T́nh h́nh biểu t́nh, bạo loạn sau cái chết của người đàn ông da đen George Floyd do cảnh sát sử dụng bạo lực vẫn tiếp tục lan rộng và ngày càng tồi tệ thêm. Bốn cựu Tổng thống Hoa Kỳ, gồm các ông Bill Clinton, G.Bush Junior, Barack Obama và Jimmy Carter đă lên tiếng bày tỏ quan điểm về t́nh h́nh hiện nay.
4 cựu Tổng thống Hoa Kỳ B.Clinton, Barak Obama, G.W.Bush, J.Carter (đứng, từ phải qua trái), đă lên tiếng về t́nh h́nh biểu t́nh ở Mỹ hiện nay (Ảnh:AP)
Theo trang tin Hoa ngữ Đa Chiều ngày 4/6, cả bốn vị cựu tổng thống Hoa Kỳ dù là người của đảng Dân chủ hay Cộng ḥa, nhưng đều lo ngại về t́nh trạng hiện tại của vấn đề chủng tộc trong xă hội Mỹ được phản ánh trong vụ việc.
Barack Obama: nước Mỹ không thể xóa bỏ 400 năm phân biệt chủng tộc.
Cựu Tổng thống Dân chủ Barak Obama ngày 3/6 đă có bài phát biểu công khai về sự kiện George Floyd, cảnh báo mọi người không nên nghĩ rằng các cuộc bạo loạn hiện tại và những thay đổi tiếp theo sẽ giải quyết tất cả các vấn đề mà người Mỹ da đen phải đối mặt. Ông nói: “Hoa Kỳ không có khả năng loại bỏ phân biệt chủng tộc trong 400 năm qua ngay một lúc”.
Cựu Tổng thống Barak Obama: “Hoa Kỳ không có khả năng loại bỏ phân biệt chủng tộc trong 400 năm qua ngay một lúc”. (Ảnh: AP).
Đài CNN dẫn lời ông Obama nói: “Chúng ta không có khả năng xóa bỏ 400 năm phân biệt chủng tộc ngay một lúc. V́ vậy, nếu ai đó cho rằng (các cuộc biểu t́nh phản kháng) sẽ tạo ra một sự thay đổi lớn về hiện trạng, th́ tôi hy vọng mọi người đừng nghĩ rằng nếu có điều ǵ đó thay đổi, sau này sẽ không xảy ra chuyện ǵ nữa”.
Ông Obama cho rằng Sự kiện George Floyd là cơ hội để người Mỹ nhận ra và giải quyết "những thách thức và vấn đề mang tính cơ cấu. Những vấn đề này là hậu quả của lịch sử lâu dài về chế độ nô lệ và Đạo luật Jim Crow (Đạo luật phân biệt chủng tộc), kết quả của sự phân biệt đối xử (chế độ redlining - lằn ranh đỏ của sự kỳ thị chủng tộc) và việc chế độ hóa chủ nghĩa chủng tộc; trong khi chủ nghĩa chủng tộc là một bệnh dịch và nguồn gốc tội lỗi của xă hội chúng ta”.
Các cuộc biểu t́nh chống phân biệt chủng tộc phát triển thành bạo loạn đă diễn ra ở hơn 70 thành phố khắp nước Mỹ, hàng ngàn người bị bắt (Ảnh: AP).
Jimmy Carter: “Chúng ta cần một chính phủ tốt hơn”
Trong một tuyên bố vào ngày 3/6, Cựu Tổng thống Dân chủ Jimmy Carter bày tỏ sự cảm thông sâu sắc đối với gia đ́nh George Floyd, đồng thời lên án hành vi kỳ thị chủng tộc. Ông nói: “Trái tim tôi ở bên cạnh các bạn, gia đ́nh người bị hại và tất cả những người cảm thấy tuyệt vọng khi đối mặt với sự phân biệt chủng tộc và các hành vi tàn ác”.
