Nhớ 'một câu nhịn chín câu lành', người Việt sẽ không hung dữ
Hơn nhau không phải ở nắm đấm mà là ở khả năng học tập, làm việc, chia sẻ, thương yêu, tử tế với ḿnh, với người trong mối quan hệ với cuộc sống xung quanh!
Hạ cẳng tay, thượng cẳng chân sau khi va chạm giao thông - Ảnh do bạn đọc cung cấp
Cách đây mấy bữa, trên đường đi làm về, tôi thấy một đám đông ở Hàng Xanh (Q.B́nh Thạnh, TP.HCM), nghĩ là có kẹt xe. Tới gần mới phát hiện là vừa có vụ va quẹt và hai tài xế đang căi nhau, người đi đường ngang qua ai cũng lắc đầu.
Chuyện va quẹt trên phố đông như Sài G̣n giờ tan tầm là chuyện cơm bữa, nếu cảm thông và chia sẻ được th́ có lẽ người ta sẽ nhẹ nhàng cho qua, tôi nghĩ vậy!
Môi trường nhiều mầm mống bạo lực
Thường người ta sẽ nổi nóng khi gặp một chuyện bất như ư nào đó, như vừa bị sếp la, ra cổng cơ quan bảo vệ đùa một câu, liền sân si. Nỗi buồn, sự bực bội là thứ năng lượng chi phối hành xử khiến người ta không thể kiềm chế được cơn tức dâng lên, lây sang người khác.
V́ vậy, có người dễ nổi nóng đă cảnh báo: "Thấy tôi ‘khó ở’ là tránh xa xa giùm, không ăn mắng ráng chịu". Theo đó, người nóng lâu ngày họ cũng biết tính khí của ḿnh nên có "chống chỉ định" chuyện nói đùa, tiếp xúc lúc họ đang không vui, căng thẳng. Thực ra, khi quá mệt mỏi, phiền muộn trong ḷng, ta không c̣n giữ được ḿnh.
Có người bạn của tôi b́nh thường hiền queo, ai nói ǵ cũng cười. Bỗng một ngày, tôi hỏi "sao buồn dữ rứa?" lại bị bạn nạt cho một câu nghe chưng hửng. Trời, bạn ḿnh đây sao? Mới đầu tôi phản ứng vậy, nhưng chợt dừng lại v́ nhớ ra, đây không phải là bản chất của bạn. Có thể bạn đang có một nỗi niềm, áp lực từ cuộc sống, gia đ́nh, t́nh yêu hoặc bản thân đang trải qua bệnh tật, sự cố…
Ai cũng có lúc nóng giận, nếu ḿnh hiểu th́ sẽ không khiến ngọn lửa trong họ cháy phừng. Tôi im lặng và không bỏ mặc, cuối cùng cũng nghe được thổ lộ từ bạn. Bạn bị nhiều áp lực trong công việc: sếp chèn ép, đồng nghiệp t́m cách chơi khăm, lương không cao, phải chật vật trang trải cuộc sống…
Tất nhiên, nhiều người khó khăn hơn nhưng họ không nổi nóng. Đó là tính cách và sức chịu đựng của từng người. Sự nóng tính là một thói quen được huấn tập hằng ngày theo nguyên lư:
"Thói quen tạo nên tính cách, tính cách tạo nên số phận".
V́ thế, các chuyên gia tâm lư khi chia sẻ với tôi về thói vũ phu của chồng vẫn thường lưu ư, có thể anh ấy từng bị bạo hành lúc nhỏ, từng sống gần những gia đ́nh lớn tiếng, ồn ào đánh căi nhau như cơm bữa.
Sự tác động của cuộc sống xung quanh lên tính cách con người theo hướng đó được ông bà xưa đúc kết rằng "gần mực th́ đen". Cái đen đó cần có thời gian thanh lọc để dần trắng, nhưng nếu vẫn tiếp tục nuôi dưỡng trong môi trường đen hơn th́ sẽ đen đậm hơn.
Ngày nay các văn hóa phẩm mang tính bạo lực vẫn đầy rẫy trên mạng và tồn tại trong cuộc sống, giải trí của nhiều người: từ game online đến phim ảnh. Thường ngày tiếp xúc với sự đánh đấm, máu me trong các "thức ăn tinh thần" đó khiến năo quen với những "mùi vị" của bạo lực, từ đó hành xử theo.
Những kẻ "giang hồ mạng" được ngưỡng mộ và thu tiền trăm triệu cũng chính là một "h́nh tượng" khiến người ta thay đổi suy nghĩ: cần ǵ học hành, tử tế, chỉ cần có "số má" là có thể lên đời.
Môi trường bên ngoài đă vậy, trong nhà trường, gia đ́nh cũng đầy mầm mống bạo lực, tránh sao người trẻ không hoang mang và hành xử theo cách tương tự. Đây mới là điều đáng lo, và người lớn muốn thay đổi không khí bạo lực lan tràn th́ chính bản thân phải nỗ lực để ứng xử nhẹ nhàng với nhau trước.
Nhẫn để yêu thương
Không thể có kết cục tốt với những người nóng nảy. Nhân vật Trương Phi trong Tam Quốc Chí là h́nh mẫu của nóng tính dẫn đến hư sự và mang họa sát thân. Ai cũng nóng nảy trong hành xử th́ chiến tranh sẽ nổ ra, thương vong là tất yếu.
Một câu nói đùa cũng thành chuyện lớn v́ con người ta quá nóng, quá hung dữ; đi nhậu lo hát karaoke cũng bị đánh chết th́… ôi thôi, cuộc sống quá kinh khủng. Pháp luật cần nghiêm minh để trừng trị việc vô cớ đánh, giết người nhưng đó là xử lư phần ngọn, c̣n cái gốc vẫn là giáo dục.
Làm sao để con người có thể chậm lại để phân tích kỹ hơn từng câu nói, từng biểu hiện của người khác, trong đó có thân nhân, bạn bè ḿnh để không chụp mũ rồi hành xử như người điên, người say?
Sống thiền hay b́nh tĩnh sống, sống chậm, sống có chánh niệm… là những cách sống theo tinh thần "nhẫn để yêu thương". Đầu tiên là thương ḿnh. Một người chỉ được người khác tin tưởng, nể trọng và giao việc khi có sự chín chắn, điềm tĩnh trong xử lư. Như vậy, người sống có lư trí, điềm tĩnh chính là cách sống lợi lạc tự thân.
C̣n cái lợi cho người xung quanh, nhất là người thân - thương th́ cũng dễ dàng để thấy. Con cái sẽ học được nhiều điều hay ho từ bố mẹ có cách sống nhẹ nhàng, t́nh cảm. Đó mới là gia tài quư giá để lại cho con.
Hành xử nóng tính dẫn tới hư việc, hại người th́ ṿng lao lư chờ ḿnh là chắc chắn. Một khi đă gây ra sự cố mới hối th́ đâu c̣n kịp. Nhiều người b́nh luận thiếu niên 16 tuổi rút dao đâm chết người nhắc ḿnh chuyện chạy xe chính là "anh hùng rơm", chứng tỏ với bạn gái nhưng rồi được ǵ sau lần ra tay đó? Tù tội và có thể mất luôn bạn gái.
Ai đợi và ai chấp nhận một người giết người làm người yêu, người chồng, người cha tương lai?
Thực ra, sân si - ai cũng có. Cái chính là cách quản lư năng lương tiêu cực đó để những năng lượng tích cực phát triển. Để làm được điều đó, phải xây dựng lối sống nhân văn từ chính mỗi gia đ́nh, người lớn dạy trẻ nhẫn nhịn để an lành như ông bà ḿnh nhắc "một câu nhịn chín câu lành".
Doanh nhân triệu phú nổi tiếng Mỹ – Richard M. DeVos : Tiền tài không thể nào mua được sự thanh b́nh trong nội tâm, nó không thể chữa trị mối quan hệ bị xé rách, hoặc làm cho cuộc sống không ư nghĩa trở nên ư nghĩa.
7. Đạo đức
Kư giả kiêm nhà văn người Mỹ – George Lorimer : Thứ có thể mua được bằng tiền dĩ nhiên là tốt, nhưng không nên quên rằng điều không thể mua được bằng tiền sẽ càng tốt hơn.
Giáo Dục
Nhà Vật lư thiên văn người Mỹ – Neil deGrasse Tyson :
Con người không dùng sự cảm thông và chia sẻ để cảm nhận t́nh cảm và ư nghĩ của người khác hay những sinh vật khác trên trái đất, có lẽ giáo dục chính quy của chúng ta nên thêm vào giáo dục sự cảm thông và chia sẻ. Thử tưởng tượng, nếu giáo dục gồm có đọc, viết, toán học, cảm thông và chia sẻ, th́ thế giới này sẽ không c̣n như cũ nữa.
9. Trí tuệ
Steve Jobs, tỷ phú, nhà sáng lập hệ thống điện toán cá nhân: Năm 25 tuổi, tôi đă kiếm được tài sản 100 triệu đô-la. Lúc ấy rất rơ ràng, rằng tôi không bị tiền tài nô dịch, hơn nữa, tôi cũng không dùng tiền tài để kiểm chứng trí tuệ của ḿnh.
10. Tỉnh thức
Người vô danh : Tiền tài có thể mua nhà cửa để ở, nhưng không thể mua được một mái ấm êm đềm; nó có thể mua một chiếc giường, nhưng không mua được một giấc ngủ ngon; nó có thể mua một chiếc đồng hồ, nhưng không mua được thời gian; nó có thể mua được quyển sách, nhưng không mua được tri thức; nó có thể mua máu huyết, nhưng không mua được sức khỏe; nó có thể mua được những "nhăn hiệu" nhưng không thể mua được tư cách.
Cho nên tiền tài, vật chất chỉ là vật ngoại thân. Có những thứ vô giá !
Môt gia đ́nh gồm 2 vợ chồng và 4 đứa con nhỏ. Dịp hè, cùng đi nghỉ mát ở một băi biển. Bọn trẻ rất thích tắm biển và xây những ṭa lâu đài trên cát. Bố mẹ chúng thuê một cái lều và ngồi uống nước trên bờ, dơi nh́n các con vui đùa không quá xa ngoài kia phía trước mặt.
Thế rồi chợt trông thấy một bà cụ nhỏ nhắn, ăn mặc xuềnh xoàng, trên tay cầm một chiếc túi cũ đang tiến lại. Tóc bà đă bạc trắng, bị gió biển thổi tốc lên càng làm cho khuôn mặt nhăn nheo của bà càng khó coi. Bà cụ lẩm bẩm một điều ǵ đó, dáo dác nh́n rồi thỉnh thoảng lại cúi xuống nhặt những thứ ǵ đó trên băi biển, bỏ vào cái túi.
Hai vợ chồng không hẹn mà cùng vội chạy ra gọi các con lại, căn dặn chúng phải tránh xa người đàn bà khả nghi kia. Dường như họ cố ư nói to cho bà ta nghe thấy để bà ta đi chỗ khác kiếm ăn.
Cụ già không biết có nghe thấy ǵ không giữa tiếng sóng biển ́ ầm, chỉ thấy bà từ từ tiến về phía họ. Thế rồi cụ bà dừng lại, nh́n mấy đứa trẻ dễ thương đang ngơ ngác nh́n ḿnh. Bà mỉm cười nhưng không ai đáp lại, chỉ giả vờ ngó lơ đi chỗ khác. Bà cụ lẳng lặng làm công việc khó hiểu của ḿnh. C̣n cả gia đ́nh kia th́ chẳng c̣n hứng thú tắm biển nữa, họ kéo nhau lên quán nước phía trên băi biển.
Trong lúc chuyện tṛ với người phục vụ bàn ăn cùng những khách hàng trong quán, hai vợ chồng quyết định hỏi thăm xem bà cụ khả nghi kia là ai và họ... sững sờ : Bà cụ ấy là người dân ở đây, từng có một đứa cháu ngoại v́ bán hàng rong trên băi biển, vô t́nh đạp phải một mảnh chai rồi bị nhiễm trùng, sốt cao, đưa đi bệnh viện cấp cứu không kịp và đă chết không lâu v́ bệnh uốn ván. Từ dạo ấy, thương cháu đến ngẩn ngơ, bà cứ lặng lẽ đi dọc băi biển, t́m những mảnh chai, mảnh sắt hoặc ḥn đá có cạnh sắc. Mọi người hỏi lư do th́ bà đáp mà đôi mắt ướt nḥe: "Ồ tôi chỉ làm một việc nhỏ thôi ấy mà, để các cháu bé có thể vui chơi trên băi biển mà không bao giờ bị chết như đứa cháu đáng thương của tôi !".
Nghe xong câu chuyện người chồng vội vă chạy xuống băi biển mong có thể nói một lời xin lỗi và một lời biết ơn chân thành, nhưng bà cụ đă đi rất xa rồi. Bóng bà chỉ c̣n là một cái chấm nhỏ trên băi biển vắng người khi chiều đang xuống.
Ghi chép, nhân một bản tin của báo chí Nhà nước – về Mỹ và Việt Nam
Năm 1995, trong buổi học cuối cùng của môn chính trị, tôi được nghe ông thầy (cũng là bí thư đảng ủy) nói với giọng tức giận “đánh Mỹ chạy đi, giờ lại trải thảm đỏ đón Mỹ về”.
