Ứng xử văn minh nơi công cộng
 

Mới đây, báo chí, mạng xã hội đồng loạt phản ánh việc một nhóm người ăn mặc và tạo dáng phản cảm để chụp ảnh quảng cáo trong khoang tàu điện Cát Linh-Hà Ðông (Hà Nội). Nhiều người dân bày tỏ sự bất bình, cơ quan chức năng đã vào cuộc. Tuy nhiên, sự việc tiếp tục đặt ra vấn đề văn hóa ứng xử nơi công cộng, trong bối cảnh nhiều phương tiện giao thông công cộng của đô thị văn minh đã và sẽ được đưa vào hoạt động.

Theo những hình ảnh được đăng tải, lan truyền trên mạng, nhóm nam thanh niên mặc trang phục đỏ của ông già Noel nhưng cởi trần, xếp hàng ngang trong khoang tàu và giơ biển quảng cáo cho một thương hiệu đồ gia dụng. Ngoài ra, nhóm này còn diễu hành, chụp ảnh tại nhiều địa điểm công cộng ở Hà Nội trong tình trạng bán khỏa thân. Chiêu trò quảng cáo gây sốc bằng cách khoe hình thể người mẫu nam hoặc nữ từng diễn ra không ít lần tại siêu thị điện máy, hiệu cắt tóc, thậm chí quán ăn. Có trường hợp đã bị xử phạt hành chính. Thế nhưng, để thu hút sự chú ý bằng mọi giá thì vẫn có những đơn vị lựa chọn cách "quảng cáo bẩn" này.

Theo một số hành khách đi tàu và đại diện Metro Hà Nội, nhóm thanh niên nêu trên khi vào ga mặc quần áo kín đáo bình thường, nhưng khi lên vị trí toa hành khách và tàu bắt đầu chạy, họ cởi áo rồi tạo dáng để chụp ảnh, chiếm dụng gần như toàn bộ khoang tàu và chắn lối đi chung. Nhiều người bức xúc cho rằng, hành vi đó không chỉ vi phạm nội quy an toàn của tàu điện mà còn kém văn minh, trái với thuần phong mỹ tục, nhất là khi thành phố đã có Quy tắc ứng xử nơi công cộng. Nghiêm trọng hơn, việc khoe thân nơi công cộng có dấu hiệu khêu gợi, quấy rối tình dục người khác-hành vi có thể bị kết án và xử phạt nặng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Theo PGS, TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, từ sự việc nêu trên có thể thấy hai vấn đề liên quan. Một là quy định và thực hành quy định ứng xử văn hóa nơi công cộng, trong đó có không gian mới là tàu điện, và hai là cách thức khai thác không gian tàu điện cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, quảng cáo.

Ngày 12/12, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chỉ đạo thanh tra, xác minh, xử lý những cá nhân, tổ chức có liên quan vụ việc chụp ảnh quảng cáo phản cảm trên tàu điện Cát Linh-Hà Ðông, và sẽ thông tin rộng rãi tới công chúng. Còn đơn vị quản lý tuyến tàu cho biết, tuy không có chức năng xử lý hành khách ăn mặc không phù hợp nên chỉ có thể từ chối phục vụ, mời người vi phạm xuống tàu, nhưng quy chế khai thác quảng cáo trên tàu điện đang được soạn thảo và thời gian tới, việc quảng cáo trên tàu sẽ phải trả phí cũng như thực hiện theo những hình thức lành mạnh, đúng luật.

Ðường sắt trên cao Cát Linh-Hà Ðông chính thức vận hành đã bổ sung một phương tiện giao thông công cộng cho Thủ đô, được kỳ vọng góp phần giảm ùn tắc và ô nhiễm. Xe buýt, tàu điện trên cao, và tương lai là tàu điện ngầm, sẽ hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng ở các đô thị lớn, cũng như góp phần hình thành văn hóa giao thông mới ở Việt Nam. Ngoài việc xây dựng những quy định cụ thể, tuyên truyền và vận động nâng cao nhận thức, thì tăng cường chế tài nghiêm khắc đối với những hành xử thiếu văn hóa nơi công cộng rõ ràng cũng rất cần thiết để bảo đảm an ninh trật tự và văn minh đô thị.