả dĩ chứng minh được, người ta chỉ dựa vào kinh nghiệm của các bác sĩ mà đưa ra giả thuyết này thôi.

Cẩn thận với canxi
Theo các thống kê tại một số đại học y khoa, trên 90% các viên sỏi thận đều được hình thành từ canxi và các hợp chất của nó.Điều này không có nghĩa là bạn phải tránh ăn uống những thực phẩm có canxi (như sữa, bơ, phó mát) vì chất này có ích cho xương của bạn (bạn có thể bị chứng khòm lưng hay rút người lại trong tuổi già nếu thiếu canxi).

Cơ thể bạn thà hay thiếu canxi? Điều này thật khó biết. Chỉ biết rằng khi bạn đã lỡ bị một viên sỏi và bác sĩ cho biết đây là sỏi canxi thì bạn cần giảm mức độ tiêu thụ chất này để tránh việc hình thành một viên sỏi khác.

Ngoài sữa và những thực phẩm được chế từ sữa, bạn còn nên cẩn thận khi dùng thuốc trị bệnh dạ dày hoặc bệnh đầy hơi (gọi chung là thuốc antacid). Nhiều thuốc loại này chứa rất nhiều canxi. Nên đọc kỹ thành phần cấu tạo trên nhãn hiệu trước khi mua.

Ghi chú: Các thuốc antacid thường chứa 1 hoặc 2 trong 3 chất là canxi, aluminum và magiê. Canxi thường làm tích tụ thêm chất vôi trong thận, trong khi magiê lại có khuynh hướng làm giảm đi. Cả hai chất đều là kim loại, dễ tác dụng với oxilate để tạo ra chất kết tủa. Nhưng cái khác nhau là chất kết tủa của canxi lâu ngày sẽ đóng thành tinh thể tạo ra sỏi thận; còn chất kết tủa của magiê có công dụng giống như cảnh sát, tìm bắt kẻ xấu là oxilate và đuổi chúng ra ngoài cơ thể.

Ảnh hưởng của các sinh tố
Có 2 loại sinh tố rất hữu ích cho bệnh sỏi thận là sinh tố B6 và sinh tố A. Sinh tố B6 nếu uống chừng 10 mg mỗi ngày sẽ có khả năng làm giảm lượng oxilate trong nước tiểu.

Sinh tố A có tác dụng giữ cho hệ thống bài tiết nước tiểu được điều hòa để chống lại sự thành hình của sỏi thận. Lượng sinh tố A cần thiết cho cơ thể (RDA) là 5.000 IU mỗi ngày. Bạn có thể uống thuốc viên bán tại các tiệm thuốc tây, hoặc ăn nhiều súp lơ xanh, gan bò và những trái cây hoặc rau cải có màu cam như cà rốt, bí đỏ, apricot...

Nếu các sinh tố A và B6 có ích cho bệnh nhân sỏi thận thì sinh tố D và C lại có hại. Nếu bạn từng bị bệnh thận, nên tránh tiêu thụ quá 400 IU sinh tố D trong một ngày. Sinh tố C tuy ít gây hại nhưng cũng đừng nên uống quá 3 g mỗi ngày vì nó có ảnh hưởng không tốt cho bệnh sỏi thận.

Hạn chế ăn muối
Cố hạn chế lượng muối ăn vào không quá 3g mỗi ngày. Muối cũng có nhiều trong các loại dưa muối, kim chi và phó mát. Khi ăn các đồ hộp hoặc các loại "chip", nhớ xem kỹ lượng muối kê khai trong bản thành phần cấu tạo trên nhãn hiệu.

Đừng nằm rồi ngồi suốt ngày
Sự hoạt động và thể dục nhẹ có tác dụng thu thập lượng canxi trong máu và nước tiểu để tích tụ về xương. Bạn rất cần canxi để giữ cho xương cứng cáp nhưng lại rất kỵ việc có chất này ở trong nước tiểu. Nếu bạn làm việc văn phòng và lại thích xem ti vi, đọc sách suốt thời gian không phải làm việc, hãy bỏ thói quen đó. Nên dành dành vài mươi phút mỗi ngày để tập thể dục nhẹ như đi tản bộ, cỡi xe đạp...

