Ván cược sai của đảng Dân chủ vào Tổng thống Biden

[sunshine1104]

Đảng Dân chủ ban đầu tin Tổng thống Biden là lựa chọn tốt nhất để chiến thắng bầu cử năm nay, nhưng những gì diễn ra sau đó cho thấy họ đã sai.

Một ngày tháng 10/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden có mặt tại Đồi Capitol để thuyết phục nhóm nghị sĩ đảng Dân chủ đồng ý thông qua dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 1.000 tỷ USD. Theo những người có mặt, bài phát biểu 30 phút của ông Biden khá rời rạc và không đưa ra được yêu cầu cụ thể đối với các nghị sĩ.

Sau khi ông Biden rời đi, bà Nancy Pelosi, khi đó là chủ tịch Hạ viện, lộ rõ vẻ mặt thất vọng và nói với các nghị sĩ rằng bà sẽ diễn giải lại một cách rõ ràng hơn những gì Tổng thống muốn nói. Đó cũng là lần cuối cùng ông Biden gặp các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện để thảo luận về vấn đề lập pháp.

"Đây là lần đầu tiên tôi thấy mọi người tỏ ra khó chịu với những gì họ thấy" ở Tổng thống Biden, nghị sĩ Dân chủ Dean Phillips nói. Phillips sau đó đã tìm cách thách thức Tổng thống Biden trong vòng bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ nhưng không thành công.

Gần ba năm sau, những lo ngại về tuổi tác và sự nhạy bén của Tổng thống Biden, 81 tuổi, đã đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp chính trị kéo dài nửa thế kỷ của ông. Buổi tranh luận của ông trước đối thủ Cộng hòa Donald Trump cuối tháng trước làm dấy lên làn sóng thất vọng và yêu cầu ông từ bỏ chiến dịch tranh cử.

Ông Biden ngày 21/7 bất ngờ thông báo chấm dứt nỗ lực tái tranh cử, sau nhiều lần khẳng định sẽ không rời đường đua. Tổng thống Mỹ tuyên bố ủng hộ Phó tổng thống Kamala Harris trở thành ứng viên đảng Dân chủ để chạy đua trong cuộc bầu cử năm nay.

Diễn biến này được cho là hệ quả từ ván cược sai lầm của đảng Dân chủ trong những năm qua, khiến họ giờ phải chạy đua khởi động chiến dịch với ứng viên mới khi cuộc bầu cử chỉ còn cách 4 tháng.

Cử tri đã thấy rõ những hạn chế về tuổi tác của ông Biden, khi nhiều cuộc khảo sát năm ngoái cho thấy 3/4 số người được hỏi nói rằng ông đã quá lớn tuổi để đảm nhận thêm một nhiệm kỳ tổng thống. Tuy nhiên, các quan chức Nhà Trắng và giới lãnh đạo đảng Dân chủ dường như cố phớt lờ điều này.

Suốt nhiều tháng trước cuộc tranh luận, các cố vấn của ông Biden thường đáp trả gay gắt những ý kiến chỉ trích Tổng thống, cho rằng mối lo ngại về sức khỏe của ông đã bị thổi phồng quá mức. Một số trợ lý cấp cao nói với những người hoài nghi rằng Tổng thống vẫn có sức khỏe tốt và không có dấu hiệu sa sút.

Trong cuộc phỏng vấn với WSJ hồi mùa xuân, các trợ lý cấp cao Nhà Trắng và nghị sĩ Dân chủ đã được hỏi rằng liệu có phải khả năng nhạy bén của Tổng thống Biden đã suy giảm hay không.

"Tôi gặp Tổng thống mỗi ngày trong hai năm qua và tôi có thể nói với bạn rằng ông rất nhạy bén và ghi nhớ tốt những sự kiện và thông tin", Ron Klain, cựu chánh văn phòng Nhà Trắng, nói hồi tháng 4.

Các quan chức chính quyền mô tả Tổng thống Biden tràn đầy năng lượng và phát biểu lưu loát trong cuộc họp 3 tiếng tại hội nghị thượng đỉnh NATO tháng này. Hồi mùa xuân, ông cũng đã thực hiện nhiều cuộc gọi dài 30 phút để giải quyết vụ sập cầu Francis Scott Key ở Baltimore, trong đó các quan chức bị ấn tượng trước kiến thức và khả năng chỉ đạo của Tổng thống.