Ông nói vậy, bởi Việt Nam và Mỹ mở lại bang giao vào tháng 7-1995. Lúc đó, đại diện nước Mỹ là tổng thống Bill Clinton, c̣n Việt Nam là thủ tướng Vơ Văn Kiệt.
Tâm trạng hoang mang và tức giận đó của ông bí thư đảng ủy, là điều mà tôi vẫn nh́n thấy ở những người bỏ một đời đi theo chủ nghĩa cộng sản, rồi bất chợt một ngày cảm thấy bị hụt hẩng v́ cảm giác như ḿnh bị phản bội – đồng thời mơ hồ ḿnh có thể bị bỏ rơi vào lúc nào đó.
20 năm sau, với những nỗ lực không ngừng từ phía Mỹ, Việt Nam đă có những cuộc phối hợp đầu tiên giữa quân đội hai nước. Mặc dù đó chỉ là khởi đầu các hoạt động cứu trợ nhân đạo và cứu trợ thảm hoạ trong khuôn khổ chương tŕnh Thiên thần Thái B́nh Dương.
Vào tháng 8/2015, hải quân Việt Nam dè dặt bước vào cộng tác trong chương tŕnh Đối tác Thái B́nh Dương, là bước đi gấp rút sau sự kiện giàn khoan dầu HD 981 của Trung Quốc tiến vào vùng của Việt Nam trong năm 2014. Vai tṛ của một cựu thù lúc này ở VN thật đầy tính “ấm áp”.
Đến thời điểm đó, rất nhiều người già đă bỏ một đời đi theo lư tưởng cộng sản mà tôi gặp lại, đều thay đổi. “Trung Quốc mới chính là kẻ thù”, tôi nghe những câu nói như vậy thường xuyên và lớn giọng hơn. Thậm chí, có những người đă cùng tham gia xuống đường chống Trung Quốc rồi bị đánh đập hay tù đày.
Hơn vậy, tôi nghe khắp trên các con đường ḿnh đi qua, từ Nam chí Bắc, là những lời bàn không chỉ về kẻ thù của Việt Nam mà c̣n bàn về những kẻ sẵn sàng bán ḿnh cho kẻ thù của Việt Nam. Nghe như một cuộc chuyển ḿnh rầm rộ mà thinh lặng.
Hôm nay, hàng không mẫu hạm của Mỹ nói sẽ ghé vào Cam Ranh với cuộc “bảo tŕ” đầy ư nghĩa, nhất là sau khi Bắc Kinh ép Hà Nội phải ngừng khoan dầu trên biển, và Bộ trưởng Quốc pḥng Ngô Xuân Lịch vừa sang Mỹ. Tôi lại nhớ về ông bí thư đảng ủy đó
Lịch sử đang đổi thay. Con người cũng đang đổi thay. Thậm chí con cái các quan chức cấp cao đă rùng rùng chọn học, sống và mua nhà ở Mỹ cũng như ở các nước phương Tây “thù địch”. Nhiều gia đ́nh quan chức chỉ quyết chọn đến định cư ở những nước mà lư tưởng cộng sản được sách giáo khoa nơi đó dạy rằng, là tội ác của nhân loại. Bất chấp trong đất nước này, các đại học VN vẫn ép sinh viên phải lèn chặt chủ nghĩa Marx-Lenin như công cụ tư tưởng sống c̣n của chế độ.
Hôm nay, chỉ c̣n lại rơi rớt những lời ngợi ca Trung Quốc bạn vàng công khai từ một ít tướng lĩnh, hay luận điệu hằn học được huấn luyện của lớp thanh niên bị nhồi sọ phục vụ. Nhưng mỗi lúc, những âm thanh đó càng ngày càng tẻ nhạt và vô ích. Đôi khi, có thể đó là thành phần phải bị hy sinh để giữ lại thể diện hữu nghị trước những khúc quanh lịch sử khó lường sẽ đến.
Vài năm sau nữa, lớp người rơi rớt ấy có đập bàn hằn học cho số phận của ḿnh, như ông bí thư đảng ủy mà tôi nh́n thấy không?
Tất cả như một sân khấu vĩ đại. Mà nhân dân là khán giả xuyên suốt. Sân khấu lúc có tiếng súng và nhà tù, lúc có hoan hô và đả đảo. Tṛ diễn cứ liên hồi, nỗi niềm rồi chỉ c̣n lại nhân dân im lặng cảm nhận.
Chủ nhật 18 tháng 6 là Fathers Day 2017, mời đọc bài mới của Năng Khiếu: đứa con được sinh ra tại khu kinh tế mới Sông Ray, tỉnh Long Khánh, trở thành một nữ dược sĩ tại Mỹ kể về người cha H.O. Tác giả họ Trần, trước 1975 là Công Chức Bộ Ngoại Giao VNCH. Đến Mỹ năm 1994 theo diện HO. Đă đi làm cho đến năm 2012. Hiện hưu trí tại Westminster. Tham dự VVNM từ tháng 8/2015. Đă nhận giải đặc biệt năm 2016 và có tên trong danh sách chung kết VVNM 2017.
*****
Bố tôi đến dịch vụ làm hồ sơ xuất cảnh diện HO. Cầm theo những giấy tờ cần thiết như giấy khai sanh, giấy ra trại, tờ hộ khẩu… Chỉ vỏn vẹn có hai Bố con, trước con mắt ṭ ṃ của nhiều người. Thế rồi “Cha già con cọc”dắt díu nhau lên máy bay qua Mỹ, năm tôi tṛn bảy tuổi.
Đầu mùa thu năm 1993, Bố xin cho tôi vào học lớp hai tại trường Willmore School, ở đường Goldenwest, thành phố Westminster. Mỗi lần họp phụ huynh xong, cô giáo mời cha mẹ học sinh đến tham quan lớp học và kư tên. Nhưng tôi không có ai đi họp, cũng chẳng có ai kư tên, v́ Bố bận đi làm. Mẹ tôi c̣n ở Việt Nam. Khi cha hoặc mẹ các bạn tôi kư tên gần hết, tôi vẫn đứng tựa cửa lớp, dơi mắt ra cổng đợi Bố đến như lời hẹn. Nhưng chắc Bố đang mắc làm trong hăng nhiều hàng gấp. Chờ đợi mỏi ṃn chẳng thấy bóng dáng Bố đâu! May sao mẹ của một người bạn ở gần nhà, biết hoàn cảnh cha con đơn chiếc đă đến hỏi thăm, và tôi xin cô giáo để bà kư tên thay cho Bố. Cô nhận lời và nói tôi thông dịch cho bà trước khi kư tên, cô chỉ lên bảng dán những bức h́nh tôi vẽ trong giấy cứng, cô khen tôi học chăm chỉ và rất giỏi.
Bây giờ chỉ c̣n bốn tháng nữa là tôi đủ ba mươi hai tuổi. Như vậy là tôi đă sống ở Mỹ một thời gian khá dài. Từ một con bé c̣m cơi, nay tôi đă có gia đ́nh và là mẹ của hai đứa con, trai ba tuổi và gái mới đầy năm.
Từ khi c̣n rất nhỏ, nhiều người vẫn hỏi tôi: Tại sao Mẹ c̣n ở Việt Nam? Sao chỉ có hai Bố con đi Mỹ thôi? C̣n nhiều câu hỏi khác, mà hồi nhỏ tôi có hiểu ǵ đâu mà trả lời, chỉ cười trừ, nhưng bây giờ lớn tới đâu là hiểu tới đó.
*****
Cuối năm 1982. Bố tôi đi tù về, tá túc ở nhà bà nội tôi tại xứ Thánh Mẫu, Huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. Bồ về chiều hôm trước, ngay sáng hôm sau, Sáu Sẹo, Công an khu vực đă ghé nhà hỏi thăm sức khỏe, rồi nhắc nhở: “V́ vợ con anh đă đi theo đế quốc Mỹ, mà lại không có hộ khẩu ở đây, anh phải đi kinh tế mới”.
Bao nhiêu năm tù đày, ngày được thả về, Bố tôi thấy bạn bè háo hức, nôn nóng mong xum họp với vợ con, mà thấy tủi thân!
Sau mấy năm tù đầy, người vợ “đầu gối tay ấp” đến thăm Bố lần cuối, yêu cầu bố kư vào tờ giấy ly dị, để bà dẫn hai đứa con trai đi Mỹ, theo diện đoàn tụ ODP, v́ cha mẹ bà di tản năm 1975 gửi giấy tờ bảo lănh về. Nhưng khi làm hồ sơ ra đi, họ đ̣i phải có giấy ly dị của ông chồng sĩ quan ngụy đang cải tạo mới chịu. Thấy Bố chần chờ, bà nói: “Ông phải nghĩ đến tương lai các con, tôi đưa chúng nó đi để ăn học, chứ ở măi xứ này mà chết chùm à!” Bố tôi đành kư tên vào tờ giấy ly dị.
Sau khi tới Mỹ, thời gian đầu bà cũng gửi tiền về nhờ người em c̣n ở Saigon đi thăm nuôi Bố tôi. Nhưng chỉ được vài lần, rồi v́ “Người khôn của khó” không ai kiên nhẫn đi thăm nuôi người tù không án. Sau đó Bố mất liên lạc với vợ con luôn. Từ dạo ấy Bố là “con bà Sơ” trong tù, nhưng Trời thương nhờ vóc dáng cao lớn, nên Bố c̣n cầm cự được giữa sóng gió tù đày…
Bị công an đuổi đi kinh tế mới, bố tôi cũng t́m được đất sống. Đó là khu kinh tế mới Sông Ray, cách Long Khánh khoảng ba mươi cây số. Khu mới khai khẩn, chỉ lưa thưa vài chục nóc nhà, Bố tôi sang rẻ lại của người quen miếng đất ngay đầu lối, cất lên một căn nhà nhỏ như cái cḥi. Nhờ có hai người bạn cùng cảnh ngộ đến phụ giúp, chẳng mấy chốc Bố đă có chỗ che nắng che mưa, lại yên thân không bị công an khu vực ḍm ngó! Xung quanh nhà Bố tôi trồng đủ thứ, nào bắp, khoai lang, củ ḿ, bầu, bí….. là những thứ mau thu hoặch. Đó là “thành tích” sau bảy tám năm Bố tôi học được trong các“ trại tù cải tạo”.
Để kiếm thêm thu nhập, Bố tôi cùng vài người bạn rủ nhau đi sâu vào trong rừng gần chân núi, khai hoang thêm mấy mẫu đất nữa, cặm cụi trồng trọt tiếp.
Sống trong vùng kinh tế mới này cũng hơn nửa năm, Bố cứ âm thầm lặng lẽ, cuốc cuốc, xới xới suốt ngày không để ư đến ai. Hoa mầu trồng được th́ đă có người đến tận vườn thu mua giá rẻ, nhưng khỏi mất công gánh ra chợ.
Khu xóm kính tế mới nhà này cách nhà kia bằng những hàng rào gỗ lưa thưa, xa xa nh́n không rơ mặt. Một ngày mưa nghỉ làm, khi xế trưa mưa tạnh, bố tôi có dịp sang thăm hàng xóm, một căn nhà tranh vách đất cách một con đường đất đỏ.
Chủ nhà hàng xóm là một thiếu phụ tuổi ngoài ba mươi, tuy sống đời cực nhọc tại vùng kinh tế mới nhưng vẫn c̣n nét thanh lịch của dân Sài g̣n cũ, cho biết ông chồng sĩ quan đă mất sau những năm đi “học tập cải tạo”.
Trên bàn thờ kê giữa nhà, dưới chân cây thánh giá là h́nh người đàn ông trạc ngoài bốn mươi, nh́n quen quen mà Bố chưa nhớ ra, đến lúc hỏi tên tuổi, th́ ra là Tính, Ngô Xuân Tính. Nh́n kỹ khuôn h́nh thờ, chợt kư ức hiện về, Tính một người bạn hiền lành và tốt bụng, hai người sống cùng đội trong trại tù ở núi rừng Việt Bắc. Đầu năm 1977, bố tôi bị chuyển trại vào một đêm khuya, từ đó hoàn toàn mất liên lạc, nào ngờ...
Bà vợ góa của người bạn tù xấu số cho biết Tính bị bệnh sơ gan ngay trong tù, không thuốc men, bụng chướng to như người đeo ba lô ngược. Thấy đă hết đường sống, trại tù cộng sản thả cho về nhà chờ hết. Mặc dù chị đă đă tận lực cố chạy chữa cho anh, nhưng cũng không chống chỏi được bao lâu.
Sau khi lo ma chay cho chồng, chị bồng con về nhà cha mẹ chồng ở Bảo Toàn nương nhờ. Nhưng cha mẹ già yếu, nhà lại đông con. Nhờ sự giúp đỡ của anh em nhà chồng, chị và ba con có được căn nhà nhỏ ở vùng kinh tế mới này, sống qua ngày. Đứa con trai lớn nhất mười bốn tuổi, đă biết chở than mướn kiếm tiền về cho mẹ đong gạo, mà hôm nay trời mưa chưa thấy về, c̣n hai đứa con gái một đứa mười hai và một đứa mười tuổi, mặt mũi xanh xao, cũng biết vác cuốc ra rẫy làm cỏ với mẹ.