Tránh ăn nhiều chất protein
Protein có nhiều ở tất cả các loại thịt động vật như lợn, bò, gà, vịt. Ngay cả cá, tôm, cua, sò ốc, bơ sữa, đậu nành cũng giàu protein.

Bác sĩ Brian thuộc Đại học New York (Mỹ) sau nhiều cuộc nghiên cứu đã cho biết: Giữa việc ăn nhiều protein và bệnh sỏi thận có một mối liên hệ hết sức mật thiết. Các thí nghiệm cho thấy, việc ăn nhiều protein có khuynh hướng làm gia tăng lượng axit, canxi và phốt pho trong nước tiểu. Những chất này dễ tạo ra chứng sỏi thận.

Tuy nhiên, cũng đừng nghĩ là bạn phải ăn chay trường. Mỗi ngày bạn vẫn có thể ăn tối đa chừng 200 g thịt, cá. Nhớ là đừng bao giờ vượt quá con số này nếu bạn đã từng bị sỏi thận.



Mẹo vặt:
Mỗi ngày uống khoảng 20-30 mg sinh tố B6 cùng với chừng 500 đến 600 mg chất magiê (bán chung với các sinh tố tại tiệm thuốc tây). Phương pháp này đã giúp rất nhiều người tự chữa khỏi bệnh sỏi thận của mình.

Nhức Răng

Dùng một cục nước đá nhấn vào huyệt Hợp Cốc trên bàn tay (chỗ gân mềm giữa ngón trỏ và ngón cái) chừng 5-10 phút. Hành động này làm bớt nhức răng thấy rất rõ.

Căn cứ y học: Theo kết quả thí nghiệm của bác sĩ Roger tại Canada, những tín hiệu do cảm giác gửi qua các dây thần kinh có thể triệt tiêu lẫn nhau. Huyệt Hợp Cốc là một huyệt lớn tập trung nhiều dây thần kinh, và cảm giác lạnh ở đây có thể lấn át cảm giác nhức răng. Bạn có hai bàn tay và hai huyệt Hợp Cốc, hãy thử huyệt còn lại nếu huyệt đã thử không mang lại kết quả mỹ mãn

Nổi Nhọt Trong Miệng

Bị Nổi Nhọt Trong Miệng
Đôi lúc bạn bị nổi nhọt trong miệng, nhọt mụt này thường màu đỏ, chung quanh có vành vàng như mủ. Khi ăn uống, súc miệng đánh răng, bạn đều thấy rất rát buốt, khó chịu. Hãy uống 50 mg chất kẽm (zinc) mỗi ngày, nhọt sẽ lành rất nhanh. Thuốc kẽm có bán tại hầu hết các tiệm thuốc Tây.

Ngoài ra, để mau lành hơn, bạn nên dùng loại kem đánh răng hiệu Oral-B. Kem này có nhiều chất kẽm và bạn sẽ thấy nhọt trong miệng biến mất sau 1-2 lần đánh răng.

Nôn Mửa

Có nhiều lý do gây nên sự nôn mửa, từ việc ăn quá no, uống rượu quá say cho đến chứng say sóng khi đi tàu, xe, phi cơ... Nhiều người nôn mửa chỉ vì nhìn thấy những vật quá bẩn.

Cũng có lúc nôn mửa là một trạng thái tự nhiên của cơ thể giúp cho chúng ta không bị các chất độc làm hại (như trường hợp ăn trúng nấm độc). Trong trường hợp này, tốt nhất là hãy để tự nhiên cho cơ thể tống hết chất độc ra.

Trong những trường hợp khác, bạn có thể dùng các phương pháp dưới đây để giúp ngăn chặn cơn nôn mửa.

Uống nước đường hoặc mật
Mật hoặc các siro, nước đường đều có công dụng làm giảm nôn mửa. Dùng hai muỗng canh cho người lớn, hai muỗng cà phê cho trẻ em.