Ông Carter nói: “Là một người đàn ông da trắng từ miền Nam, tôi hiểu rất rơ tác động của phân biệt chủng tộc và sự bất công đối với người Mỹ gốc Phi. Là một chính trị gia, tôi có trách nhiệm mang lại sự b́nh đẳng cho tiểu bang của tôi và nước Mỹ. Trong bài diễn văn nhậm chức Thống đốc bang Georgia năm 1971 tôi đă nói: 'Thời đại của sự phân biệt chủng tộc đă kết thúc'. Hôm nay, sau 50 năm, tôi xin nhắc lại câu này một lần nữa với nỗi buồn và thất vọng lớn”. Ông Carter nói: “Chúng ta cần một Chính phủ tốt như mọi người, chúng ta cần tốt hơn hiện nay”.
Biểu t́nh biến thành cướp phá ở thành phố Minneapolis (Ảnh: AP).
George W.Bush Jr.: “Đă đến lúc suy ngẫm về thất bại bi thảm của Hoa Kỳ”
Cựu Tổng thống Cộng ḥa G.W.Bush Jr. (Bush con) ngày 2/6 đă phát biểu với những người biểu t́nh, kêu gọi toàn thể nước Mỹ hăy chuyên tâm nh́n nhận kỹ lưỡng về "thất bại bi thảm" này.
Ông nói: "Một thất bại gây sốc là nhiều người Mỹ gốc Phi, đặc biệt là người Mỹ gốc Phi trẻ tuổi, vẫn đang bị quấy rối và đe dọa ở chính đất nước của họ”. Bush Jr. đă viết trong một bản tuyên bố, "trong một loạt thảm kịch tương tự, thảm kịch lần này đă đặt ra một vấn đề đáng ra cần được giải quyết từ lâu: chúng ta làm thế nào có thể chấm dứt vấn đề phân biệt chủng tộc trong xă hội?”.
"Trước thảm kịch này, đă xuất hiện một chuỗi dài những thảm án tương tự. Rất nhiều người nghi ngờ về công lư trong xă hội chúng ta. Đó là vấn đề có nguyên nhân của nó. Quyền lợi của quần thể người da đen đă bị các tổ chức Mỹ vi phạm nhiều lần, nhưng chưa bao giờ được giải quyết kịp thời”. Ông Bush nói: “Đă đến lúc nước Mỹ suy ngẫm về sự thất bại bi thảm của ḿnh”.
Biểu t́nh chống phân biệt chủng tộc, đ̣i công lư cho George Floyd đă lan nhanh khắp nước Mỹ (Ảnh: AP)
Bill Clinton: "Giấc mơ" có vẻ ngày càng xa vời hơn
Trong một tuyên bố được đưa ra vào ngày 30/5, Cựu Tổng thống Dân chủ Bill Clinton chỉ ra rằng không nên có ai chết theo cách tương tự như George Floyd. Cái chết của George Floyd mang đến cho mọi người một lời nhắc nhở đau đớn rằng, chủng tộc của một người quyết định cách người ấy được đối xử như thế nào.
Tuyên bố của ông Clinton nói rằng Martin Luther King Jr. đă nói trong một bài phát biểu tại “Tôi có một giấc mơ” cách đây 57 năm. Ông hy vọng rằng bốn đứa con của ḿnh sẽ đánh giá cuộc sống trong đất nước của chúng dựa trên phẩm giá chứ không phải màu da. Nhưng giờ đây, giấc mơ này dường như càng trở nên xa vời hơn. Nếu chúng ta tiếp tục đối xử với người da màu bằng một giả định bất thành văn, nước Mỹ sẽ không bao giờ có thể thực hiện được giấc mơ của Martin Luther King.
H́nh ảnh ở bang Minesota đêm 29/5: cảnh sát dàn hàng ngang để ngăn cản những người biểu t́nh trên đường phố (Ảnh: AP).
Trong tuyên bố của ḿnh, ông Clinton đặc biệt đề cập rằng, mọi người cần ư thức được rằng mọi người đều có quyền sống, tự do, nhân phẩm và suy định vô tội. Mọi người cũng cần tự hỏi: "Nếu George Floyd là người da trắng, bị c̣ng tay và nằm trên mặt đất, liệu anh ta có sống sót không?" "Tại sao điều này xảy ra liên tục" "Liệu chúng ta có thể làm ǵ?".