Vì sao căn cứ hạt nhân Fordow của Iran lại 'bất khả xâm phạm'?
 

Trong lòng núi, kiên cố và chống lại được cả những loại bom xuyên phá hạng nặng, cơ sở làm giàu Fordow của Iran thành tâm điểm giới tình báo và quân sự toàn cầu.


Hình ảnh vệ tinh về nhà máy Fordow của Iran. (Nguồn: Reuters)

Nằm ẩn sâu dưới lòng núi, được gia cố kiên cố và chống lại cả những loại bom xuyên phá hạng nặng nhất, cơ sở làm giàu nhiên liệu Fordow của Iran đang trở thành tâm điểm của giới tình báo và quân sự toàn cầu, đặc biệt sau các đòn không kích gần đây của Israel.

Ảnh vệ tinh căn cứ Fordow

Cơ sở ngầm bí mật khó tiếp cận

Ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy: năm đường hầm xuyên sâu vào dãy núi gần thành phố thánh Qom, một công trình phụ trợ lớn cùng với vành đai an ninh dày đặc – tất cả tạo thành một Fordow gần như bất khả xâm phạm từ trên không.

Theo các tài liệu bị Israel thu giữ từ "kho lưu trữ hạt nhân bí mật" của Iran, các hội trường chính của Fordow được cho là nằm sâu 80–90 mét dưới lòng đất, vượt ngoài tầm phá hủy của mọi loại bom không kích mà Israel đang sở hữu hiện nay.

Tâm điểm nghi ngờ trong chương trình hạt nhân Iran

Dù Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của mình mang tính chất hòa bình, thì Fordow từ lâu đã khiến cộng đồng quốc tế nghi ngờ, đặc biệt kể từ khi được công bố vào năm 2009.

Khi đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Anh Gordon Brown đã công khai sự tồn tại của Fordow và tuyên bố: "Quy mô và cấu trúc của cơ sở này hoàn toàn không phù hợp với một chương trình hạt nhân dân sự".

Khởi nguồn từ đầu những năm 2000

Fordow được xây dựng âm thầm từ năm 2002 hoặc 2003, trong giai đoạn Iran được cho là bắt đầu chương trình vũ khí hạt nhân bí mật. Theo chuyên gia David Albright – Viện Khoa học và An ninh Quốc tế tại Washington – mục tiêu ban đầu là chuyển đổi uranium làm giàu thấp thành uranium cấp độ vũ khí.

Thư từ Iran gửi IAEA vào tháng 10/2009 thừa nhận rằng Fordow được đặt ngầm vì lo ngại bị tấn công, và cơ sở có thể chứa đến 3.000 máy ly tâm.

Tình hình hiện tại: Làm giàu uranium ở mức đáng báo động

Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Iran hiện đang làm giàu uranium lên mức 60% tại Fordow, chỉ còn một bước kỹ thuật nhỏ để đạt đến mức 90% - cấp độ vũ khí hạt nhân.

Tổ chức ISIS ước tính rằng Iran có thể chuyển lượng uranium hiện có thành 233 kg uranium cấp độ vũ khí chỉ trong 3 tuần – đủ cho ít nhất 9 đầu đạn hạt nhân.

Israel không thể tự phá hủy Fordow?

Theo một báo cáo từ Viện RUSI (Anh), ngay cả Mỹ cũng gặp khó khăn trong việc phá hủy Fordow bằng đường không, do bom xuyên phá mạnh nhất của họ – GBU-57 – chỉ xuyên được khoảng 60 mét, trong khi Fordow nằm sâu hơn thế. Và GBU-57 chỉ có thể được thả bởi máy bay ném bom tàng hình B-2 – thứ mà Israel không có.

“Ngay cả Mỹ cũng cần nhiều lần đánh trúng một điểm để có cơ may xuyên phá thành công Fordow”, báo cáo nêu rõ.

Theo các chuyên gia quân sự, nếu không thể đánh sập Fordow, Israel có thể tìm cách phá hủy các đường hầm vào-ra, hệ thống thông gió và cấp điện, từ đó khiến cơ sở này tê liệt nhiều tháng.

Tuy nhiên, chuyên gia Albright cảnh báo: "Fordow không phải là toàn bộ câu chuyện. Ngay cả khi phá được nơi này, vẫn còn câu hỏi lớn hơn: Iran còn bao nhiêu máy ly tâm khác chưa triển khai? Và chúng đang ở đâu?"