Uống thuốc gừng
Hai ba viên thuốc gừng có công dụng chặn đứng cơn nôn mửa. Nếu bạn không có sẵn thuốc gừng ở nhà, có thể nhai sống vài lát gừng, hoặc pha nước trà với thật nhiều gừng, cũng có công hiệu không kém.

Dùng cách châm cứu huyệt đạo
Ở đây bạn không cần phải có kim, chỉ cần dùng móng tay ấn mạnh vào huyệt Hợp Cốc (muốn biết huyệt này ở đâu, trước hết hãy dùng tay sờ tìm chỗ xương của ngón tay trỏ và ngón cái nối nhau theo hình chữ V. Phần gân mềm phía trong chữ V này chính là huyệt Hợp Cốc).

Hãy ấn mạnh và xoáy ngón tay vào huyệt này liên tục trong vòng vài phút, chứng nôn mửa sẽ chấm dứt. Bạn cũng có thể dùng phương pháp tương tự với phần gân nằm trong chữ V giao nhau giữa ngón chân trỏ và ngón chân giữa trên lưng bàn chân.

Nứt Môi, Khô Môi

Tại Việt Nam, ít người bị bệnh khô, nứt môi vì khí hậu nóng ẩm quanh năm. Nhưng ở các nước châu Âu và ngay cả tại Trung Quốc, đây là một trong những bệnh thông thường mà mọi người đều biết. Khi bị mất nước, môi thường không còn mềm mại nữa. Trường hợp nặng có thể bị nứt, lở, hoặc sưng đỏ lên.

Bệnh này chữa trị không mấy khó, điều cần thiết là nên chận đứng hoặc ngăn ngừa trước. Môi bị khô, nứt có thể làm phiền bạn với cảm giác đau rát chừng vài ngày. Trong những ngày này, bạn sẽ có dịp nếm qua mùi vị thế nào là ăn không ngon, ngủ không yên.

Dùng son môi, dầu thoa môi hoặc chap-stick
Những loại này chặn đứng bệnh khô, nứt môi rất công hiệu. Đối với phụ nữ, son môi lúc nào cũng có và đây có lẽ là một trong những cơ hội làm đẹp. Nam giới có thể mua các thỏi chap-stick hoặc dầu thoa môi tại các siêu thị hay tiệm thuốc tây, cùng lắm bôi chút dầu ăn lên môi cũng có hiệu quả không kém. Cần bôi lại thường xuyên, nếu mỗi ngày bôi chừng vài lần là có thể lành sau một hai ngày.

Trường hợp bị nứt và có chảy máu chút ít, nên dùng các loại kem có kháng sinh như Polysporin hoặc Bacitracin, có bán tại tất cả các nhà thuốc tây.

Uống sinh tố
Việc uống sinh tố tuy không thể trị dứt bệnh khô môi, nhưng khi trong người bạn thiếu sinh tố B và chất sắt, bạn dễ dàng bị lở môi hơn. Nếu bạn thấy mình thường bị bệnh này, hãy thử uống sinh tố B-complex và chất sắt, sẽ giúp ích rất nhiều.

Uống nước nhiều và thường xuyên
Người lớn tuổi dễ bị khô môi hơn trẻ em, vì ở những tế bào già, khả năng dự trữ nước bị giảm đi. Nếu bạn đã có tuổi, nên uống nước thường xuyên trong mùa khô. Nên uống vài tiếng một lần, mỗi lần chừng một ly nhỏ. Khi uống, nhớ cẩn thận đừng để nước dính vào môi, nếu môi đang bị rát, sự bay hơi của nước trên môi sẽ làm môi bị rát hơn.

Đừng liếm môi
Nếu một chút nước còn dính lại ở môi, môi có thể rát hơn vì sự bay hơi. Nếu bạn liếm môi, kết quả sẽ càng tệ hơn nữa. Cuối ngày hôm đó, bạn sẽ phát giác chung quanh môi mình có một viền đỏ. Viền này rát và trông xấu xí trên khuôn mặt bạn.

Ở tiểu bang Nebraska thời xưa, người ta dùng phân gà bôi lên quanh môi để trị bệnh khô nứt môi. Sau này, người ta mới khám phá ra rằng phân gà không có khả năng chữa lành môi bị nứt, nhưng có công hiệu làm bệnh nhân... không dám liếm môi, và vì thế, vết nứt dễ lành hơn!

