Ba loại rau quen thuộc trong bếp Việt có ‘mùi vị’ chung - là điều mà tế bào ung thư kinh sợ nhất
 

Với vị cay nồng phổ biến, thành phần giàu vitamin, khoáng chất và hợp chất sinh học tự nhiên, 3 loại rau này không chỉ hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch mà còn có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng một số loại rau gia vị quen thuộc trong đời sống hằng ngày không chỉ giúp tăng hương vị cho món ăn mà còn có tác dụng quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là trong việc phòng ngừa ung thư. Nổi bật trong số đó là hẹ, tỏi và hành lá – ba loại rau xuất hiện thường xuyên trong bữa cơm Việt. Với vị cay nồng phổ biến, thành phần giàu vitamin, khoáng chất và hợp chất sinh học tự nhiên, chúng không chỉ hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch mà còn có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Hẹ - "người bạn" của gan và hệ miễn dịch

Hẹ từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng. Trong 100 gam hẹ chứa khoảng 235 microgam vitamin A, 1.410 mg carotene và 247 mg kali – những thành phần giúp cải thiện thị lực, giảm mỏi mắt và tăng cường sức đề kháng. Carotene còn có khả năng chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa và đặc biệt là hỗ trợ ngăn ngừa sự hình thành khối u.

Y học cổ truyền Trung Quốc coi hẹ là loại rau có tác dụng điều hòa khí gan và hỗ trợ tiêu hóa. Mùi cay đặc trưng của hẹ đến từ tinh dầu và hợp chất sunfua dễ bay hơi, giúp kích thích cảm giác thèm ăn và tăng cường chức năng dạ dày. Ngoài ra, chất xơ trong hẹ hỗ trợ nhu động ruột, phòng ngừa táo bón – yếu tố có liên quan đến nguy cơ ung thư đường tiêu hóa. Trong ẩm thực, hẹ có thể được chế biến đa dạng: từ trứng chiên, bánh xèo, bánh bao đến các món xào, trộn.

Nghiên cứu đăng trên Asian Pacific Journal of Cancer Prevention (2019) cho thấy chế độ ăn giàu carotenoid giúp giảm nguy cơ mắc ung thư phổi và ung thư dạ dày nhờ cơ chế chống oxy hóa mạnh mẽ. Y học cổ truyền cũng coi hẹ là loại rau có khả năng điều hòa khí gan, hỗ trợ tiêu hóa, đồng thời chất xơ trong hẹ góp phần giảm nguy cơ ung thư đường ruột.
Tỏi - kháng khuẩn, điều hòa đường huyết và bảo vệ tim mạch

Tỏi vốn nổi tiếng là một "kháng sinh tự nhiên" nhờ chứa allicin – hợp chất có khả năng diệt khuẩn, chống vi rút và nấm. Ngoài tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, allicin còn được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày và ruột kết.

Một phân tích tổng hợp công bố trên Cancer Prevention Research (2016) cho thấy tiêu thụ thường xuyên tỏi và các loại rau thuộc họ hành có thể giảm nguy cơ ung thư dạ dày tới 22% và ung thư đại trực tràng tới 15%. Ngoài ra, Journal of Nutrition (2001) ghi nhận allicin trong tỏi có khả năng can thiệp vào quá trình apoptosis (tự chết tế bào), giúp ngăn chặn sự phát triển của khối u.

Không chỉ dừng lại ở đó, tỏi còn giúp giảm cholesterol, hạ huyết áp và điều hòa đường huyết, qua đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và tiểu đường – những yếu tố nguy cơ liên quan đến ung thư. Vitamin B1 trong tỏi kết hợp với allicin tạo thành allithiamine, giúp chống mệt mỏi, tăng cường thể lực. Tuy nhiên, do tính cay và nóng, người có cơ địa yếu chỉ nên ăn một đến hai tép mỗi lần, và tốt nhất là dùng vào ban ngày để tránh gây kích ứng dạ dày.
Hành lá - gia vị chống viêm và chống ung thư tự nhiên

Hành lá, loại gia vị không thể thiếu trong bếp Việt, ngoài việc làm dậy hương vị món ăn, còn chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Dầu dễ bay hơi trong hành lá giúp hạ sốt, long đờm và kích thích tuyến mồ hôi, hỗ trợ cơ thể giải độc. Allicin trong hành lá có tác dụng kháng khuẩn, kháng vi rút, đồng thời pectin lại góp phần giảm nguy cơ ung thư ruột kết.

Theo International Journal of Epidemiology (2004), những người thường xuyên tiêu thụ hành và các loại rau cùng họ có nguy cơ mắc ung thư dạ dày thấp hơn đáng kể so với nhóm ăn ít. Pectin trong hành lá có tác dụng giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, trong khi allicin giúp ngăn chặn sự nhân lên của tế bào ác tính. Ngoài ra, hành lá còn kích thích tuyến mồ hôi, giải độc cơ thể, đồng thời thúc đẩy tiết dịch tiêu hóa, giúp duy trì đường ruột khỏe mạnh.

Các nghiên cứu cho thấy allicin trong hành lá có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, trong khi vitamin và khoáng chất hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Hành lá còn giúp thúc đẩy tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn, đồng thời cải thiện tuần hoàn máu. Trong ẩm thực, hành lá thường được dùng làm gia vị trong món xào, canh, nướng, hoặc ăn sống kèm rau gia vị. Tuy nhiên, không nên nấu hành quá lâu để tránh mất đi dưỡng chất.
Góc nhìn khoa học: Vì sao ba loại rau này có lợi trong phòng ngừa ung thư?

Điểm chung giữa hẹ, tỏi và hành lá là hàm lượng cao các hợp chất organosulfur (sunfua hữu cơ). Đây là nhóm chất được nhiều nghiên cứu chỉ ra có tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm và ức chế sự nhân lên của tế bào ung thư. Bên cạnh đó, các loại rau này cũng giàu vitamin C, carotene và flavonoid – những hợp chất giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.

Theo một nghiên cứu công bố trên Journal of Nutrition, việc tiêu thụ thường xuyên các loại rau thuộc họ hành (Allium) như hành lá, tỏi, hẹ có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày và đại trực tràng. Một số thí nghiệm lâm sàng còn cho thấy allicin có thể can thiệp vào quá trình phân bào bất thường, từ đó làm chậm sự phát triển của khối u.

Kết luận

Trong bối cảnh tỷ lệ ung thư ngày càng gia tăng, việc tìm kiếm và áp dụng những biện pháp phòng ngừa từ chế độ ăn uống là điều cần thiết. Hẹ, tỏi và hành lá – những loại rau tưởng chừng bình thường trong căn bếp Việt – lại ẩn chứa sức mạnh lớn trong việc bảo vệ sức khỏe. Sự kết hợp giữa dinh dưỡng, y học cổ truyền và bằng chứng khoa học hiện đại đã khẳng định vai trò quan trọng của chúng trong việc tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và đặc biệt là hỗ trợ phòng ngừa ung thư.

Có thể nói, thay vì tìm kiếm những thực phẩm xa lạ hay đắt đỏ, việc tận dụng ngay những loại rau quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày chính là chìa khóa đơn giản nhưng hiệu quả để xây dựng một lối sống lành mạnh, giúp giảm nguy cơ bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống.


VietBF@ Sưu tập