Nghe chuyện người góa phụ trẻ, nh́n lên bàn thờ, Bố tôi thấy thương người, thương ḿnh. Từ đó thường lui tới giúp đỡ. Thấy nhà cửa dột nát, Bố đưa thằng con lớn vào rừng cắt tranh, dặm lại má nhà. Nh́n đàn con chị đói rách, bữa gạo bữa bo bo, Bố chia lại cho mẹ con chị một nửa khu đất đă khai khẩn được, rồi chỉ cách trồng trọt, chăm bón, và nhặt ống lon buộc quanh rẫy để gây tiếng động, cất lều ở canh thú rừng. Chẳng mấy chốc cuộc sống mẹ con đỡ chật vật, những đứa nhỏ được đi học trở lại.
Sớm hôm lui tới, có nhau khi tối lửa tắt đèn giữa vùng kinh tế mới heo hút, Bố trở thành người đàn ông duy nhất trong nhà bà mẹ góa. Tôi được sanh ra trong hoàn cảnh đó, thành đứa con thứ tư của Má.
Sau thời bao cấp, nhà nước cộng sản mở cửa để cứu nguy chế độ, đời sống dân chúng dần dà dễ thở hơn. Bà nội đă già yếu, nên chạy hộ khẩu cho Bố tôi về thị xă sống với bà, đem theo tôi về lúc vừa thôi nôi. Tôi xa Má từ dạo ấy. Bà nội và Bố tôi lên “rước Má về dinh”, nhưng Má tôi không đi v́ c̣n bổn phận với các anh chị tôi. Thỉnh thoảng Bố đưa tôi lên thăm Má
Đầu năm 1989, bắt đầu có chương tŕnh HO., đưa các cựu tù nhân chính trị sang Mỹ. Sau nhiều năm bặt tin, bà vợ cũ của Bố mà tôi gọi là Mẹ cả trở về Việt nam thăm Bố tôi, nói có thể bảo lănh Bố khi đến Mỹ. Bên gia đ́nh nhà nội tôi chia làm hai phe, người th́ trách Mẹ cả bạc t́nh bạc nghĩa. Kẻ th́ khuyên bố trở về hàn gắn gia đ́nh, v́ c̣n vướng phép hôn phối.
Bố tôi chần chờ măi. Đầu năm 1990 người HO đầu tiên đă lên đường, Bố mới bắt đầu đi làm hồ sơ cho Má và các anh chị tôi đi theo. Nhưng “Người dưng khác họ” khác hộ khẩu không được chấp nhận. Bố tôi đă lên tận Bộ Tư Pháp của Cộng Sản Việt Nam khiếu nại, nhưng chỉ một ḿnh Má tôi đi được. Cuối cùng Má quyết định ở lại nuôi đàn con nhỏ, và kư giấy tờ, bằng ḷng để Bố tôi được quyền đưa tôi đi theo. Cuộc t́nh của Bố và Má tôi chia ly từ đây.
Tuy nộp hồ sơ xin xuất cảnh muộn, nhưng nhờ sau này có chương tŕnh ưu tiên cho những tù nhân trên bảy năm, nên hồ sơ Bố tôi được đôn lên đi trước.
V́ không muốn đi theo diện “đầu trọc” để nhà thờ Tin Lành bảo lănh về tiểu bang lạnh. Bố tôi nhờ Mẹ cả bảo trợ, và đón Bố con tôi từ Phi trường LAX về nhà ở Thành phố Santa Ana.
Những ngày đầu gia đ́nh cũng hạnh phúc, người con trai lớn đang học trường Berkeley ở Bắc Cali fornia cũng về đón Bố. Mẹ cả th́ tỏ ra lo lắng cho Bố, nào chở bố đi làm giấy tờ, chở đi thăm bạn bè quen biết, dẫn cả tôi đi shopping mua quần áo mới…
Căn Mobile home của Mẹ cả, có ba pḥng rộng răi. Trước nhà trồng hoa hồng rất đẹp, c̣n vườn sau có nhiều cây ăn trái, tôi thích nhất là cây ổi đào trái chín vàng thơm phức, cao bằng cây ổi nhà nội bên Việt Nam. Thấy tôi trèo thoăn thoắt như con khỉ để hái trái, Mẹ cả liền la lên v́ sợ tôi té rồi mang họa.
Tôi biết thân biết phận không dám nhơng nhẽo Bố như ở Việt Nam. Anh lớn tên là Peter ở chơi với Bố được vài ngày lại đi học tiếp, nhà chỉ c̣n lại anh Mike đi học về là vào pḥng đóng cửa, ít nói chuyện. Mẹ cả và anh Mike, nh́n tôi với ánh mắt không mấy thiện cảm. Tôi có cảm giác ḿnh là cái gai trước mắt họ, nên luôn t́m cách lẩn tránh.
Nhiều lần thu ḿnh trong góc pḥng, tôi nghe tiếng Bố và Mẹ Cả căi nhau nho nhỏ. Rồi một buổi tối định mệnh, tôi đang học bài trong pḥng, nghe Mẹ cả lớn tiếng với bố ngoài pḥng khách: “Một là ông chọn con bé, hai là ông chọn gia đ́nh này...” Tôi hồi hộp lắng nghe. Tiếng Mẹ cả lại ch́ chiết, “ông c̣n giấu tôi gửi thư về cho Mẹ nó. Tôi không chịu được cảnh một chốn đôi quê, ông dứt khoát đi!”
Không bao lâu sau, Bố con tôi khăn gói ra đi bắt đầu lại cuộc đời mới nơi đất khách.
Khu Apartment Bố thuê gần trường tôi học, có hai tầng lầu khoảng hơn mười units, th́ chín nhà là Việt Nam, đâu hai ba gia đ́nh người mễ, coi như thiểu số ở xóm này. Ở đây mọi người coi nhau như người nhà, thấy gia đ́nh có hai cha con côi cút tội nghiệp, đến hỏi thăm xem có cần giúp đỡ chi không. Kế bên nhà tôi là một gia đ́nh sống tại đây lâu rồi, có bốn người, một bà ngoại ngót bảy mươi, hai vợ chồng trẻ và một đứa con gái kém tôi một tuổi. Từ đó mỗi lần Bố đi đâu vắng là dắt tôi qua gửi bà ngoại để tôi chơi với cháu bà. Bà ngoại thấy tôi nói tiếng Việt rành rẽ th́ thích lắm, hỏi chuyện miết: Nhà có hai Bố con thôi sao? Má mày đâu? Sao ở lại Việt Nam? Bố mày xin được Housing chưa? Chắc mày c̣n nhỏ có medical, được ăn Welfare. Có xin được Food stamp không? Bà ngoại hỏi dồn dập, tôi nghe không hiểu mấy cái danh từ bằng tiếng Anh lạ hoắc, làm sao mà trả lời, tôi chỉ lắc đầu cười, rồi bà cũng cười. Hai bà cháu cứ vậy, nên bà thương tôi lắm. Ngoài lúc đi học, về đến nhà là tôi chạy qua bắt chước cháu bà gọi ngoại ơi! Ngoại à! Ngon ơ.
*****
Nhân dịp Fathers Day sắp đến con xin phép được thưa với Bố đôi điều.
Kính thưa Bố.
Khi con ngồi viết những ḍng chữ này, dư âm của bữa tiệc xum họp quanh Bố tối hôm trước, có sự hiện diện của gia đ́nh anh Peter và anh Mike. Để chúng con nói lên lời cảm tạ và chúc mừng sinh nhật thứ tám mươi của Bố, như c̣n đọng măi trong con. Cũng là lúc sức khỏe Bố đă mỏi ṃn, đi đứng phải dựa vào chiếc gậy cầm tay. V́ ảnh hưởng lần Bố bị stroke năm trước.
Con chạnh nhớ lại cách đây hơn hai mươi năm, ngày Bố con ḿnh đến phi trường Los Angles, con bị chóng mặt v́ say máy bay, nên Bố phải cơng con trên lưng bước xuống cầu thang, để đặt những bước chân đầu tiên nặng nề trên đất Mỹ.
Rồi ở tuổi sắp nghỉ ngơi, nhưng v́ con mà Bố phải khổ cực, không một tiếng than van, Bố đă âm thầm, một lặng hai nín cũng v́ con. Những tưởng cuộc đời được tạm ổn trên quê hương thứ hai, nhưng kiếp tha hương vẫn c̣n nhiều gian truân, Bố phải tranh đấu gay go với cuộc sống mới, về tinh thần cũng như thể xác.
Giữa mùa đông rét mướt, Bố phải đi làm ca đêm nên bị ốm, con đă khóc v́ thương Bố, nhưng Bố nói không sao đâu con, suốt mấy năm trời tù đày, Bố đă quen với cái lạnh thấu xương nơi núi rừng Yên Bái Bắc Việt. Sau lần bị đau nặng, hăng chuyển qua cho Bố làm ca ban ngày. Mỗi buổi sáng Bố ra khỏi nhà để đi làm, con cũng bắt đầu đi học. Chiều về hai Bố con lủi thủi trong căn hộ chật hẹp trên lầu hai của chung cư, mỗi lần thấy Bố leo cầu thang mệt nhọc, con đă tự nhủ ḿnh phải cố gắng học hành, mai sau lớn lên làm việc thật nhiều để có tiền, sẽ mua một căn nhà khang trang đẹp đẽ, để tuổi già Bố được an nhàn hơn.
Khi con ra trường High School, Bố đă dành dụm mua cho con từ chiếc xe, rồi đóng tiền insurance, để con yên trí bước lên bậc đại học. Bốn năm qua nhanh ở trường Cal State University Fullerton, con đă hoàn tất cử nhân sinh học (Biology major) và chương tŕnh dự bị y dược. Con đă nộp đơn xin vào vài trường Dược Khoa nhưng bị từ chối. Thấy con buồn Bố đă an ủi con. Nghỉ một năm ở nhà ôn bài và đi làm thiện nguyện.
Sau con apply vào trường University of Roseman Pharmacy School in Nevada, và được nhận. Con đă hoàn tất chương tŕnh Pharm D trong ṿng ba năm. Sau ba năm vất vả, vừa đi học vừa đi làm kiếm thêm tiền chi tiêu, vừa phải đi thực tập. Con đă chuẩn bị kiến thức đầy đủ để trở thành một Dược Sĩ. Để được nh́n thấy nụ cười trên khuôn mặt khắc khổ của Bố. Khi trở về Cali, con phải thi bằng Dược sĩ của tiểu bang California. Để được việc làm tại đây, và được sống cạnh Bố.
Bố thương yêu!
Con đă lớn lên trong ṿng tay của Bố. Bố là chỗ dựa tinh thần vững chăi của con. Bố không để con kém cạnh bạn bè, Bố thương con trong t́nh thương người cha, trong t́nh yêu của mẹ. Rồi một ngày con đưa về nhà giới thiệu với Bố ư trung nhân của con, anh là người cùng quê và học hơn con nhiều lớp, nên đă hướng dẫn cho con vào cùng ngành. Và giới thiệu để con có được việc làm tốt hiện nay. Bố vui mừng biết dường nào. Bố đă khen anh hiền lành và chững chạc. Rồi ngày vu quy của con Bố đă chúc phúc cho chúng con thật nhiều.
Hạnh phúc hơn, khi những đứa cháu kháu khỉnh lần lượt ra đời. Bây giờ Bố con ḿnh đă có một gia đ́nh đông vui. Có tiếng khóc, tiếng cười, tiếng nói líu lo của các cháu nhơng nhẽo ông ngoại. Mai sau các cháu lớn lên được ông ngoại dậy nói, dậy viết tiếng Việt, để chúng con an tâm đi làm. Những t́nh thương yêu Bố dành cho chúng con cả đời này làm sao quên được. Chúng con cầu xin ơn trên ban cho Bố được khỏe mạnh, sống lâu, để chúng con được phụng dưỡng Bố măi măi, bù lại những ngày tháng Bố âm thầm hy sinh cho chúng con.
Tất cả những ǵ con có được ngày hôm nay, là nhờ Bố không nỡ bỏ con, Bố đă đánh đổi hạnh phúc cuối đời để ở bên con, khuyến khích nâng đỡ để con cố gắng vươn lên, giữa muôn vàn khó khăn của cuộc đời.
“Bố ơi! Bố thương yêu của chúng con! Với chúng con, th́ ngày nào cũng là Fathers Day.
Hồi nhỏ, mỗi lần nghe hai chữ “Bắc Kỳ” tôi tự nhiên thấy mất cảm t́nh. Những h́nh ảnh của các bà, các cô khăn quấn mỏ quạ, răng đen ánh hạt huyền, c̣n các ông th́ hút thuốc lào kêu két két, đi đâu cũng đủng đẳng đeo theo cái điếu cày, của những màn đánh ghen, chửi thề nghe như hát cải lương mà không hiểu ǵ, của cái tính keo kiệt dân xứ Bắc là những ǵ vẫn thường ám ảnh trong đầu bọn trẻ chúng tôi. Trong trường gặp mấy cô em “Bắc Kỳ nhỏ nhỏ” là bọn Nam Kỳ Lục Tỉnh chạy xa. Ăn uống th́ một con tôm cơng ba hạt muối, chém to kho mặn, rau muống luộc chấm mắm tôm cũng xong một bữa cơm, dư đồng nào dắt vào ruột tượng. Mấy nơi dân Bắc Kỳ tụ lại sống chung với nhau như Phú Nhuận, Lăng Cha Cả, Xóm Mới, Vườn Chuối, Vườn Xoài, Cái Sắn, Hố Nai, Gia Kiệm th́ đến “Việt Cộng” trước và sau tháng 4 năm 1975 cũng phải chào thua! Nhà thờ mọc lên san sát, xứ này đến xứ kia sáng sáng chuông nhà thờ thi nhau đổ có muốn ngủ nướng cũng phải ḅ dậy. Vậy mà nếu ai đụng đến một chút là “tiên sư tổ bố nhà mày, để ông, để bà dậy cho mà biết nhá!...” Những tài xế lái xe chạy qua ngả Hối Nai, Gia Kiệm nhiều lần phải toát mồ hôi hột mỗi khi sơ ư để xẩy ra tai nạn.