Cẩn thận với kem đánh răng
Một số người có làn da tương đối nhạy cảm đối với các hóa chất trong kem đánh răng, kẹo bánh hoặc thuốc súc miệng. Bác sĩ Thomas G. còn nói rằng, loại kem đánh răng mới trị chất tartar bám trên răng thật sự không tốt nếu bạn đang bị bệnh khô môi hay nứt môi. Khi dùng kem, nếu thấy rát môi, hãy đánh bằng bàn chải không có thuốc, hoặc với chút bột nổi baking soda hay chút muối cho đến khi hết bị rát mới dùng kem lại.

Bạn cảm thấy môi khô, nhưng không có chap-stick và dầu thoa bên cạnh?
Gương mặt bạn đôi lúc là kho dự trữ dầu vô tận. Dầu thường tiết ra từ các lỗ chân lông, tạo một lớp nhờn bảo vệ mặt. Lớp dầu này dày nhất ở hai bên cánh mũi, mỏng nhất ở môi, mắt. Dùng một ngón tay quẹt dầu dư bên cánh mũi để thoa trên môi. Hành động này tuy không đẹp mắt lắm nhưng ít nhất nó giúp bạn tránh khỏi bị rát môi khi lỡ đi ra giữa đồng trống, mà lại quên mang theo chap-stick hay son môi. Mẹo vặt không mấy đẹp này được bác sĩ Joseph B., chuyên khoa về da, đưa ra.

Nứt Nẻ Tay Chân

Ở châu Âu, nhiều người bị khô bàn tay suốt nửa năm mùa khô. Bệnh này có triệu chứng giống hệt bệnh nứt nẻ bàn chân của người Việt. Chúng có cùng nguyên nhân và cùng cách chữa trị. Tất cả những mẹo vặt y học được đề cập đến trong chương này đều có thể áp dụng cho chứng khô, nẻ chân tại Việt Nam.

Cần nói thêm rằng bệnh này hầu như không bao giờ xuất hiện trên trẻ em. Đây cũng là một bằng chứng hùng hồn về nguyên nhân chính yếu tạo nên sự khô nứt: Cơ thể con người già đi, nó không còn tạo được đủ chất dầu giữ cho da mềm nữa. Khi mùa khô đến, da không có lớp dầu bảo vệ nên bị mất hơi nước, khiến cho các tế bào bị khô đi, cuối cùng những đường nứt nẻ xuất hiện.

Hiện tượng nứt nẻ bàn chân cũng có cùng nguyên nhân: thường bạn đi ngoài đường hay trên đất mà để chân trần hoặc chỉ mang dép; sức nóng của mặt đất làm cho da khô đi, cộng thêm sự cọ xát giữa bàn chân với mặt đất hoặc với dép, tạo nên những vết nứt. Một số người bị nứt chân vì hay tiếp xúc với nước. Nước làm cho da mềm đi, sau đó lại bay hơi, làm các tế bào co lại, cùng với sự khô dầu của bàn chân đã tạo nên sự nứt nẻ.

Khi những vết nứt này trở nên nghiêm trọng, chúng thường gây cảm giác rát buốt, xốn xang mỗi khi co duỗi bàn tay hay bàn chân... Chứng này tuy không tạo hậu quả nghiêm trọng nhưng chắc chắn có thể làm bạn phải nghỉ việc một vài ngày do cảm giác xốn xang và sự bất tiện khi cầm nắm đồ vật.

Bạn không muốn nghỉ làm vì sự khó chịu này? Bạn cũng không muốn cảm giác rát buốt khó chịu làm sinh hoạt hằng ngày bị ảnh hưởng?... Hãy làm theo những phương pháp sau đây:

Đừng để vết thương tiếp xúc với nước Bác sĩ Joseph, chuyên khoa về da nói: "Việc căn bản là phải tránh tiếp xúc với nước bằng mọi giá. Hãy nghĩ rằng nước là axít phá hủy bàn tay (chân) bạn. Khi bạn rửa tay chân, lớp dầu bảo vệ da cũng bị rửa đi mất. Vì thế, da bạn bị mất nước rất nhanh chóng, khiến tay chân càng khô hơn nữa".

