Ba căn bệnh nguy hiểm 'giáo sư McGonagall' chống chọi đến cuối đời

[goodidea]

Dame Maggie Smith, đóng vai giáo sư McGonagall của loạt phim Harry Potter, chiến đấu với bệnh ung thư vú, basedow, tăng nhãn áp trước khi qua đời.

Nữ diễn viên Dame Maggie Smith được gia đình thông báo "ra đi thanh thản tại bệnh viện vào sáng sớm" 27/9, song không công bố nguyên nhân cái chết. Trong 89 năm cuộc đời, bà có sự nghiệp rực rỡ kéo dài 70 năm trên sân khấu và cả màn ảnh, từng đoạt một tượng vàng Oscar, được coi là biểu tượng điện ảnh nước Anh với các bộ phim nổi tiếng như Downton Abbey, Sister Act và đặc biệt là vai giáo sư McGonagall trong loạt phim Harry Potter.

Sinh thời, bà cũng thẳng thắn chia sẻ những vấn đề sức khỏe và cuộc chiến dài chống chọi lại hàng loạt bệnh tật.

Bệnh Basedow

Tháng 1/1988, Dame Maggie được chẩn đoán mắc bệnh Basedow, một tình trạng tự miễn chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ trẻ và trung niên. Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS), bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch sản xuất các kháng thể, kích thích tuyến giáp tiết quá nhiều hormone. Khoảng 80% người có tuyến giáp hoạt động quá mức mắc bệnh này.

Nguyên nhân bệnh chưa rõ ràng, song tình trạng này thường di truyền trong gia đình. Hút thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các triệu chứng bao gồm dễ cáu gắt và thay đổi cảm xúc, lo lắng hoặc căng thẳng, giảm cân, tim đập nhanh, đổ mồ hôi hoặc bốc hỏa. Một số bệnh nhân bị run rẩy, mất ngủ, yếu cơ, gặp khó khăn khi đứng lên khỏi ghế hoặc leo cầu thang. Ở phụ nữ, chu kỳ kinh nguyệt thưa thớt, không kéo dài, ra ít máu.

Trong cuộc phỏng vấn với New York Times năm 1990, Maggie tiết lộ bà phát bệnh sau một tai nạn xe đạp gây gãy tay. Mắt bà bị kích thích và sưng tấy, trông "rất đáng sợ". "Mọi thứ như một đám mây tuyệt vọng vậy. Thật kinh khủng khi bị gãy tay và để mọi người thất vọng, trên hết là tôi trông thật đáng sợ và không biết phải làm gì tiếp theo", bà nói.

Nữ diễn viên trải qua xạ trị và phẫu thuật mắt, đồng thời cách ly trong 12 tháng để phục hồi.


Dame Maggie Smith trong vai giáo sư McGonagall của loạt phim Harry Porter. Ảnh: Warner Bros

Ung thư vú

Năm 2007, khi đang quay phim Harry Potter và Hoàng tử lai (The Half-Blood Prince), bà được chẩn đoán mắc ung thư vú. Sau hai năm điều trị, bác sĩ xác nhận bà không còn tế bào ung thư.

Cứ 7 phụ nữ ở Anh thì một người được chẩn đoán mắc ung thư vú trong suốt cuộc đời, tức là khoảng 56.000 người bệnh mỗi năm. Đây là loại ung thư phổ biến nhất tại Anh. Con số ở Mỹ là 300.000 ca mỗi năm. 85-90% phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư vú nguyên phát sống hơn 5 năm. Tuy nhiên, với dạng ung thư vú thứ cấp (ung thư giai đoạn 4), tiên lượng thấp hơn nhiều. Ở giai đoạn này, khối u đã lan đến một hoặc nhiều phần khác của cơ thể như gan, phổi, não hoặc xương.

Năm 2009, sau khi tiết lộ chẩn đoán, Maggie thừa nhận căn bệnh "làm bà choáng ngợp". Nữ diễn viên nói: "Nó thực sự hút cạn năng lượng, tôi không biết tương lai sẽ ra sao". Ung thư vú khiến bà phải làm hóa trị, gây rụng tóc, thường xuyên bị buồn nôn.

Bệnh tăng nhãn áp

Ở tuổi 77 Dame Maggie, trở thành người bảo trợ của Hiệp hội Bệnh tăng nhãn áp Quốc tế (nay gọi là Glaucoma UK). Cùng thời gian đó xuất hiện thông tin bà cũng mắc căn bệnh này.

Tăng nhãn áp thường do chất lỏng tích tụ dần ở phần trước của mắt làm tăng áp lực bên trong. Kết quả, dây thần kinh thị giác nối mắt với não bị tổn thương. Khoảng 700.000 người Anh và hơn 2 triệu người Mỹ đang sống chung với bệnh này. Họ thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu.

Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến những người trên 70 tuổi, song những người ở độ tuổi khác cũng có thể mắc bệnh. Các dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh là mờ mắt, nôn mửa, có thể mất dần thị lực. Tuy nhiên, biểu hiện bệnh có thể đa dạng hơn nhiều. Bệnh phát triển chậm trong nhiều năm, hầu hết trường hợp cuối cùng bị mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

Để khắc phục tăng nhãn áp, bác sĩ kê đơn thuốc nhỏ mắt, thuốc uống, điều trị bằng laser hoặc phẫu thuật.

VietBF@sưu tập