Hoa Kỳ và Trung Quốc lại tiếp tục bất hòa sau thỏa thuận đình chiến thương mại
 

Chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ và Trung Quốc tuyên bố tạm thời ngừng áp thuế, căng thẳng đã bùng phát: lần này là về tương lai của các chất bán dẫn (semiconductors) tiên tiến nhất do Bắc Kinh tự sản xuất.

Trong tuần qua, Bắc Kinh đã nhiều lần chỉ trích Washington vì cảnh báo các công ty không sử dụng chip AI do Huawei, công ty công nghệ hàng đầu quốc gia, sản xuất. Họ thậm chí còn cáo buộc chính quyền Trump "phá hoại" sự đồng thuận đạt được tại các cuộc đàm phán thương mại gần đây ở Geneva, nơi cả hai bên đồng ý tạm thời dỡ bỏ thuế quan và sử dụng khung thời gian 90 ngày để thảo luận về một thỏa thuận rộng hơn.

Xung đột về chip tiên tiến nhất của Huawei đóng vai trò như một sự kiểm tra thực tế rằng bất chấp những lời tích cực mà các nhà đàm phán Hoa Kỳ và Trung Quốc đã chia sẻ vào tuần trước, vẫn còn những khác biệt lớn giữa hai bên về nhiều vấn đề có thể khó giải quyết.

Vào thứ Tư, Bộ Thương mại Trung Quốc đã đưa ra lời chỉ trích mới nhất, cáo buộc Hoa Kỳ "lạm dụng kiểm soát xuất khẩu để đàn áp và kiềm chế Trung Quốc" và tham gia vào những gì họ gọi là "hành vi bắt nạt và bảo hộ đơn phương điển hình".

Trung Quốc đã phản ứng lại thông báo của chính quyền Trump vào tuần trước về việc hủy bỏ một loạt các hạn chế thời Biden nhằm ngăn chặn các chip AI lọt vào tay các đối thủ nước ngoài.

Là một phần của thông báo đó, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã ban hành hướng dẫn vào ngày 12 tháng 5 cảnh báo các công ty rằng "sử dụng chip Huawei Ascend ở bất kỳ đâu trên thế giới sẽ vi phạm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ". Kể từ đó, bộ này đã thay đổi cách diễn đạt để xóa tham chiếu đến "bất kỳ nơi nào trên thế giới" trong phiên bản cập nhật của tuyên bố.

Chip Ascend là bộ xử lý AI mạnh nhất của Huawei, được sử dụng để đào tạo các mô hình AI và nhằm mục đích thách thức sự thống trị của Nvidia trong việc thiết kế chip cao cấp. Những nỗ lực của Huawei đóng vai trò trung tâm trong kế hoạch của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm xây dựng năng lực phát triển chip tiên tiến của riêng Trung Quốc khi nước này cạnh tranh giành vị thế thống trị về AI với Hoa Kỳ.

Tại một cuộc họp chính trị cấp cao vào tháng trước, Tập Cận Bình đã kêu gọi "tự lực cánh sinh" để phát triển AI tại Trung Quốc, đồng thời cho biết đất nước của ông sẽ tận dụng "toàn bộ hệ thống quốc gia mới" của mình để giải quyết các điểm nghẽn như chip tiên tiến.

CNN đã liên hệ với Huawei để xin bình luận.

Sự tức giận của Bắc Kinh

Hôm thứ Hai, Bắc Kinh đã ra hiệu rằng việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ thay đổi cách diễn đạt trong tuyên bố cập nhật về Huawei là không đủ để chấm dứt bất đồng. Trong một tuyên bố, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết rằng mặc dù đã "điều chỉnh" cách diễn đạt, nhưng "các biện pháp phân biệt đối xử và bản chất bóp méo thị trường" của chính hướng dẫn vẫn không thay đổi.

"Trung Quốc đã tham gia vào các cuộc đàm phán và trao đổi với Hoa Kỳ ở nhiều cấp độ khác nhau thông qua cơ chế tham vấn kinh tế và thương mại Trung Quốc-Hoa Kỳ, chỉ ra rằng các hành động của Hoa Kỳ đã làm suy yếu nghiêm trọng sự đồng thuận đạt được trong các cuộc đàm phán cấp cao tại Geneva", bộ này cho biết, đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ "sửa chữa sai lầm của mình".