Dùng lotion
Các loại lotion - chất sền sệt đựng trong bình dành cho các phụ nữ bôi để tránh bị khô da, có bán tại hầu hết các nhà thuốc tây - đều có công dụng giữ cho da không bị mất nước. Chất này có tác dụng giống như dầu của cơ thể tiết ra để bảo vệ da vậy.
Hãy bắt đất với lotion; nếu vẫn chưa hết, hãy dùng chất bảo vệ da sệt hơn là kem dưỡng (cream). Sau cùng, có thể dùng chất sệt nhất là ointment (tất cả đều có bán tại các tiệm thuốc tây).
Khi dùng các loại trên, nên thoa trước một lớp mỏng, xoa đều, rồi thoa thêm một lớp nữa. Hai lớp mỏng sẽ bảo vệ tốt hơn một lớp dày.

Dùng tất và găng tay
Một đôi găng tay bằng vải hay bằng da có thể làm bàn tay nứt nẻ mau lành hơn. Tương tự, nếu bị nứt nẻ ở chân, bạn nên mang tất. Các vật dùng bằng vải hay da này bảo vệ tay hoặc chân bạn tránh khỏi sự cọ xát trong những động tác thường ngày. Chúng còn giữ cho tay chân không bị bẩn và nhờ đó không phải rửa thường xuyên. Nếu phải rửa bát hoặc làm vườn, hãy mang găng tay bằng cao su để ngăn nước thấm vào. Không nên mang găng cao su lâu quá vì như vậy da sẽ không đủ không khí; hơn nữa da tay lại toát mồ hôi, có thể gây nứt nẻ nhiều hơn.

Nứt Nơi Góc Miệng

Bị Nứt Nơi Góc Miệng ( Rách Khóe Môi )
Đôi lúc, ở góc miệng, nơi tiếp giáp môi trên và môi dưới, xuất hiện những lằn nứt. Những lằn nứt này thường gây đau rát, khó chịu, và có khi bị chảy máu. Thường người ta nghĩ đường nứt này tạo ra do hành động há miệng quá to và làm khóe môi bị rách... Hoàn toàn không phải vậy.

Đây là một bệnh tạo ra do sự mất quân bình các sinh tố trong cơ thể; có thể do có quá nhiều sinh tố A. Nếu bạn đang uống sinh tố A, hãy bớt liều lượng xuống dưới 5.000 IU mỗi ngày.

Ngoài ra, trong đa số các trường hợp, bệnh nhân chỉ cần uống mỗi ngày từ 50 mg đến 80 mg sinh tố B6 là vết nứt sẽ biến mất trong vòng một vài ngày.

Bị Ong Chích

1- Dùng một cục nước đá đè mạnh lên vết thương chừng vài phút, có thể làm bớt nhức và bớt sưng phân nửa.

Cãn cứ y học: Hơi lạnh của nước đá đè làm mạch máu co lại và chảy chậm hơn.

2- Dùng thuốc làm thịt mềm (meat tenderizer) có bán tại các chợ thực phẩm. Thoa thuốc này lên chỗ ong chích càng nhanh càng tốt. Làm bớt nhức và bớt sưng hơn phân nửa.

Cãn cứ y học: Thuốc này có khả nãng phá hủy chất protein, nọc độc của ong là một loại protein

Răng Sữa

Những Quan Niệm Sai Lầm Về Răng Sữa
Nhiều người nghĩ rằng không cần điều trị răng sữa bị bệnh vì đằng nào chúng cũng rụng đi. Điều này rất sai lầm vì tất cả những gì xảy ra với răng sữa đều ảnh hưởng đến sự phát triển răng vĩnh viễn. Nếu không chữa khỏi, những chỗ sâu sẽ gây viêm lợi, viêm các dây thần kinh và mô gần răng, làm chết các mầm răng vĩnh viễn.