Trở lên là những h́nh ảnh tôi có được về người Bắc Kỳ. Những h́nh ảnh này dường như nó đă ăn sâu vào tâm trí tôi trong suốt thời gian c̣n cắp sách đến trường. Sau này nhờ ơn ông chồng Bắc Kỳ “giải phóng” mà tôi mới biết ḿnh sai, và cũng từ đó, tôi yêu, tôi mến người Bắc. Nếu ai hỏi tôi, th́ tôi rất hănh diện trả lời: “Chồng em Bắc Kỳ 54 đấy!”
Nhớ lại thời c̣n là nữ sinh St. Paul, đa số bọn con gái chúng tôi đều mơ mộng các chàng Taberd hay một trường Tây v́ đa số dân ở đó là con nhà giầu, công tử có nhiều tiền, nói tiếng Pháp, và nhiều chàng c̣n mang song tịch Việt-Pháp. Nhưng thói đời dường như trái ngược, phần đông dân St. Paul chúng tôi đều bị mấy anh Bắc Kỳ “dzớt”. Có phải là “ghét của nào trời trao của đó” không? Hay tại con trai Bắc Kỳ dẻo mép, lỳ, và biết tâm lư con gái. Ba tôi thường nói với chúng tôi phải tránh xa bọn con trai Bắc Kỳ. Chúng nó nói “con kiến trong lỗ nghe bùi tai cũng ḅ ra”. Nhưng nghe rồi th́ khổ cả đời!!!
Riêng tôi th́ chẳng lo ǵ trai Bắc Kỳ theo tán tỉnh, v́ cả tuần trong trường với các Soeur. Đi về đă có tài xế đưa xe đến đón chung với chị và em gái. Ngoài ra trong nhà c̣n có hai ông anh một ông đệ tam, một ông đệ tứ đẳng huyền đai Thái Cực Đạo (Tae Kwon Do) th́ lo ǵ bị trai Bắc Kỳ tấn công hay bắt cóc. C̣n những ngày nghỉ lại được ba bảo chú tài xế chở về quê ngoại ở Cái Bè để đùa chơi với sông nước, với vườn trái cây, với đồng ruộng thẳng cánh c̣ bay. Đă vậy ông già tôi thuộc loại nghiêm khắc, đi đứng, giờ giấc luôn phải rơ ràng: đi đâu, với ai, lúc nào, và bao giờ về. Tóm lại, từ ba má đến các anh chị tôi, và cả chính tôi “hổng” ưa Bắc Kỳ.
Ghét Bắc Kỳ nhưng lại lấy Bắc Kỳ. Chuyện t́nh của tôi với chàng trai Bắc Kỳ bắt đầu từ một chiều thứ Bảy. Hôm đó, anh Năm của tôi, thiếu úy tùy viên cho một vị chỉ huy trưởng nào đó về chơi và dẫn theo một sỹ quan bạn của anh. “Người đâu nước họ, chẳng nọ thời kia,” vừa gặp tôi là cứ chăm chăm nh́n từ đầu xuống chân làm tôi thấy mắc cở muốn chết. Sau này tôi mới biết chàng là một trung úy làm trong pḥng hành quân và là bạn thân của anh Năm. Người trông lịch sự, trí thức, và thêm chất lính nên không đến nỗi tệ. Khổ cái vừa mở miệng ra đă biết đó là Bắc Kỳ: “Không dám ạ! Vâng! Không dám ạ!” Lại c̣n gọi tôi là “bé”. Tôi nghe chàng ta nói thầm với anh Năm: “Mày cho tao làm em rể mày nha. Em mày xinh gái quá!”
Chuyện ǵ th́ được chứ chuyện “làm em rể” coi bộ khó. Bởi sau lần đầu ra mắt đó, toàn bộ gia đ́nh tôi đều “chê” chàng. Thứ nhất, v́ tôi đang có chàng vơ sĩ bạn của anh Tư trồng cây si, mà chàng là người Nam. Thứ hai, ba má tôi rất khó về chuyện t́nh cảm của các con. Thứ ba, cả nhà tôi đều không ưa Bắc Kỳ!
Nhưng đúng như lời ba tôi nói, “Bắc Kỳ nó nói con kiến trong lỗ nghe bùi tai cũng ḅ ra”. Một vài tuần sau đó, anh Năm đánh lừa chở tôi đi ăn kem với chàng và tôi thấy “mê” cái lối nói chuyện và phong cách người lớn của chàng. Không như những tin đồn về Bắc Kỳ keo, Bắc Kỳ kẹo kéo, chàng chi cách rất hào sảng, mặc dù mỗi lần đi chơi như vậy với anh Năm và với tôi, chàng đă phải dành dụm, và nhịn ăn cả nửa tháng lương. C̣n về cái tài thu hút và kể chuyện th́ khỏi nói. Người ta chỉ cần cái miệng, nụ cười, và ánh mắt là đủ để làm mê mẩn ḷng người rồi, nhưng ở chàng th́ có cả ba. Nụ cười và ánh mắt chàng trông rất đa t́nh, c̣n cái miệng th́ giẻo như kẹo kéo. “Bé! Bé của anh”, “Bé muốn ǵ anh mua tặng bé!”, “Nh́n bé là trái tim anh thổn thức!”... Một hôm chàng trổ tài nói tiếng Pháp với anh Năm và tôi. Chàng thừa biết là gia đ́nh tôi ai cũng học trường Pháp từ nhỏ, nhưng không biết v́ cao hứng hay v́ để tán tỉnh, chàng kể câu chuyện tiếng Pháp mà măi đến hôm nay mỗi khi nhớ lại, tôi vẫn thấy cái xạo, nhưng lại đă trót yêu cái xạo của chàng.
Chàng kể là một anh lính nọ trong phiên gác đêm ở b́a rừng, không biết v́ ngủ gật hay v́ sợ, anh nổ súng khiến cả đồn lính nhốn nháo. Cấp chỉ huy của anh ra hỏi, anh diễn tả bằng một loại tiếp Pháp nhà quê: “Lúy bớp, lúy pá bớp. Lúy gầm, lúy gừ, lúy măng dê me xừ, lúy măng dê mỏa, mỏa tia rê lúy”. Tôi và anh Năm nghe xong nh́n nhau không hiểu ǵ. Anh Năm hỏi lại:
-Mày nói ǵ, tụi tao học tiếng Pháp từ nhỏ sao nghe không hiểu?
Chàng tỉnh bơ trả lời:
-Tại tiếng Pháp cậu không tới. Này nhá, anh lính đó trả lời vị chỉ huy là trong bóng đêm anh nh́n thấy một con cọp tiến vào đồn lính nên anh phải nổ súng. Cọp nghe tiếng súng đă bỏ chạy.
Thấy anh Năm và tôi c̣n ngơ ngác, chàng lên mặt cắt nghĩa tiếp:
-Lúy bớp (nó là con ḅ), lúy pá bớp (nó không phải ḅ), lúy gầm, lúy gừ. Trông như ḅ mà không phải là ḅ lại c̣n biết gầm, biết gừ, biết ăn thịt ông và ăn thịt tôi nữa th́ là con cọp chứ con ǵ. V́ vậy mà phải bắn nó.
Nghe chàng cắt nghĩa, anh em tôi cười quá chừng. Th́ ra đó là câu truyện ông thày Pháp văn của chàng đă bịa ra để dậy về động từ manger (ăn) và động từ tirer (bắn).
Chuyện t́nh của tôi và chàng vừa bước vào những chặng đầu êm ả của bốn mắt nh́n nhau không nói ấy, bỗng nhiên biến cố 30 tháng 4 năm 1975 ập xuống cho cả miền Nam. Chúng tôi mất liên lạc.
Sau khi tốt nghiệp năm đó, tôi về nhà giúp ba má, trông nom công việc nhà, v́ ba tôi không muốn để bọn Cộng Sản nḥm ngó. Nếp sống sống đài các tiểu thư của tôi và anh chị em tôi chấm dứt từ đây. Dưới những khắc nghiệt của đời sống trong chế độ Cộng Sản, năm 1980 ba má lo cho tôi và em trai Út vượt biên. May mắn chuyến đi tuy vất vả nhưng trót lọt, chúng tôi qua đến Thái lan trong t́nh trạng rất khó khăn. Phần v́ quen lối sống tiểu thư nên ḥa ḿnh trong trường như vậy thấy khó sống quá. Nhưng rồi cũng phải sống. Lo lắng về những chuyện ǵ sẽ xẩy ra cho ḿnh và em trai ḿnh trong những ngày tháng kể tiếp, và hôm đó sau thánh lễ Chúa Nhật, tôi đang c̣n nán lại dưới chân đài Đức Mẹ ḷng tràn đầy khổ đau th́ bỗng nhiên có ai động nhẹ vào vai. Quay lại th́ là chàng.
-Bé sang đây bao giờ, sao không thấy đến tŕnh diện Ban Trại Trưởng?
-Mới tới hồi qua. Ủa mà sao anh cũng ở đây?
-Chuyện dài nhân dân tự vệ, để mai mốt rảnh anh kể cho nghe. Bây giờ “bé” ở khu nào? Cần ǵ cho anh biết nào?
Th́ ra sau khi miền Nam mất, chàng trốn lên Hố Nai rồi Gia Kiệm, và sau cùng xuống Cái Sắn ở ẩn t́m đường vượt biên. Ba lần thất bại, bị rượt bắt thoát chết. Lần thứ 4 may mắn qua được Thái lan. Nhờ gốc gác nhà binh, lại thêm chút vốn liếng Anh Văn, chàng đang làm thiện nguyện cho cơ quan thông dịch của trại. Tôi cũng nhờ có tiếng Pháp, nên được chàng giới thiệu vào làm giúp thông dịch các hồ sơ đi Pháp. Cũng nhờ ở đây tôi mới khám phá ra khả năng tiếng Pháp của chàng chỉ là vừa đủ để thi tú tài Việt. Tiếng Pháp mà sau này tôi vẫn chọc quê chàng là tiếng Tây “Tây Ninh”. Mỗi lần như vậy, chàng đều chống chế: “Anh mà không xổ nho như vậy th́ sao có người lúc đó tṛn xoe con mắt ngó anh để anh t́m thấy h́nh ảnh của anh trong đôi mắt đó chứ?” Nghe mà thấy ghét.
Khi nghe tin tôi quen lại với chàng ở xứ lạ, quê người, cả nhà đều lo lắng chỉ sợ tôi bị gạt. Riêng ba má tôi khi nghe anh chị em nói tôi gặp lại chàng đă phản ứng rất gay gắt: “Thà nó lấy ba Tàu, Tây đen, Mỹ, Thái, Miên, Lào ǵ cũng được. Lấy Bắc Kỳ là tao không ưng.” Có lẽ ông không có thiện cảm với người Bắc v́ ông hay kể cho chúng tôi nghe ở đồn điền Bàu Cá của ông, hàng đêm vẫn có những người dân di cư chung quanh nhảy rào vào ăn cắp trái cây, gây thiệt hại nhiều cho ông. Ông c̣n nói, làm xui với Bắc Kỳ họ nói ǵ tao không hiểu. Tao không biết ăn thịt chó. Tao không ăn được rau muống và mắm tôm…
Được gia đ́nh chấp thuận hay không, cuối cùng th́ tôi cũng từ giă chàng sang định cư ở Orange County, California sống với người cậu họ. Tại Mỹ chúng tôi thường xuyên liên lạc với nhau qua thư từ và điện thoại, nhưng chuyện t́nh cảm th́ không thể tiến xa được một bước. Tôi vừa đi làm nhà hàng vừa đi học, c̣n chàng cũng vừa lao động vừa đi học. Một sự t́nh cờ xẩy ra khiến cho t́nh cảm của chúng tôi đi vào thêm những rắc rối. Số là ông cậu bà mợ của tôi rất mê nhẩy đầm. Tuần nào không đi nhẩy th́ nhớ. Nhưng đi nhẩy đầm riết kiếm đâu ra tiền, đành bắt tôi trở thành cái mỏ vàng khai thác. Bởi v́ khi tôi đi với cậu mợ th́ đương nhiên có những chàng khác cùng đi, và như vậy cậu mợ tôi được vào cửa free.
Hồi đó một chàng tự xưng là không quân theo bám tôi rất sát. Hầu như tuần nào cũng ghé nhà cậu mợ để đón chúng tôi đi nhẩy đầm. Đă có lần chàng hào sảng đưa cho tôi mấy cái Visa và Credit Card, cho tôi luôn cả passwords của chàng và nói tôi muốn xài ǵ tùy ư. Mợ tôi thấy vậy nói với tôi: “Dại ǵ mà không xài. Tiền cho gái mà!”, nhưng tôi không muốn v́ trong tim tôi lúc này vẫn chỉ có chàng. Tôi đă trả lại những thẻ đó, và cầu cứu chàng. Nghe tôi nói, chàng bảo tôi cho chàng vài ngày để thu xếp công việc và sang với tôi. Sở làm chàng không có chi nhánh ở California, nên chàng đành phải làm đơn thôi việc. Nhưng có một điều khiến tôi lo sợ, đó là nghe rằng ông không quân này dân B́nh Định có vơ dữ lắm. Và tôi đă nói với chàng:
-Ông phi công đó có vơ anh ơi! Coi ổng cũng ngầu lắm.
