8 hệ lụy sức khỏe vì thiếu ngủ

[june04]

Thiếu ngủ có liên quan tới sức khỏe não kém, trầm cảm, tăng nguy cơ tiểu đường, tăng cân, tăng huyết áp, miễn dịch suy yếu hay đường ruột kém.

1. Sức khỏe não kém

Tiến sĩ Clémence Cavaillès thuộc Đại học California ở San Francisco cho biết các nghiên cứu đã liên kết các vấn đề về giấc ngủ với kỹ năng suy nghĩ và trí nhớ kém, có thể khiến con người có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn.

Theo cô, giấc ngủ không tốt cũng có thể dẫn đến não bị lão hóa sớm. Cô là tác giả của một nghiên cứu gần đây cho thấy những người có chất lượng giấc ngủ kém có nhiều dấu hiệu giảm sức khỏe não khi họ già đi so với những người ít vấn đề về giấc ngủ. Chất lượng giấc ngủ kém, khó ngủ và thức dậy sớm vào buổi sáng có liên quan đến tuổi não cao hơn, đặc biệt nếu vấn đề này kéo dài hơn 5 năm.

Cavaillès cho biết, bộ não lão hóa sớm có ý nghĩa quan trọng với sức khỏe nhận thức, hoạt động hàng ngày và sức khỏe tổng thể. Cô nói: "Đặc biệt, tình trạng lão hóa não tiến triển có liên quan đến chức năng nhận thức kém hơn và các dạng teo cơ liên quan đến bệnh Alzheimer".

2. Trầm cảm và lo âu

Meena Khan, nhà thần kinh học và chuyên gia về thuốc ngủ tại Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio ở Columbus, cho biết:" Nghiên cứu cho thấy những người mắc chứng mất ngủ mãn tính có tỷ lệ trầm cảm và lo lắng cao hơn so với những người chưa được chẩn đoán mắc chứng mất ngủ. Người ta ước tính rằng khoảng 40% số người mất ngủ bị trầm cảm lâm sàng".

Mối quan hệ giữa tâm trạng và giấc ngủ rất phức tạp, hai chiều, điều đó có nghĩa là trầm cảm hoặc lo lắng có thể khiến giấc ngủ trở nên tồi tệ hơn và thiếu ngủ cũng có thể tác động tiêu cực đến tâm trạng. Mất ngủ được coi là một yếu tố nguy cơ độc lập gây ra rối loạn sức khỏe tâm thần, bao gồm cả trầm cảm ở mọi lứa tuổi.

Tiến sĩ Khan cho biết cần có phương pháp điều trị riêng biệt để giải quyết các vấn đề về giấc ngủ, lo lắng hoặc trầm cảm, trong một số trường hợp, việc cải thiện giấc ngủ cũng giúp cải thiện tâm trạng.

3. Bệnh tiểu đường loại 2

Khan cho biết giấc ngủ kém chất lượng hoặc thời gian ngủ ngắn có liên quan đến việc kiểm soát lượng đường trong máu kém hơn ở những người mắc và không mắc bệnh tiểu đường. Nó cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường.

Trong một nhóm người da trắng trung niên, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa chất lượng giấc ngủ kém và hội chứng chuyển hóa, nồng độ insulin cao, lượng đường trong máu lúc đói và tình trạng kháng insulin. Những biểu hiện này thường là tiền thân của bệnh tiểu đường loại 2.

4. Tăng cân và béo phì

Có mối liên hệ chặt chẽ giữa vấn đề về giấc ngủ và tình trạng thừa cân hoặc béo phì. Không ngủ đủ giấc thường xuyên (thiếu ngủ) có thể tạo ra sự mất cân bằng trong các hormone điều chỉnh sự thèm ăn, ghrelin và leptin.

Leptin giúp bạn cảm thấy no, còn ghrelin khiến bạn cảm thấy đói. Vì nồng độ leptin thường tăng trong khi ngủ, nên các chuyên gia cho rằng nếu bạn ăn không đủ chất, nồng độ leptin sẽ giảm, khiến bạn cảm thấy đói hơn và điều đó có thể dẫn đến ăn nhiều hơn. Trên hết, sự gián đoạn giấc ngủ dưới bất kỳ hình thức nào đều có thể làm tăng ghrelin, cũng làm tăng cảm giác thèm ăn.