Các răng sữa không được điều trị sẽ trở thành những ổ bệnh thường xuyên gây viêm trong khoang miệng. Ngoài ra, nếu cần chỉnh hình để sửa lại răng cho đẹp thì trước hết phải trám tất cả các lỗ sâu. Vì vậy, nếu con bạn bị sâu răng sữa, hãy đưa đi khám và điều trị ngay.

Việc chữa răng cho trẻ phải do nha sĩ nhi khoa thực hiện. Răng sữa có ít mô cứng, men và mô hơn so với răng vĩnh viễn. Vì vậy, nha sĩ không khoan các vết sâu mà bôi dung dịch nitrat bạc nếu nó chỉ ở trong phạm vi men răng. Các vật liệu đông cứng hiện đại cũng không được dùng cho răng sữa còn sống (dây thần kinh trong đó chưa chết). Nguyên do là men và mô răng của trẻ có độ thẩm thấu cao, việc dùng các chất trên sẽ dẫn đến tình trạng chết lợi, răng sữa bị đen và mầm răng vĩnh viễn bị chết.

Ngoài việc không điều trị răng sữa, các bậc phụ huynh còn hay có những quan niệm sai lầm sau:

1. Trẻ em không cần đánh răng vì răng của chúng thưa, không bị giắt thức ăn ?
Răng trẻ chỉ thưa khi số lượng còn ít. Đến 2 tuổi rưỡi, trẻ đã có đủ 20 chiếc, răng đã khít vào nhau. Răng càng khít, nguy cơ sâu càng cao, nước bọt (chứa chất vô hiệu hóa vi khuẩn) sẽ không rửa hết các mặt răng. Vì vậy, cần dùng bàn chải để làm sạch các chất bám. Hãy mua cho trẻ 2 bàn chải có màu khác nhau (một cho buổi sáng, một cho buổi tối) và để trẻ tự đánh theo cha mẹ.
Bàn chải của trẻ phải có phần đầu không lớn và lông mềm. Để lông mềm hơn, có thể luộc qua bàn chải.

2. Thuốc đánh răng có thể gây hại cho trẻ vì chúng chỉ nuốt chứ không nhổ ?
Bạn không cần lo ngại như vậy nếu khi trẻ bắt đầu tập đánh răng, bạn cho dùng loại kem dành cho trẻ em. Loại này có vị ngọt, mùi dễ chịu và nếu trẻ nuốt một chút cũng không sao.
Khi trẻ đã quen với việc đánh răng, cần chuyển từ loại kem vệ sinh kể trên sang kem phòng chữa bệnh (chứa canxi, fluor, phốt pho). Trước đó, cần tìm hiểu xem nước vùng bạn ở có nhiều fluor hay không. Nếu nước có nhiều fluor thì không dùng kem đánh răng chứa chất này nữa vì việc thừa fluor sẽ gây hại cho răng.

. Răng sữa không đau khi bị sâu vì không có dây thần kinh ?
Trong răng sữa cũng có dây thần kinh, vì vậy trẻ cũng sẽ đau khi răng bị bệnh. Ở một số trẻ, răng sữa hỏng rất nhanh nên cảm giác đau không kịp xuất hiện. Việc cảm thấy đau là một điều tốt vì nó là tín hiệu nhắc đến bác sĩ.

4. Chỉ khi răng vĩnh viễn mọc lộn xộn thì mới cần chỉnh hình, còn răng sữa thì không sao ?
Hiện có đến 60% trẻ cần được chỉnh hình răng ở các mức độ khác nhau. Đa số trẻ nhỏ có hàm hẹp. Do số răng vĩnh viễn nhiều gấp rưỡi số răng sữa nên hàm sẽ phải phát triển thêm cả chiều dài lẫn chiều cao. Trẻ 4 tuổi đã phải có khoảng trống giữa các răng sữa. Tuy nhiên, nhiều trẻ không đạt yêu cầu này do không được luyện hàm (ăn thực phẩm quá mềm, nhuyễn).

Trẻ cần được bác sĩ chỉnh hình cần xem xét hàm xem răng có mọc sít quá không. Nếu có, chúng phải được chỉnh răng bằng các miếng chất dẻo, chi phí thấp. Nếu để đến khi lớn hơn mới chỉnh răng, bác sĩ phải dùng hệ thống nẹp, rất đắt tiền.