-Nó là lính, anh cũng là lính. Nó có vơ, anh cũng có vơ chưa chắc ai hơn ai?
Nghe chàng nói chàng có vơ, tôi nghĩ lại vốn liếng tiếng Pháp của chàng, nên hỏi chàng:
-Em hỏi thiệt anh đừng buồn nghe. Anh có vơ thiệt không? Em sợ anh có vơ cũng như anh biết tiếp Pháp vậy.
Nghe vậy, chàng không buồn mà c̣n cười như nắc nẻ ở đầu dây:
-Tiếng Pháp của anh đâu đến nỗi tệ chứ. Miễn sao có người học trường đầm nghe mà không hiểu là đủ rồi.
Qua California cỡ chừng 3 tháng th́ chàng mới t́m được việc làm và ổn định nơi ăn chốn ở. Nhờ chàng, tôi tự tin hơn và nhất định không đi nhẩy đầm nữa. Cũng nhờ một vị hảo tâm đă nhận tôi làm con nuôi giúp đỡ về kinh tế, nên tôi và cậu Út ra ở riêng để trở lại học full time. Điều này làm phiền ḷng cậu mợ.
Thời gian quen nhau cũng đă dài, và đă làm hao ṃn nhiều kiên nhẫn, tuy nhiên, việc cưới xin vẫn dậm chân tại chỗ. Cả nhà chỉ có anh Năm là tán đồng, v́ anh biết chàng từ trong đơn vị. Ngoài ra người chống đối nhất vẫn là anh Tư v́ bạn anh Tư chính là người từng trồng cây si trước cửa nhà tôi, và đến bây giờ anh vẫn c̣n độc thân. Mấy năm trước khi có dịp về thăm quê, tôi gặp anh sang chơi và hỏi anh sao anh không lo lập gia đ́nh. Anh trả lời: “Anh đă có một người rồi, nhưng người ấy lại bỏ anh đi lấy chồng.” Tôi rất trân trọng sự chung t́nh của anh, nhưng đối với tôi người chồng Bắc Kỳ 54 vẫn là number one.
Sau gần 5 năm chờ đợi, có lẽ ba tôi sợ tôi ế chồng và làm gái già ở ngoại quốc chăng. Cũng nhờ có ông cậu bên Mỹ nói vô, và anh Năm ở Việt Nam nói vào, ba tôi cuối cùng cho chúng tôi tổ chức đám cưới. Sau ngày cưới, chúng tôi thường xuyên thư từ và điện thoại với ba má tôi, nên lần lần ông đă bị chàng cảm hóa. Trước khi ông qua đời 10 năm trước đây, ông đă sang Mỹ và ở với chúng tôi 2 tuần. Mặc dù tôi cũng có các anh chị em khác ở Mỹ, Pháp, Bỉ, Ḥa Lan nhưng ông nhất định dành thời giờ ở với chúng tôi. Không biết chàng làm ǵ với ông bố vợ mà trước khi về lại Việt Nam, lúc chỉ có hai cha con, ông đă nói với tôi một câu rất yên ủi: “Mày có phước đa. Kiếm được thằng Bắc Kỳ tốt quá ta. Ba biết vậy gả phức mày cho nó từ sớm để mày đỡ cực khổ!” Nhưng có lẽ ông ưng ư nhất là một lần sau khi ăn cơm xong, chàng lao vào bếp rửa bát. Thấy vậy, ba tôi nói với chàng:
-Việc đàn bà con gái, sao làm chuyện đó làm ǵ con?
Nghe ba tôi nói với chàng bằng tiếng “con” ngọt ngào, thân thương quá khiến tôi rươm rướm nước mắt. Và chàng đă gọn ghẽ đáp lại:
-Việc trong nhà là việc chung thưa ba. Con chỉ sợ con gái ba mệt thôi!”
Nói đến ông xă của tôi, Bắc Kỳ thứ thiệt. Theo cha mẹ di cư vào Nam năm 54 bằng tàu há mồm. Sống và lớn lên ở Gia Kiệm, sau đó lên Sàig̣n học và đậu Tú Tài II ban Toán rồi đi lính làm sĩ quan. Tính t́nh cẩn thận và tiết kiệm chứ không keo kiệt. Hồi đầu tôi thường lẫn lộn mấy chữ tiết kiệm và keo kiệt nên hiểu lầm chàng. Dĩ nhiên chàng hào hoa và nói năng khéo léo. Thêm vào đó là có tính khôi hài hết xẩy. Chịu khó và thực tế hơn mấy công tử Tabert ông xă của vài đứa bạn tôi.
Sau những năm tháng chung sống, đúng như lời ba tôi đă nhận xét, tôi may mắn và hạnh phúc v́ có người chồng với ư thức trưởng thành và sự chung thủy tuyệt đối. Câu nói “Trai Bắc Kỳ lấy vợ Nam Kỳ phè cánh nhạn” với tôi chỉ đúng một nửa, v́ trong trường hợp của tôi, người phè cánh nhạn chính là tôi, và các con. Nói ra sợ mắc cở, nhiều hôm công việc bề bộn tôi không kịp nấu ăn th́ chàng là người đầu bếp tốt nhất. Ngoài ra c̣n là ủi quần áo cho vợ con nữa. C̣n việc rửa chén bát sau bữa ăn là “chuyện nhỏ” đối với chàng. Chàng thường nói: “Vợ cũng như chồng, ai cũng phải có trách nhiệm chung. Trong gia đ́nh, ai cũng mệt, cũng cực cả, nên làm ǵ được cho nhau th́ cố mà làm. T́nh yêu là cái “chó” ǵ khi chỉ nói cái miệng!”. Tôi thích nhất câu nói kiểu Bắc Kỳ này của chàng. Nói cho đúng Bắc, Trung, hay Nam cũng tùy từng người. Và đó là lư do tôi vẫn tự hào “Chồng em là Bắc Kỳ 54
Tại sao có giàu nghèo, sang hèn trên thế gian này? Sang hèn, giàu nghèo có phụ thuộc vào tôn giáo, dân tộc, hay học thức hay không?
Tất cả mọi việc đều có nhân của nó. Phải có gieo nhân giàu sang th́ mới hái được quả giàu sang. Vậy nhân giàu sang là ǵ? Đó là nhân bố thí và tôn trọng người. Nhân bố thí là biết cho đi và chia sẽ những ǵ ḿnh có từ tiền tài vật chất cho đến bố thí thời gian, công sức, lời nói ái ngữ, sự hiểu biết kinh nghiệm,...
Ngoài ra nhân giàu sang là biết sống không tham lam trộm cắp, cờ bạc dù là một vật nhỏ như cây kim; sống không ích kỷ, hẹp ḥi và bủn xỉn.
Đức bố thí là một đức hạnh tuyệt vời của con người, ai sống vời ḷng thương yêu th́ luôn luôn muốn giúp đỡ tất cả mọi người dù có hay không hoạn nạn hoặc đau khổ,...
Đức bố thí giúp diệt ḷng ích kỷ, bủn xỉn, tham lam trộm cắp và hẹp ḥi của con người. Chính Đức bố thí giúp cho con người gieo được nhân thiện có quả cuộc sống giàu sang đầy đủ. Những ai có cuộc sống nghèo đói là do thiếu đức bố thí. Do vậy giàu nghèo trên thế gian này không phải phụ thuộc và tôn giáo, học thức, dân tộc ( v́ ai cũng thấy trong tất cả mọi tôn giáo đều có người nghèo người giàu dù là dân tộc nào, có học hay không có học) mà chính là đức hiếu sinh bố thí.
Bố thí với ḷng thương yêu th́ vô cùng đẹp, v́ khi bố thí chỉ nghĩ đến niềm vui và hạnh phúc của người nhận, c̣n người bố thí lấy niềm vui và hạnh phúc của người nhận làm niềm vui và hạnh phúc cho ḿnh. Chính niềm vui và hạnh phúc đó sẽ theo ta măi măi đến cuối cuộc đời.
Ví dụ: Nhà ḿnh trồng bông, người ngoài đi ngang nhà thấy bông đẹp, thích và hái, không xin phép. Ḿnh thấy vậy th́ hăy lấy đó làm niềm vui, v́ bông ḿnh trồng đem niềm vui đến cho người khác. Nếu được th́ nói ngay những lời nói yêu thương “nếu cô thích th́ hái thêm về cắm trong nhà cho đẹp”. Nếu ḿnh nghĩ rằng ḿnh trồng bông chỉ để cho ḿnh ngắm thôi, chỉ để cho ḿnh hái thôi th́ ḿnh sống quá ích kỷ hẹp ḥi. C̣n khi ḿnh luôn sống biết chia sẽ những ǵ đẹp nhất, ngon nhất, tốt nhất cho người khác, ai thích cái ǵ ḿnh đang có th́ ḿnh luôn sẵn sàng cho đi, đó là ḿnh sống biết đem niềm vui đến cho người.
Khi người ta muốn cái ǵ mà đạt được toại nguyện th́ ai cũng vui. Ngay khi khi biết người khác muốn ǵ mà ḿnh đáp ứng ngay th́ ḿnh sẽ đem niềm vui đến cho họ. Đâu phải khi cho tiền người nghèo ḿnh mới vui đâu.
Ai biết sống yêu thương th́ hằng ngày có hằng trăm ngh́n cách để đem niềm vui đến cho mọi người. Đó là sống yêu thương. Khi các bạn sống yêu thương th́ mới nhận ra rằng sao chúng đơn giản, dễ dàng, gần gủi đến thế mà ḿnh đă bỏ qua và không biết từ bao lâu nay. Đức này là đức ly tham bố thí.
• Giúp người đừng tính thời gian. Đang giúp người th́ giúp cho trọn, cho xong rồi nghỉ. Thấy người vẫn làm th́ ḿnh cùng làm cho xong, đừng nghĩ rằng đă đến giờ nghỉ phải thôi việc. Khi ḿnh cùng làm chung với người cần giúp đỡ đến khi xong việc th́ ḿnh sẽ thấy sự vui mừng của họ. Đức này là đức bố thí.
• Sống biết cho đi những ǵ ḿnh thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất, quí nhất, kể cả hạnh phúc của ḿnh cho người khác, không phân biệt thân sơ và kẻ thù. Nếu ḿnh vui khi có những thứ thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất, quí nhất th́ người khác cũng vậy, cho nên trước khi cho ai vật ǵ th́ hăy lấy những thứ ḿnh thích nhất, ngon nhất, tốt nhất, đẹp nhất và quí nhất cho người khác.
Ví dụ ḿnh thích uống nước trái cây th́ hăy mời người nước trái cây thay v́ nước lạnh, ḿnh thích ăn trái cây th́ hăy mời người trái tươi tốt ngon mà ḿnh thích,… Như người mẹ thương yêu con cái luôn để giành những thứ tốt đẹp, ngon, mới, quí giá nhất cho con ḿnh. Đức này là đức tôn trọng bố thí.
• Mua đồ vật mà rẽ quá th́ trả tiền thêm. Ở Việt Nam có nhiều người từ quê ra chợ thị trấn bán vài món rau hay trái cây vườn kiếm thêm tiền mua gạo. Họ bán rẽ hơn chợ và nh́n trông rất tội nghiệp. Có nhiều người mua thấy vậy khi trả tiền th́ trả hơn một chút hoặc không cần tiền thối lại. Đó là một hành động sống thương yêu khéo léo thật là hay. Đây là đức bố thí.
• Nếu có dư vật ǵ không dùng th́ hăy cho đi, đừng để giành cất giữ. Biết có c̣n sống đến ngày mai không mà cất giữ làm ǵ. Có rất nhiều người đang cần những thứ ta có. Có rất nhiều cơ quan từ thiện sẵn sàng nhận những vật người khác cho để đem cho lại những người cần đến, hoặc bên Mỹ mỗi vùng có những website freecycle hoặc craiglist giúp cho mọi người tận dụng lại những đồ cũ hoặc dư thừa của người khác. Có thể đối với một người một vật là cũ hay vô dụng, nhưng đối với người khác lại là vật hữu dụng. Đây là đức buông xả bố thí.
• Đừng nghĩ rằng vật ǵ cũng có thể bán, tiền bạc sẽ làm cho chúng ta đánh mất t́nh thương. Nếu có dư giả tiền của th́ khi dư cái ǵ hay muốn thay đổi cái ǵ mới th́ nên cho đi cái cũ, đừng nghĩ rằng bán rẽ c̣n hơn cho không, nhất là anh em trong gia đ́nh th́ không nên buôn bán dù đó là chiếc xe hơi hay căn nhà. Đây là đức hiếu sinh bố thí.
• Dù cho người giàu hay người nhiều tiền cũng cần giúp đỡ, đừng đánh giá người qua h́nh tướng hay tài sản mà bỏ qua cơ hội sống thương yêu. Người nhiều tiền cũng lo lắng, buồn phiền, sợ hăi, cũng bệnh, già, chết, cũng chỉ có hai tay… như mọi người khác. Người giàu là người sống biết đủ. Người nhiều tiền chưa chắc là người giàu v́ họ vẫn thấy chưa đủ, luôn nghĩ cách t́m ra tiền. Đây là đức hiếu sinh bố thí.