Tuy nhiên, những người khác nhận ra rằng họ có lẽ đang cố bỏ qua vấn đề. Một nhà tài trợ lâu năm nhớ lại ba lần gần nhất ông gặp Tổng thống, ông Biden liên tục mất tập trung và không nói trôi chảy. Song nhà tài trợ này khi đó không để ý quá nhiều.

"Tôi dường như đã cố xem đó là điều bình thường. Trong tiềm thức, bạn sẽ nghĩa là có lựa chọn nào khác sao? Không có ai khác tranh cử", ông nói.

Khi ông Biden tiếp quản Nhà Trắng năm 2021 sau cuộc bạo loạn Đồi Capitol, nhiều quan chức chính phủ Mỹ và nước ngoài thở phào nhẹ nhõm, mong muốn có một chính quyền bớt hỗn loạn.

Lúc đầu, những vấp váp của ông Biden dường như chỉ được xem là sự cố hy hữu, như khi ông nói sai tên quốc gia, tỏ ra bối rối khi phát biểu hoặc vấp chân ba lần khi bước lên cầu thang chuyên cơ Không lực Một. Những người quen biết ông đều nói rằng Tổng thống chưa bao giờ là nhà hùng biện mạnh mẽ như cựu tổng thống Barack Obama và những chính trị gia khác.

Tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Anh hồi tháng 6/2021, ông Biden đã liên tục nhầm giữa Syria và Libya trong cuộc họp báo. Sai sót này ít được chú ý, khi các lãnh đạo thế giới tập trung chào mừng sự xuất hiện của tân Tổng thống Mỹ khi đó.

Tới mùa xuân năm 2022, một số quan chức châu Âu bắt đầu nhận thấy có điều gì đó không ổn. Trong cuộc họp trực tuyến về Ukraine của các lãnh đạo G7 do Mỹ chủ trì, ông Biden đã quên tắt micro khi các lãnh đạo khác phát biểu, mất tập trung và dường như không biết ai sẽ phát biểu tiếp theo. Ông thậm chí định kết thúc buổi họp mà không mời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu, trước khi được Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhắc.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sulivan ngày 21/7 nói rằng ông Biden đã tập hợp được một liên minh toàn cầu đối phó với Nga và "kết quả đã nói lên tất cả". Ông nhấn mạnh câu chuyện về cuộc họp trực tuyến của ông Biden là "vớ vẩn".

Mùa hè năm 2022, một số quan chức ở Washington bắt đầu bình luận về tình trạng sức khỏe của Tổng thống. Một số quan chức chính quyền nhận thấy ông Biden khó có thể mang lại không khí tràn đầy năng lượng cho các sự kiện của Nhà Trắng và tỏ ra khó khăn với việc đọc theo máy nhắc chữ.

Mùa thu năm đó, một cựu quan chức nội các cấp cao nói với các cộng sự rằng ông Biden không nên tái tranh cử, tin rằng lãnh đạo cao tuổi này khó có thể trở thành ứng viên mạnh của đảng.

Tháng 11/2022, các thành viên Dân chủ chuẩn bị tinh thần đón nhận làn sóng đỏ của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ. Tuy nhiên, đảng Dân chủ đã đạt thành tích vượt mong đợi, mở rộng thế đa số ở Thượng viện và khiến đảng Cộng hòa chỉ giành được thế đa số mong manh ở Hạ viện.

Trước thời điểm này, một số nghị sĩ và nhà tài trợ thân cận với Tổng thống cho rằng ông sẽ không tái tranh cử. Ông từng nói trong chiến dịch năm 2020 rằng sẽ trở thành cầu nối cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, thành công của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đã khiến ông tăng niềm tin vào khả năng tiếp tục chạy đua vào Nhà Trắng, theo các cố vấn. Nhiều nhà tài trợ lâu năm đã rất ngạc nhiên khi có nhiều thông tin rõ ràng hơn rằng Tổng thống sẽ làm điều đó.