Những trường hợp răng thưa quá cũng phải chỉnh. Và dù răng con bạn không có vấn đề gì, bạn vẫn cần cho trẻ đến khám ở bác sĩ nha khoa mỗi năm 2 lần.

Rụng Tóc

Để Tránh Rụng Tóc
Bệnh rụng tóc có lẽ là một trong những mối quan tâm hàng đầu của nhiều người. Bệnh rụng tóc này thường xảy ra cho những người có độ nhờn của tóc trên mức trung bình, nôm na là tóc dầu. Bạn có mái tóc dầu... bạn hiểu được nỗi bực bội của nó.

Sáng sớm thức dậy, bỏ ra vài mươi phút chải chuốt, trang điểm, làm một kiểu tóc thật đẹp.... để rồi phải chứng kiến kiểu tóc đẹp này biến mất vào buổi trưa... khi dầu ở chân tóc tiết ra quá nhiều làm cho tóc bạn bị "xẹp" xuống...
Nếu triệu chứng này xuất hiện nơi bạn, hãy để ý chăm sóc mái tóc của mình trước khi quá muộn.

Một mái đầu trung bình có khoảng 130.000 đến 150.000 sợi tóc Điều này cũng có nghĩa là bạn cũng có chừng đó chân tóc, và chừng đó tuyến dẫn dầu lên mái tóc bạn.

Thông thường bệnh rụng tóc chỉ xuất hiện ở những người có sợi tóc mềm và mỏng. Bệnh này tấn công phái nam nhiều hơn là phái nữ. Trung bình một người đàn ông có trên 300 sợi tóc trên một phân vuông da đầu trong khi người nữ chỉ vào khoảng 280 trên mỗi phân vuông. Tóc của phụ nữ thường cứng và dầy hơn phái nam, thường bệnh rụng tóc chỉ bắt dầu tấn công phụ nữ khi tóc của họ bắt đầu bị mỏng trở lại.

Nhìn chung, bệnh rụng tóc thường có nguyên nhân từ mái tóc đầu. Mức dầu quá nhiều chung quanh chân tóc làm sự lưu thông của máu nuôi chân tóc bi nghẽn lại. Từ đó chân tóc ngày càng teo nhỏ, tóc trở nên mọng hơn... cho đến lúc chân tóc biến mất. Lúc đó da đầu trở nên bóng, và việc mọc tóc trở lại rất khó khăn.

Bạn đang bị tóc dầu?... Tóc bạn trở nên mỏng hơn lúc trước? Những phương pháp dưới đây giúp bạn làm tóc bớt dầu hơn, cũng như một số thuốc thoa có thể làm tóc mọc trở lại ít nhiều.

Gội đầu thường xuyên
Nên gội đầu ít nhất mỗi ngày một lần với các loại shampoo có màu trong suốt (như các hiệu Neutrogena hoặc Revlon Clean Clear...), chọn loại có chữ "for oi ly hai". Loại này thường không có pha thêm những chất giữ dầu lại hoặc cho thêm dầu vào tóc.
Nên xoa bóp da đầu để ép dầu ra khỏi chân tóc trước và trong khi gội dầu để có thể lấy dầu tối đa ra khỏi chân tóc. Khi gội, nên để chừng 3-5 phút trước khi xả để shampoo có thể lấy hết dầu trên tóc và chân tóc ra.

Khi gội xong nên xem lại dầu đã hoàn toàn ra hết chưa. Thường để lấy thật sạch dầu ra khỏi tóc và chân tóc, bạn cần gội shampoo hai lần cho đến khi tay vuốt tóc phát ra tiếng kêu két két là tóc sạch.

Đừng dùng Hair Conditioner
Các loại hair conditioner bán trên thị trường thường có công dụng bảo vệ tóc khô, hoặc tóc bị hư hại bởi các hóa chất từ thuốc nhuộm, keo xịt… mà ra. Bạn có mái tóc nhờn không nên dùng conditioner. Nếu thích, hãy dùng loại "for oily hair". Loại này sẽ không bỏ thêm dầu vào mái tóc vốn đã quá nhiều dầu của bạn.