• Giúp người đừng sợ đêm khuya, mưa hay giông băo. Vùng nông thôn Bắc Việt có vài nhà có điện thoại. Một lần chủ nhà nghe chuông reo và được nhờ nhắn hàng xóm cách vài căn, tuy trời đêm hôm mưa lạnh, người chủ vẫn khoác áo vào đi gọi. Thật là t́nh nghĩa xóm làng. Đây là đức bố thí.
• Sẵn ḷng giúp chổ ăn chổ ở cho những thí sinh lên thành phố thi đại học, nếu có khả năng th́ cung cấp chổ ở miễn phí cho sinh viên học đại học 5 năm và nếu có khả năng hơn nữa th́ cung cấp học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo. Có khi sinh viên phải lên thành phố thuê nhà để sống và học, nếu v́ lư do ǵ đó không đủ tiền trả tiền trọ th́ chúng ta thương yêu họ và cho họ sống nhờ đến khi có tiền rồi trả cũng được hoặc trả bao nhiêu cũng được tùy khả năng. Khi con người không c̣n bị nô lệ cho đồng tiền th́ chúng ta thấy ḿnh đem hạnh phúc và niềm vui đến cho bao nhiêu người hằng ngày. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Khi đọc báo thấy có nhiều người bất hạnh nghèo đang bệnh tật cần tiền mua thuốc hay làm phẩu thuật, những vùng nghèo cần xây dựng hay thiếu thiết bị cho trường học. Nếu có khả năng chúng ta nên giúp ngay, đừng để cơ hội qua đi, để rồi đánh mất một cơ hội sống thương yêu. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Có ai nhờ giúp việc ǵ th́ đang bận hay tính làm việc ǵ cũng dời lại làm sau. Khi có ai nhờ làm việc ǵ là người đó tin tưởng ḿnh, hy vọng vào sự giúp đỡ của ḿnh, vậy chúng ta hăy sống thương yêu và đừng làm cho người khác thất vọng. Người có ḷng thương yêu luôn sẵn sàng vui vẻ giúp người mà không bao giờ nghĩ rằng người khác lợi dụng ḷng tốt của ḿnh. Đây là đức hoan hỷ bố thí.
• Có khi chúng ta cho ai đó mượn tiền hay mượn đồ vật mà trả chậm th́ chúng ta cũng vui vẻ, đừng hối thúc hay hỏi họ. Ai cũng có lúc khó khăn, ḿnh cũng có lúc như vậy th́ chớ nên làm khó người. Nếu ai cho mượn tiền hay mượn vật ǵ th́ nên nhớ rằng nếu chẳng may người mượn v́ lư do nào đó không trả được th́ ḿnh cũng sẵn ḷng cho họ luôn. C̣n không tính được chuyện này th́ thà không cho mượn v́ khi gặp chuyện không may xảy ra th́ t́nh cảm sẽ bị mất, kể cả anh em, bạn bè, vợ chồng, cha mẹ và con cái. Có thể ḿnh không nói ra nhưng người mượn cũng cảm thấy khó chịu. Đức này là đức tỉnh giác bố thí.
• Sống biết yêu thương mọi người và các loài vật sống xung quanh ḿnh. Loài vật nào cũng cần có sự sống, loài vật nào cũng phải kiếm ăn hằng ngày. Kiếm ăn rất khổ cực. Ḿnh đây cũng phải khổ cực đi làm hằng ngày kiếm tiền mua thức ăn th́ mọi người, mọi loài vật đều như vậy. Nếu có dư đồ ăn th́ ḿnh chia sẻ cho người khác, cho loài vật khác. Như vừa rồi trên TV có thống kê số tiền thu nhập của tổng thống Mỹ Obama trong đó ông có nhận 1.4 triệu đô cho giải Nobel, số tiền này ông tặng cho các quỹ từ thiện, ngoài ra c̣n một phần thu nhập của ông cũng đă làm từ thiện. Đức này là đức hiếu sinh bố thí.
• Khi sống với đức bố thí người bố thí nên biết cám ơn người nhận bố thí. Có thể câu nói này hơi lạ, xin các bạn đọc mẫu chuyện này. Thành La Phiệt thời Đức Phật có ông Hoàng rất hung bạo. Thêm vào đó quyền thế và địa vị của ông có thể giúp ông thủ tiêu tội án trước pháp luật, chưa một lời phải nào, một đạo giáo nào cảm hóa được ông. Một hôm ông gặp Phật. Đức Phật dạy cho ông niệm Phật: “Hăy tưởng niệm Phật đà, hăy từ bi thương người, hăy hùng lực cứu người”.
Đêm hôm ấy, ông suy nghĩ mông lung, ông nghĩ: “Nhớ Phật phải nhớ đến người nghèo khổ, tưởng Phật phải tưởng đến người nghèo khổ. Rồi mới sáng, ông đi t́m Phật. Giữa đường ông gặp một người hành khất ốm liệt bên vệ đường. Không suy nghĩ ông đến ân cần hỏi han và dốc hết tiền trong túi ra cho. Người ấy e sợ cám ơn rối rít. Nhưng ông chỉ bảo: V́ tưởng nhớ Phật nên tôi giúp anh. Anh nhận tiền này khiến tôi được phước, thế là tôi ơn anh chứ nào anh ơn ǵ tôi? Người hành khất nghe thế, lấy làm lạ v́ không lạ ǵ tính nết của ông và uy danh của đức Phật nữa. Bỗng nhiên người ấy cất tiếng niệm: “NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT” (kính lễ đấng giác ngộ). Ông Hoàng cũng bất giác niệm theo và đi mau t́m Phật. Khi gặp được Ngài, ông thuật rơ đầu đuôi mọi việc. Nghe xong đức Phật mỉm cười hiền từ bảo : Phải! Niệm Phật ông phải tưởng niệm người nghèo khó là để giúp đỡ họ. Tưởng niệm người nghèo khó, để giúp đỡ họ là tưởng niệm Phật đó.
Qua câu chuyện trên chúng ta thấy dù một người hung bạo, bảo thủ, kiêu mạn đến đâu cũng có tấm ḷng thương yêu. Chính ḷng thương yêu sẽ thay đổi tâm tánh của họ. Một vấn đề nữa chính là Phật dạy niệm Phật chính là sống như đời sống của Phật biết yêu thương mọi người, biết sống đạo đức không làm khổ ḿnh, khổ người và khổ các loài vật, đó chính là niệm Phật. Niệm Phật như vậy mới đúng là có ư nghĩa, là có trí tuệ.
Chính điều này mới thực tế, mang đến hạnh phúc thật sự. Đức Phật thường nói: “Trí tuệ ở đâu th́ giới luật ở đó, giới luật ở đâu th́ trí tuệ ở đó, giới luật làm thanh tịnh trí tuệ, trí tuệ làm thanh tịnh giới luật” Giới luật của đạo Phật chính là đạo đức, là đức hạnh của con người. Ai sống có đạo đức, chính người đó có trí tuệ. Đức này là đức bố thí khiêm tốn và đức minh mẫn.
Năm ngoái, tôi dự định đóng cửa pḥng mạch để về hưu. Cô y tá khuyên can: “Bác sĩ ơi, đừng về hưu. Em thấy ai về hưu cũng sanh bệnh và chết sớm!”
Có phải thật như vậy hay không?
Nghỉ hưu sớm có thể kéo dài tuổi thọ. Đó là kết luận của một nghiên cứu từ trường Đại Học University of Amsterdam, đăng trên báo Health and Economics, năm 2017.
Nghiên cứu cho thấy, đàn ông trên 54 tuổi, nghỉ hưu sớm, trên 42% sẽ sống lâu hơn ít nhất là 5 năm so với người nghỉ hưu trễ. V́ số phụ nữ tham gia nghiên cứu quá ít, nên không có được kết luận.
Người ta đưa ra hai giả thuyết:
Thứ nhất, nghỉ hưu sớm sẽ có nhiều th́ giờ để đầu tư cho sức khoẻ. Ví dụ như, được ngủ nhiều hơn, tập thể dục thể thao nhiều hơn, và nếu có vấn đề về sức khoẻ th́ sẽ quan tâm lo đi khám bác sĩ sớm hơn.
Thứ nh́, công việc làm có thể bị stress, và stress có thể gây ra cao huyết áp, một căn bệnh giết người thầm lặng. Nghỉ hưu sớm đi kèm với sự giảm thiểu nguy cơ bị truỵ tim hay tàn tật v́ tai biến năo.
Nghiên cứu trên đây cũng phản ánh một số nghiên cứu khác, ví dụ như ở Mỹ, cho biết sau 7 năm về hưu, nguy cơ bị cao máu hay tiểu đường sẽ giảm đi 20%. Ngoài ra các nghiên cứu từ Do Thái, Đức, Anh Quốc và nhiều xứ Châu Âu cũng có những kết luận tương tự.
Ngược lại, có công việc để làm cũng đem lại nhiều lợi ích, thay v́ ăn không ngồi rồi. Bác sĩ người Nhật, Dr. Shigeaki Hinohara, sống đến 105 tuổi, đă cho lời khuyên là, muốn sống lâu th́ không nên nghỉ hưu!
Ở trong môi trường làm việc sẽ giữ cho trí tuệ và cơ thể hoạt động b́nh thường. Khi làm việc chung, giao tế với mọi người sẽ giúp cho ta bớt cô lập. Mà cô đơn sẽ dẫn đến t́nh trạng tắt nghẽn của tư duy, và kể cả chết non.
Công việc làm, không những thế, c̣n cho ta một mục đích để sống. Các bệnh tim mạch và giảm trí nhớ dễ phát sinh nếu ta sống không có mục đích. Một nghiên cứu cho thấy, càng làm việc dài lâu, càng bớt bệnh giảm trí nhớ.
Một số vấn đề tiêu biểu khi nghỉ hưu sớm gồm có:
1.Bạn có thể bị khủng hoảng về phương hướng của cuộc sống. Một câu hỏi mà những người nghỉ hưu sớm có thể bị lúng túng khi “bị” hỏi: “Bạn làm nghề ǵ để sinh sống?”
2.Bạn có thể tự vấn ḷng ḿnh là quyết định về hưu sớm đúng hay sai?
3.Người ta có thể hiểu lầm bạn là người không thành công trong xă hội. Mọi người đi làm, mà ḿnh không làm có thể bị hiểu lầm là người vô tích sự, vô nghề nghiệp, và có thể là vô gia cư!
4.Bạn có thể không vui và hạnh phúc hơn là lúc c̣n đi làm
5.Bạn có thể bị cô dơn, buồn chán. Đi chơi vacation nhiều lắm 5 hay 6 tháng là chán, lại về nhà ngồi nh́n bóng câu bay qua cửa sổ, hay ngủ gục trước màn h́nh ti vi.
Cô đơn và buồn chán có thể đúng nhưng, nhưng, có thật sự là những người nghỉ hưu sớm thường dễ sanh bệnh và chết sớm hay không?
Nói cho đúng, nghỉ hưu và chết sớm không hẳn là một liên hệ trực tiếp mà có thể chỉ trùng hợp. Một số người nghỉ hưu v́ đă có vấn đề với sức khoẻ không cho phép tiếp tục làm việc. Ngược lại, nếu sức khoẻ c̣n tốt ở tuổi hưu trí, không hẳn là nghỉ hưu sẽ sinh bệnh mà chết sớm.
Ngưng làm việc nhưng không phải là ngưng sống. Nghỉ hưu sớm hay không tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi cá nhân, mà trong đó, ba câu hỏi chính cần phải suy xét là: tài chánh, sức khoẻ, và định hướng của cuộc sống. Cả ba vấn đề nầy không nên để đến tuổi về hưu mới đặt ra. Có nghĩa là, phải lo giữ ǵn sức khoẻ từ khi c̣n trẻ, không nên phung phí. Do đó, nên để dành th́ giờ để nghỉ khi c̣n làm việc, đừng đợi đến lúc nghỉ hưu mới gọi là nghỉ th́ có thể quá trễ.
Nói đến phung phí, phải nói luôn đến tiền bạc và tài chánh. Nếu c̣n sức khoẻ và c̣n vui với công việc th́ nên tiếp tục làm việc, nhưng không nên đặt ḿnh vào t́nh trạng phải làm ở tuổi hưu trí v́ thiếu tiền bạc.
Chúng ta, ai cũng có một khoảng thời gian hạn hữu trên trái đất này. Cả một cuộc đời từ khi sanh ra và lớn lên, đi học, đi làm, lập gia đ́nh, có con, dựng vợ gả chồng cho con cái. Mỗi ngày thức dậy là đi làm cho đến tối. Cứ như thế, một ngày như mọi ngày, “rồi một chiều tóc trắng như vôi”. Đùng một cái, nh́n tới, nh́n lui, thấy ḿnh đến tuổi hưu trí. Câu hỏi về việc về hưu trước sau ǵ cũng được đặt ra.
Một khảo sát trong năm 2017, tham vấn 400 bác sĩ ở Mỹ, 68% trả lời là họ không hề nghĩ đến chuyện nghỉ hưu sớm. Một số quan tâm bao gồm: thiếu cơ hội giao tế xă hội, cuộc sống vô nghĩa khi không có mục đích, và sự cô đơn buồn chán dẫn đến buồn phiền, tuyệt vọng.