Tuyên bố mới nhất của bộ này vào thứ Tư đi kèm với một cảnh báo bổ sung từ Bắc Kinh đối với các doanh nghiệp toàn cầu, đe dọa sẽ có hành động pháp lý đối với bất kỳ ai giúp đỡ những gì mà họ gọi là nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm "cấm sử dụng chip tiên tiến của Trung Quốc trên toàn cầu".

"Bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào thực hiện hoặc hỗ trợ thực hiện các biện pháp này của Hoa Kỳ đều có thể vi phạm Luật chống trừng phạt nước ngoài của Trung Quốc và các luật và quy định có liên quan khác, và phải chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng", tuyên bố cho biết.

“Trung Quốc sẽ theo dõi chặt chẽ việc thực hiện các biện pháp của Hoa Kỳ và sẽ thực hiện các bước kiên quyết để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”, thông báo cho biết thêm.

Không có thông báo nào về các cuộc đàm phán thương mại tiếp theo giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhưng thứ Sáu tuần trước, đại diện thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer và đặc phái viên thương mại Trung Quốc Li Chenggang đã gặp nhau bên lề cuộc họp của các bộ trưởng thương mại APEC tại Hàn Quốc, Reuters đưa tin.

Giám đốc điều hành Nvidia than thở về việc kiểm soát
Trong khi Huawei đẩy nhanh nỗ lực phát triển chip hiệu suất cao của riêng mình, gã khổng lồ chip của Hoa Kỳ Nvidia ngày càng lo ngại về việc mất quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc, sau khi chính quyền Trump hạn chế xuất khẩu chip AI H20 sang Trung Quốc.

Phát biểu tại triển lãm thương mại Computex thường niên của Đài Loan vào thứ Tư, Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang cho biết lệnh cấm đã buộc công ty phải xóa sổ "nhiều tỷ đô la" hàng tồn kho. "Chi phí đối với chúng tôi rất cao", ông nói thêm.

Huang ước tính rằng thị trường Trung Quốc có thể trị giá 50 tỷ đô la vào năm tới. "Thật đáng tiếc nếu không thể tận dụng cơ hội đó, mang lại doanh thu thuế cho Hoa Kỳ, tạo việc làm, duy trì ngành công nghiệp", ông nói. "Tôi tin rằng chính phủ Hoa Kỳ nên cho phép công nghệ của Hoa Kỳ phục vụ, tham gia và cạnh tranh trên thị trường Trung Quốc".

Huang cũng nhân cơ hội này để chỉ trích các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc, nói rằng chúng đã mang lại cho các công ty AI của Trung Quốc "tinh thần, năng lượng và sự hỗ trợ của chính phủ" để đẩy nhanh quá trình phát triển của chính họ.

"Tôi nghĩ, nhìn chung, kiểm soát xuất khẩu là một thất bại", ông nói thêm.

Nhưng Huang đã ca ngợi việc Trump hủy bỏ các hạn chế thời Biden là "một sự đảo ngược lớn của một chính sách sai lầm", mang lại cho Nvidia một chiến thắng lớn ở Trung Đông.

"Những giả định cơ bản dẫn đến quy tắc khuếch tán AI ngay từ đầu đã được chứng minh là có sai sót cơ bản ... và giả định cơ bản đó là Hoa Kỳ là nhà cung cấp AI duy nhất và điều đó không đủ rõ ràng đối với tôi", ông nói.

"Nếu Hoa Kỳ muốn duy trì vị trí dẫn đầu và Hoa Kỳ muốn phần còn lại của thế giới phát triển dựa trên công nghệ của Hoa Kỳ, chúng ta cần tối đa hóa sự khuếch tán AI, tối đa hóa tốc độ. Và đó là nơi chúng ta đang ở ngày hôm nay."

Tuần trước, Nvidia đã đạt được một thỏa thuận lớn tại Ả Rập Saudi khi công bố quan hệ đối tác chiến lược với công ty khởi nghiệp Humain để xây dựng "các nhà máy AI" tại quốc gia này với công suất dự kiến ​​lên tới 500 megawatt trong chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tới vùng Vịnh.

Để cung cấp năng lượng cho các cơ sở đó, Nvidia sẽ bán hàng trăm nghìn bộ xử lý đồ họa tiên tiến nhất của mình tại đó trong năm năm tới, bắt đầu với 18.000 chip GB300 Grace Blackwell hàng đầu của hãng.

Các nhà phân tích cho biết các thỏa thuận với vùng Vịnh, cũng liên quan đến AMD và Qualcomm, là khả thi vì chính quyền Trump đã có thể "lách" các hạn chế thời Biden, vốn đã bị hủy bỏ trước khi có hiệu lực.