Dùng "Hot Oil Treatment"
Phương pháp này phát xuất từ Âu-châu và được chứng minh là rất có kết quả trên mọi loại tóc, từ tóc dầu đến tóc khô, tóc bị chẻ hai, tóc bị nhuộm hay dùng keo quá đáng...

"Hot Oil Treatment" có công dụng làm nở chân tóc ra để dầu trong chân tóc có thể tiết ra ngoài cũng như cho các dược phẩm trong Hot Oil có thể thấm sâu vào chân tóc.

Bạn có thể tìm mua "Hot Oil Treatment" bán trong những ống nhỏ bằng plastic tại hàng bán dầu gội đầu, dưới các nhãn hiệu như "Tresemmé, Revlon, Swiss formula Steves, Vital-v-care... thường có hai loại là Extra Body và Moistunzed. Nên chọn loại extra body nếu bị tóc dầu.

Đừng suy nghĩ nhiều
Việc tập trung suy nghĩ nhiều có thể làm nhiệt độ ở chân tóc nâng cao và sản xuất dầu nhiều hơn. Đồng thời, sự suy nghĩ quá độ cũng làm cơ thể tiết ra kích thích tố androgen. Chất này kích thích sự sản xuất dầu trên tóc. Điều này bạn có thể nhìn thấy dễ dàng trong đời sống hàng ngày, thường những người sói đầu đều là những người có thói quen hoặc làm những nghề bắt buộc phải suy nghĩ nhiều.

Thuốc mọc tóc
Hiện nay chỉ có 3 loại thuốc có thể làm tóe mọc trở lại là Placebo, Minoxidil (dưới nhãn hiệu Rogain), và Zhangguang.

Cả 3 loại thuốc này đêu có công dụng điều hòa sự lưu thông của máu và tàng cường sự lưu thông này tại các chân tóc.

Thuốc Minoxidil làm 26% bệnh nhân mọc tóc lại một cách đáng kể, 33% mọc lại chút ít, và 41% không có hiệu quả. Khuyết điểm duy nhất của Minoxidil là thuốc này thường chỉ có hiệu quả trên đỉnh đầu mà thôi) và thường không làm tóc sói ở trên trán mọc lại.

Thí nghiệm tương tự với 600 người đàn bà tại Âu-châu và Hoa-kỳ trong 32 tuần lễ cho thấy thuốc Placebo làm 9% bệnh nhân mọc tóc lại một cách đáng kể, 31% mọc lại chút ít và 60% không có hiệu quả. Thuốc Minoxidil làm 23% bệnh nhân mọc tóc lại một cách đáng kể, 34% mọc lại chút ít, và 43% không có hiệu quả. Thuốc Zhangguang được thí nghiệm với 8324 bệnh nhân cả nam lẫn nữ tại Henan Province, Trung Quốc trong thời gian 14 tuần lễ và cho thấy thuốc Zhangguang làm 84,8% bệnh nhân mọc tóc lại một cách đáng kể, 12,6% mọc lại chút ít, và 2,6% không có hiệu quả.

Hai loại thuốc Placebo và Minoxidil bán cần toa bác sĩ. Loại thuốc Zhangguang nhập cảng từ Trung Quốc được bán tự do ở các tiệm thuốc Bắc. Thuốc Zhangguang phát minh tại Trung Quốc do sự kết hợp của các dược thảo Angelica Archangelica, Anatherum Muricatus, Chang Baishan Radix Ginseng, Carya Alba... và 5 loại dược thảo khác. Thuốc này được nhiều quốc gia công nhận cũng như thắng được các giải thưởng Knight Medal/ Belgium, Oscar Developing/ General International Development Exhibition, Industrial & Commercial Ass. Golden Cup / Paris Intemational Development Exhibition, Golden Prize/ New York Internationnal Inventers Exposition...

Kinh nghiệm cho thấy việc kết hợp giữa thuốc Zhangguang và Hot-oil-treatment làm tóc mọc nhanh hơn.

Thuốc Zhangguang có bán tại một số tiệm thuốc Bắc.