Nghĩ lui nghĩ tới, tôi quyết định tạm gác chuyện về hưu thêm 5 năm nữa. Rồi hẳn tính tiếp.
Tháng Mười Một lại về, trong tâm trí bạn và tôi. Tháng Mười Một là tháng mà Giáo Hội mời gọi ta hăy suy nghĩ về cái chết của ḿnh và tha nhân. Khi ta suy nghĩ về sự chết, ta sẽ nhận ra sự yếu đuối của thân phận con người, sự mong manh và tính bất định của sự sống. Như vậy, khi suy nghĩ về sự chết th́ cũng là lúc ta suy nghĩ về sự sống. Bởi v́ nhờ suy nghĩ về sự chết mà ta có thể sống tốt cũng như hài ḥa hơn trong các mối tương quan với tha nhân, đồng thời thêm xác tín mạnh mẽ vào sự sống trường sinh mai hậu. Nhà thơ R.Tagore đă viết thật chí lư khi ông dám chấp nhận cái chết là một sự thật: “Cuộc sống không phải là một cái ǵ bền vững và thường hằng, đó là một phát hiện đau đớn, nhưng lại đem đến cho tôi một cảm giác nhẹ nhàng” và “Cái chết đă đem lại cho tôi một cái nh́n đúng đắn hơn”
Bạn thân mến!
Khi chọn tháng mười một là tháng dành riêng để cầu nguyện cho các linh hồn, hay những dịp cầu hồn, an táng, những dịp kính nhớ tổ tiên...Giáo Hội muốn mời gọi con cái của ḿnh một mặt tưởng nhớ tới những người đă khuất để cầu nguyện cho họ. Mặt khác, Giáo Hội cũng muốn chính những người c̣n đang sống hăy nghĩ đến thân phận của ḿnh, một ngày nào đó rồi cũng sẽ phải ra đi như những người thân yêu của ḿnh đă lần lượt ĺa bỏ thế gian để về với thế giới bên kia. Vậy, đâu là ư nghĩa của cuộc sống? Cuộc đời sẽ đi về đâu? Bên kia cơi chết là ǵ? Qua bài viết này, người viết xin được chia sẻ tính hiệp thông trong mầu nhiệm Giáo Hội. Đồng thời cũng là một suy niệm về cái chết trong cuộc sống thực tại. Và, đây cũng là lời mời gọi mọi người hăy suy nghĩ về cái chết để được sống, đáng sống và tồn tại. Tất cả, xin được khiêm tốn chia sẻ những gẫm suy về ư nghĩa cái chết của những người có niềm tin.
Trong mười điều răn, Thiên Chúa đă dành hẳn điều răn thứ bốn nói về ḷng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà cha mẹ, trước các điều răn hướng về con người. Đây không phải là lời khuyên mà là một luật buộc phải thi hành như các điều răn khác.
Vậy hiếu kính cha mẹ là yêu mến, biết ơn, vâng lời, giúp đỡ cha mẹ khi c̣n sống và cầu nguyện cho các ngài khi đă qua đời. Nhưng mang trong ḿnh những giới hạn nhất định, nên nhiều khi chúng ta đă không thể chu toàn được với các ngài. Thật vậy, không ai có thể chu toàn ḷng kính mến đối với những bậc ông bà cha mẹ, hoặc vuông tṛn sự yêu thương hoà đồng giữa anh chị em ruột thịt trong nhà, và bà con thân thuộc lối xóm được. Cho dù nếu có, th́ trong tháng các linh hồn này, Hội Thánh cũng nhắc nhở chúng ta làm mới lại những yêu thương ấy đối với những người đă khuất, để từ đó làm mới lại mối dây liên lạc yêu thương, tương kính với những người đang sống. Những người mà chúng ta gặp gỡ hằng ngày.
Truyền thống của Giáo Hội dạy cho ta biết rằng: các linh hồn là những người đă một thời sống cùng, sống với chúng ta trên cơi trần này, nhưng các ngài đă ra đi trước. V́ mang trong ḿnh thân phận của con người, nên nhiều khi các ngài mang lấy tội mà đi vào cơi chết. Những lỗi lầm đó có thể là do yếu đuối của các ngài, có khi v́ chúng ta mà các ngài phải bị liên luỵ...như vậy, trước khi về hưởng trọn vẹn niềm vui và hạnh phúc bên Chúa như các thánh, các ngài phải thanh luyện cho xứng đáng trước sự thánh thiện vô cùng của Thiên Chúa. Những người c̣n sống có thể dâng thánh lễ, làm các việc lành đạo đức, dâng những hy sinh, hăm ḿnh...để cầu nguyện cho các linh hồn. Mặt khác, khi cầu nguyện cho các linh hồn, Giáo Hội muốn cho chúng ta hiểu được rằng, đây c̣n là thái độ của ḷng biết ơn. V́: trước hết, ta sống là nhờ cha mẹ và người thân. Quả vậy, chúng ta lớn dần lên trong sự vất vả một nắng hai sương của cha mẹ. Từ những đêm thức trắng lo toan, đến những tần tảo quanh năm suốt tháng để ta được nuôi dưỡng nên người. Trong nụ cười của chúng ta có sự chết (hy sinh) của cha mẹ. Trong niềm vui của chúng ta có đau khổ của đấng sinh thành. Và thế rồi, dầu cha mẹ có khuất núi, th́ các ngài lại đang hiện diện nơi con cháu là chúng ta, v́ chúng ta mang trong ḿnh huyết nhục cũng như sự hy sinh của các ngài.
Như vậy, với niềm tin vào Đức Kitô chết và Phục Sinh, vào những lời Chúa hứa, chúng ta phó thác người thân chúng ta nơi Ḷng Thương Xót của Thiên Chúa.
Tháng Mười Một - Nghĩ Suy Về Cái Chết (Toussaint)
Jos.Vinc. Ngọc Biển
Tháng Mười Một lại về, trong tâm trí bạn và tôi. Tháng Mười Một là tháng mà Giáo Hội mời gọi ta hăy suy nghĩ về cái chết của ḿnh và tha nhân. Khi ta suy nghĩ về sự chết, ta sẽ nhận ra sự yếu đuối của thân phận con người, sự mong manh và tính bất định của sự sống. Như vậy, khi suy nghĩ về sự chết th́ cũng là lúc ta suy nghĩ về sự sống. Bởi v́ nhờ suy nghĩ về sự chết mà ta có thể sống tốt cũng như hài ḥa hơn trong các mối tương quan với tha nhân, đồng thời thêm xác tín mạnh mẽ vào sự sống trường sinh mai hậu. Nhà thơ R.Tagore đă viết thật chí lư khi ông dám chấp nhận cái chết là một sự thật: “Cuộc sống không phải là một cái ǵ bền vững và thường hằng, đó là một phát hiện đau đớn, nhưng lại đem đến cho tôi một cảm giác nhẹ nhàng” và “Cái chết đă đem lại cho tôi một cái nh́n đúng đắn hơn”
Bạn thân mến!
Khi chọn tháng mười một là tháng dành riêng để cầu nguyện cho các linh hồn, hay những dịp cầu hồn, an táng, những dịp kính nhớ tổ tiên...Giáo Hội muốn mời gọi con cái của ḿnh một mặt tưởng nhớ tới những người đă khuất để cầu nguyện cho họ. Mặt khác, Giáo Hội cũng muốn chính những người c̣n đang sống hăy nghĩ đến thân phận của ḿnh, một ngày nào đó rồi cũng sẽ phải ra đi như những người thân yêu của ḿnh đă lần lượt ĺa bỏ thế gian để về với thế giới bên kia. Vậy, đâu là ư nghĩa của cuộc sống? Cuộc đời sẽ đi về đâu? Bên kia cơi chết là ǵ? Qua bài viết này, người viết xin được chia sẻ tính hiệp thông trong mầu nhiệm Giáo Hội. Đồng thời cũng là một suy niệm về cái chết trong cuộc sống thực tại. Và, đây cũng là lời mời gọi mọi người hăy suy nghĩ về cái chết để được sống, đáng sống và tồn tại. Tất cả, xin được khiêm tốn chia sẻ những gẫm suy về ư nghĩa cái chết của những người có niềm tin.
Trong mười điều răn, Thiên Chúa đă dành hẳn điều răn thứ bốn nói về ḷng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà cha mẹ, trước các điều răn hướng về con người. Đây không phải là lời khuyên mà là một luật buộc phải thi hành như các điều răn khác.
Vậy hiếu kính cha mẹ là yêu mến, biết ơn, vâng lời, giúp đỡ cha mẹ khi c̣n sống và cầu nguyện cho các ngài khi đă qua đời. Nhưng mang trong ḿnh những giới hạn nhất định, nên nhiều khi chúng ta đă không thể chu toàn được với các ngài. Thật vậy, không ai có thể chu toàn ḷng kính mến đối với những bậc ông bà cha mẹ, hoặc vuông tṛn sự yêu thương hoà đồng giữa anh chị em ruột thịt trong nhà, và bà con thân thuộc lối xóm được. Cho dù nếu có, th́ trong tháng các linh hồn này, Hội Thánh cũng nhắc nhở chúng ta làm mới lại những yêu thương ấy đối với những người đă khuất, để từ đó làm mới lại mối dây liên lạc yêu thương, tương kính với những người đang sống. Những người mà chúng ta gặp gỡ hằng ngày.
Truyền thống của Giáo Hội dạy cho ta biết rằng: các linh hồn là những người đă một thời sống cùng, sống với chúng ta trên cơi trần này, nhưng các ngài đă ra đi trước. V́ mang trong ḿnh thân phận của con người, nên nhiều khi các ngài mang lấy tội mà đi vào cơi chết. Những lỗi lầm đó có thể là do yếu đuối của các ngài, có khi v́ chúng ta mà các ngài phải bị liên luỵ...như vậy, trước khi về hưởng trọn vẹn niềm vui và hạnh phúc bên Chúa như các thánh, các ngài phải thanh luyện cho xứng đáng trước sự thánh thiện vô cùng của Thiên Chúa. Những người c̣n sống có thể dâng thánh lễ, làm các việc lành đạo đức, dâng những hy sinh, hăm ḿnh...để cầu nguyện cho các linh hồn. Mặt khác, khi cầu nguyện cho các linh hồn, Giáo Hội muốn cho chúng ta hiểu được rằng, đây c̣n là thái độ của ḷng biết ơn. V́: trước hết, ta sống là nhờ cha mẹ và người thân. Quả vậy, chúng ta lớn dần lên trong sự vất vả một nắng hai sương của cha mẹ. Từ những đêm thức trắng lo toan, đến những tần tảo quanh năm suốt tháng để ta được nuôi dưỡng nên người. Trong nụ cười của chúng ta có sự chết (hy sinh) của cha mẹ. Trong niềm vui của chúng ta có đau khổ của đấng sinh thành. Và thế rồi, dầu cha mẹ có khuất núi, th́ các ngài lại đang hiện diện nơi con cháu là chúng ta, v́ chúng ta mang trong ḿnh huyết nhục cũng như sự hy sinh của các ngài.
Như vậy, với niềm tin vào Đức Kitô chết và Phục Sinh, vào những lời Chúa hứa, chúng ta phó thác người thân chúng ta nơi Ḷng Thương Xót của Thiên Chúa.
Ngoài việc đọc kinh, cầu nguyện...cho các linh hồn th́ việc đi viếng nghĩa trang, việc sửa sang phần mộ là việc tốt. Nhưng điều tốt này lại có ích cho người c̣n sống nhiều hơn. Bởi lẽ, từ cái nghĩa trang mà chúng ta thấy đó, từ cái nấm mồ mà chúng ta đang sửa sang tô quét đó, từ những hũ đựng hài cốt mà chúng ta ngắm nh́n đó, chúng ta thấy được cái kiếp sống ngắn ngủi của con người. Suy nghĩ về vấn đề này, thánh Augúttinô nói: “Mọi sự dầu hay, hay dở, đều không chắc chắn, chỉ sự chết là chắc chắn sẽ xảy đến”. Thi sĩ R.Tagore cũng nói: “Với ông, sự sống và cái chết chỉ là hai bờ của một ḍng sông, là hai bầu vú mang đầy sữa ngọt ngào trên ngực trần của người mẹ: “Khi mẹ giằng con khỏi vú bên này, con oà khóc, nhưng liền đó lại thấy nguồn an ủi ở bầu vú bên kia”. Cái đích điểm mà tất cả mọi người ở trần gian này sẽ phải đến gặp nhau là ở chỗ: ba tấc đất sâu, và một nấm mộ cô đơn lạnh lẽo. Chính v́ thế mà Giáo Hội muốn chúng ta không dừng lại ở những tấc đất, nấm mộ đó mà hăy đi t́m cho ḿnh một ư nghĩa đằng sau cái chết. Muốn cái chết của ḿnh thật sự có ư nghĩa, th́ trước tiên hăy nghiêm túc suy nghĩ ngay đến cái chết của chính ḿnh trong cuộc sống hiện tại, hầu chuẩn bị cho xứng đáng khi đến tŕnh diện với Chúa trong ngày chết của chúng ta. Thoạt nghe, có vẻ vô lư! Tại sao đang sống mà lại phải suy nghĩ về cái chết?