Nghiên cứu cho thấy rằng ngủ không đủ giấc khiến mọi người đốt cháy thêm khoảng 100 calo mỗi ngày. Mặc dù điều đó nghe có vẻ tốt, việc thức dậy nhiều hơn cũng làm tăng lượng thức ăn hoặc đồ uống của mọi người tiêu thụ lên hơn 250 calo, theo thời gian có thể khiến mọi người tăng cân.

5. Tăng huyết áp, bệnh tim và đột quỵ

Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) đã đưa giấc ngủ vào danh sách '8 điều thiết yếu của cuộc sống' - một danh sách kiểm tra các yếu tố có thể thay đổi được để cải thiện sức khỏe tim mạch.

Thường xuyên ngủ từ 5 tiếng trở xuống có liên quan đến nguy cơ tích tụ động mạch vành cao gấp 2 đến 3 lần (làm giảm lưu lượng máu đến tim), nghĩa là thiếu ngủ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh động mạch vành.

Khan cho biết những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, đau tim và đột quỵ.

6. Vấn đề về thận

Khan cho biết, mối liên hệ giữa giấc ngủ và sức khỏe thận chưa được thiết lập chắc chắn như mối liên hệ giữa giấc ngủ và các bệnh mãn tính khác.

Những người mắc bệnh thận mãn tính thường bị rối loạn giấc ngủ như hội chứng chân không yên và mất ngủ liên quan đến tình trạng của họ. Nhưng có bằng chứng cho thấy chất lượng giấc ngủ kém có liên quan đến việc phát triển bệnh thận mãn tính mà các nhà nghiên cứu tin rằng có thể liên quan đến sự gián đoạn trong nhịp sinh học.

7. Chức năng miễn dịch bị suy giảm

Khan cho biết không ngủ đủ giấc hoặc không đủ chất lượng có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. "Có bằng chứng cho thấy ngủ nhiều có thể có lợi cho hệ thống miễn dịch của bạn và giấc ngủ kém có liên quan đến việc dễ bị nhiễm trùng hơn", cô nói.

Nghiên cứu đã liên kết giấc ngủ kém với việc tăng khả năng mắc một số loại bệnh nhất định. Những người thường xuyên ngủ ít hơn 7 giờ mỗi đêm có nguy cơ mắc cảm lạnh thông thường cao gấp 3 lần so với những người thường xuyên ngủ từ 8 giờ trở lên.

Ngoài ra, các nghiên cứu về vaccine cúm và vaccine viêm gan A và B cho thấy việc không ngủ sẽ làm tổn hại đến khả năng tạo ra kháng thể chống lại bệnh tật ở những người tham gia nghiên cứu bị thiếu ngủ khoảng 4 giờ mỗi đêm. Họ phát triển lượng kháng thể thấp hơn đáng kể so với những người không bị thiếu ngủ.

8. Đường ruột kém khỏe mạnh

Hệ vi sinh vật đường ruột là tất cả các vi sinh vật như vi khuẩn và nấm được tìm thấy trong đường tiêu hóa. Các chuyên gia tin rằng hệ vi sinh vật càng đa dạng thì càng tốt cho sức khỏe tổng thể. Có một số nghiên cứu cho thấy rằng giấc ngủ bị thay đổi - ví dụ với những người làm ca đêm - có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột.

Nghiên cứu sử dụng phương pháp ngẫu nhiên hóa Mendelian, trong đó sử dụng biến thể di truyền để theo dõi tác động nhân quả của nó lên các biến số sức khỏe khác nhau, đã phát hiện ra vấn đề về giấc ngủ có thể làm thay đổi sự phong phú của hệ vi sinh vật đường ruột.

Các nhà điều tra cũng tìm thấy một số loại vi khuẩn đường ruột có thể liên quan đến nhiều khía cạnh của việc điều hòa giấc ngủ. Điều này cho thấy mối quan hệ giữa giấc ngủ và đường ruột là qua lại.