Thiết nghĩ, trước khi bàn về vấn đề này, tưởng cũng nên nhắc lại những tâm t́nh trong Kinh Thánh và lời của các các thánh nói về cái chết: “Chính anh chị em đă rơ: ngày của Chúa sẽ đến bất ngờ, như kẻ trộm lúc đêm khuya.” ( 1Tx 5, 2); " Hăy tỉnh thức, v́ Con Người sẽ đến phán xét chúng ta vào giờ chúng ta không ngờ." (Lc 12,40);c̣n thánh Grêgory đă nói về cái chết như sau: “Chúng ta không biết trước sẽ chết giờ nào, để chúng ta luôn chuẩn bị sẵn sàng.” ; thánh Bênađô tiếp: v́ chúng ta có thể chết bất cứ giờ nào, bất cứ ở đâu, nên muốn chết lành, được cứu rỗi, phải sẵn sàng đón nhận sự chết: “Thần chết đến bất cứ giờ nào, bất cứ ở đâu, nên chúng ta phải luôn sẵn sàng chờ đợi nó.”
Suy niệm đến đây, tôi sực nhớ cách đây mấy năm, tôi có quen một thầy tu, khi đến thăm, tôi thấy trên bàn học của thầy luôn có một chiếc quan tài nhỏ, trong chiếc quan tài đó có tấm h́nh của thầy và một bản cáo phó mà chính thầy viết cho ḿnh. Khi hỏi th́ được thầy giải thích như sau: chiếc quan tài này là h́nh bóng của sự chết, bởi v́ nó sẽ ôm trọn xác chết khi con người ta hết hơi. Con người khi c̣n sống có là vua chúa quan quyền, hay người phu quét rác; dù là tỷ phú hay người ăn xin; dù là giáo hoàng hay giáo dân...chết là hết. Cái chết là sự thật. Nên mỗi khi đi đâu về, tôi thường hay ngắm nó, và suy nghĩ về cái chết của chính ḿnh...từ đó tôi lo sám hối về những thiếu sót và xin ơn tha thứ của Thiên Chúa. C̣n bài cáo phó mà tôi tự tay viết cho chính ḿnh là v́ tôi thiết nghĩ: điều tốt cho tương lai mà tôi muốn, th́ hăy chuẩn bị ngay từ bây giờ. Điều tốt mà tôi mong muốn cho tương lai là ǵ nếu không phải là được ở bên Chúa. Vậy ngay từ giây phút này, tôi hăy lo sống sao cho đáng sống, để cái chết của tôi thật sự là một cuộc đi về như lời bài hát: lạy Chúa, bao ngày tháng con hằng mơ ước, t́m về bên Chúa, niềm vui suối an hoà...hay “Chúng ta biết rằng : nếu ngôi nhà chúng ta ở dưới đất, là chiếc lều này, bị phá hủy đi, th́ chúng ta có một nơi ở do Thiên Chúa dựng lên, một ngôi nhà vĩnh cửu ở trên trời, không do tay người thế làm ra” (2 Cr 5,1). V́ thế, cái chết là “một cơi đi về” và “Hăy để cuộc đời tươi đẹp như hoa mùa hạ, và hăy để cái chết về như lá mùa thu”.
Nghe đến đây, tôi thực sự cảm thấy "sốc". Sốc v́ tôi sực nhớ đến câu chuyện trong Kinh Thánh: nhân vật chính của câu chuyện là "một người giàu có", ruộng nương sinh nhiều hoa lợi, đến nỗi ông quyết định xây nhiều kho mới, lớn hơn. Ông nói: "Ta sẽ tích trữ tất cả thóc lúa và của cải vào đó" và "ta sẽ nhủ ḷng: Hồn ta hỡi, ḿnh bây giờ ê hề của cải, dư xài nhiều năm, cứ nghỉ ngơi, ăn uống, vui chơi cho đă". Nhưng Thiên Chúa bảo ông ta: "Đồ ngốc, nội đêm nay, người ta sẽ đ̣i lại mạng ngươi" lúc đó ngươi tính sao? (x. Lc 12,16 -20). Và chuyện đă xảy ra đúng như vậy. Ở tận đỉnh cao của vinh hoa phú qúy, người giàu có ấy phải ĺa bỏ đời này...Sốc nữa v́ đây là sáng kiến táo bạo của thầy. Nhưng nghĩ suy một chút, tôi mới nhận ra đây là một chân lư. Bởi đă có nguời định nghĩa cuộc sống là một hành tŕnh để tiến tới… cái chết. Hay như thánh Phaolô: “mỗi ngày tôi phải đối diện với cái chết” (1Cr 15,32). Thật thế, mỗi ngày sống là đời ta ngắn lại; mỗi hoàng hôn ta mất đi một ngày. Sống là đang đi dần tới cơi chết. Sự sống và cái chết nó hoà quyện lại với nhau.
Thật vậy, cái chết là một người bạn thân thiết với con người. Chả thế mà thánh Phanxicô Assisi đă gọi nó là "Chị Chết". Chị Chết này dù muốn dù không, Chị cứ đến với cuộc đời ta như người nhà. Không cần báo trước, chẳng cần ai dẫn đường. Chị đến như một người trộm. Như vậy, thân phận con người là một cái ǵ đó mỏng ḍn dễ vỡ. Cuộc sống nơi dương gian này chỉ là tạm bợ. Ư thức được như thế là để xin ơn tha thứ, đồng thời cũng lo chuẩn bị cho ḿnh một cái giấy thông hành trên hành tŕnh về với Chúa. Giấy thông hành này không mua được bằng tiền, không có được bằng quyền, mà phải đánh đổi bằng: ḷng sám hối, sự canh tân, việc đạo đức, những hy sinh, hăm ḿnh...sống và làm theo Lời Chúa dạy. Có thế, ta mới hy vọng được chung hưởng hạnh phúc muôn đời với các thánh.
Ước mong sao, mỗi người hăy dâng những hy sinh hăm ḿnh, đặc biệt là thánh lễ để cầu nguyện cho các linh hồn. Đây là tấm ḷng biết ơn cao cả mà Chúa muốn nơi chúng ta khi tưởng nhớ đến người quá cố, đồng thời đây cũng là trách nhiệm của mỗi người chúng ta khi sống trong mầu nhiệm Giáo Hội hiệp thông. Đàng khác, đây cũng là thời gian thuận tiện để ta suy nghĩ về chính cái chết của ḿnh. Thật vậy, suy gẫm về sự chết là điều cần thiết, giúp ta biết quan tâm hơn đến cuộc sống: làm thế nào để yêu, để tha thứ và để chấp nhận; làm thế nào để tránh những tội lỗi, những vấp phạm, và giết chết cái tôi ích kỷ của ḿnh như hạt lúc gieo vào ḷng đất, để chỉ c̣n muốn sống cho Chúa cách trọn vẹn hầu phụng sự Ngài và phục vụ tha nhân.
Như vậy, khi suy nghĩ về cái chết, chúng ta hăy có tâm t́nh như thánh Phaolô:“Đối với tôi, sống là Đức Kitô, và chết là một mối lợi”. V́ thế, “Không có ǵ tách được chúng ta ra khỏi t́nh yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.” (Rm 8, 39). Và cuối cùng, cái chết đến với tôi như một niềm hănh diện:“C̣n tôi, đă đến giờ tôi phải ra đi. Tôi đă thi đấu trong cuộc đấu cao đẹp, đă chạy hết quăng đường dài. Giờ đây tôi chỉ c̣n đợi ṿng hoa dành cho người công chính. Chúa sẽ trao phần thưởng đó cho tôi, và không phải chỉ cho tôi, nhưng cho tất cả những ai mong đợi Người” ( 2 Tm 4, 6-8). Chỉ có chết trong tội mới tách rời chúng ta ra khỏi Chúa, c̣n chết trong Chúa là một giải thoát, đưa chúng ta vào sự sống viên măn của Ngài.
Để kết thúc bài viết này, xin đặt ḿnh vào tâm t́nh của người sắp ra đi và mong muốn được khắc ghi trên chính bia mộ của ḿnh những hàng chữ sau như một lời trăn trối cho người c̣n sống:
Điều quư giá trong sự khôn ngoan để lại của người xưa đă giúp tôi rất nhiều là câu ngạn ngữ: «Mọi việc rồi đều sẽ qua đi.» Nó đă giúp tôi trong việc vượt qua những điều bực dọc hàng ngày mà mỗi người trong chúng ta đều phải đối mặt, cũng như nhiều giai đoạn khó khăn trong đời tôi.
Hăy nghĩ kỹ về điều này. Tất cả mọi việc đều đến, rồi đi. Những rắc rối được tạo thành, rồi tan biến. Một ngày kia, chúng ta đang trong kỳ đi nghỉ, ngày sau đó, trở lại với công việc. Chúng ta mắc phải một cơn cảm lạnh hay cảm cúm, và rồi nó qua đi. Chúng ta bị một vết thương, và rồi, trong hầu hết trường hợp, nó lành lặn trở lại. Chúng ta mong đợi một sự kiện, và rồi sau đó cũng biết là nó đă qua đi. Chúng ta mong đợi cúp bóng đá Super Bowl, và những ngày sau đó, lại mong đợi cho mùa bóng kế tiếp.
Có một cảm giác tự do lớn lao khi nhớ đến câu ngạn ngữ này. Trong thực tế, nó có thể là nền tảng của một cuộc sống thanh thản. Nó có tác dụng như một sự nhắc nhở quan trọng rằng mọi thứ đều có một không gian, thời gian nhất định của nó. Nó cho phép chúng ta nh́n thấy triển vọng tương lai trong những giai đoạn đang có khó khăn, một quy luật cơ bản là không có điều ǵ tồn tại măi măi. Nó mang lại cho chúng ta hy vọng và sự tự tin rằng chúng ta rồi sẽ vượt qua điều này – mọi việc sẽ trôi qua, chắc chắn như vậy.
Lấy ví dụ, khi bạn có con nhỏ, rất dễ có ư tưởng phàn nàn rằng: «Ḿnh sẽ chẳng bao giờ có được một đêm yên giấc như xưa nữa.» Nếu không có triển vọng thấy trước là «Mọi việc rồi đều sẽ qua đi» thật rất dễ đi đến cảm giác quá sức chịu đựng, thậm chí thất vọng hoàn toàn trong những giai đoạn khó khăn này. Mỗi một đêm mất ngủ dường như là rồi sẽ kéo dài bất tận. Đầu óc bạn đầy sự lo sợ. Bạn cảm thấy tuyệt vọng, thấy trói buộc và như quá sức chịu đựng.
Nhưng chắc chắn là cũng giống mọi chuyện, giai đoạn này rồi cũng sẽ qua đi. Và bạn bước vào những giai đoạn thách thức mới. Cùng một khuynh hướng này sẽ áp dụng cho tất cả những thách thức khác nữa của cuộc sống. Bạn đang trải qua một cơn khủng hoảng và cảm thấy ḿnh chẳng bao giờ có thể vượt qua nổi, nhưng rồi, bằng cách nào đó, bạn t́m được một giải pháp. Bạn có một trận căi cọ dữ dội với vợ (hoặc chồng) ḿnh, và thề là sẽ không bao giờ tha thứ. Nhưng cuối cùng th́ bạn nhận thấy tận đáy ḷng ḿnh vẫn yêu thương như cũ. Bạn trải qua một giai đoạn cực kỳ bận rộn trong công việc, và bạn cảm thấy không thể nào chịu đựng lâu hơn nữa. Và rồi thời biểu của bạn cuối cùng cũng trở lại như b́nh thường. Lần này qua lần khác, chúng ta phấn đấu và vươn tới.
Khi chúng ta nh́n lại cuộc sống của ḿnh, rất dễ dàng để nhận ra mọi việc đều đến rồi đi. Mùa xuân, mùa hạ, rồi mùa thu. Niềm vui, nỗi đau, sự khen ngợi, rồi chê trách. Khó khăn, dễ dàng, nghỉ ngơi và mệt nhoài. Thành đạt, thất bại, và bao nhiêu điều khác nữa.
Sự thanh thản và hạnh phúc chân thật chỉ đến khi chúng ta nhận ra được nguyên lư này, không chỉ bằng cách hồi tưởng lại, mà là ngay trong khi chúng ta đang trải qua những khó khăn. Bằng cách này, chúng ta giữ được trạng thái quân b́nh giữa sự hỗn loạn.
Khi bạn nhớ rằng mọi việc đều đến và đi, bạn giữ được cách nh́n của ḿnh, một tâm hồn rộng mở, và thậm chí cả một tính khí khôi hài, vui vẻ trong mọi giai đoạn của đời ḿnh.
Tôi khuyến khích bạn tự nhắc nhở ḿnh câu ngạn ngữ này mỗi khi bạn cảm thấy bực dọc, căng thẳng hay khó chịu, cũng như trong lúc bạn trải qua những giai đoạn cực kỳ khó khăn. Cuộc sống rất ngắn ngủi. Con cái chúng ta nhỏ dại, rồi trưởng thành. Bản thân chúng ta trẻ khỏe, rồi già yếu. Chúng ta sẽ đi qua tất cả những điều đó.
Cách tốt nhất và hiệu quả nhất để duy tŕ một tâm hồn tươi đẹp và giữ cho chính ḿnh không rơi vào cảm giác quá sức chịu đựng là luôn nhớ rằng, mọi việc – kể cả những việc rất khó khăn – rồi đều sẽ qua đi.
Trích từ sách:
Đừng mất thời gian v́ những điều vụn vặt
Don’t worry about the Small Stuff with your Family
Richard Carlson
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
