Cú sốc rúng động chính trường
 

Cuộc khủng hoảng chính trị tại Pháp đang ngày càng trầm trọng sau khi tân Thủ tướng Sébastien Lecornu cùng toàn bộ nội các mới của ông đệ đơn từ chức hôm 6/10, chỉ chưa đầy 12 giờ sau khi được bổ nhiệm chính thức.


Ông Sébastien Lecornu trao đổi với Tổng thống Macron: Ảnh: Thejournal
Thị trường tài chính chao đảo
Ông Sébastien Lecornu, 39 tuổi, là Thủ tướng thứ năm của Pháp kể từ sau khi Tổng thống Macron tái đắc cử năm 2022. Ông Lecornu được giao nhiệm vụ khó khăn là thông qua một ngân sách thắt chặt để giảm thâm hụt công và xoa dịu lo ngại rằng nền kinh tế lớn thứ hai khu vực đồng euro đang mất khả năng quản trị.

Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau khi công bố danh sách nội các mới, Lecornu bất ngờ tuyên bố từ chức, trở thành Thủ tướng có nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử nền Cộng hòa thứ Năm của Pháp, phá kỷ lục của Michel Barnier, người từng cầm quyền trong ba tháng cuối năm 2024.

Các đảng đối lập cùng một số đồng minh trong liên minh thiểu số của Macron phản ứng dữ dội trước danh sách bộ trưởng của Lecornu, cho rằng nội các mới chỉ là “bản sao” của các chính phủ cũ với nhiều gương mặt quen thuộc.

Hai nhân vật nổi bật nhất trong chính phủ ngắn ngủi này là Bruno Le Maire, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng, và Roland Lescure, phụ trách Kinh tế và Tài chính. Cả hai đều từng phục vụ trong các nội các trước đây.

Tin tức về sự sụp đổ của chính phủ Lecornu đã khiến thị trường phản ứng mạnh. Chỉ số chứng khoán chủ chốt của Pháp giảm tới 3% ngay khi mở cửa, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tăng 0,08 điểm phần trăm lên 3,57% - gần mức cao nhất trong năm.

Đồng euro cũng giảm hơn 0,5 cent so với USD, một trường hợp hiếm hoi cho thấy biến động chính trị nội bộ ở Pháp có sức tác động vượt ra ngoài biên giới quốc gia.

Giới đầu tư lo ngại nước Pháp đang tiến gần đến một cuộc khủng hoảng nợ công, khi liên tiếp các chính phủ sụp đổ do không thể thông qua những cải cách tài chính cần thiết.

Sự xuất hiện của “những gương mặt cũ”
Ngay từ khi lên nắm quyền vào tháng trước, ông Lecornu đã đối mặt với con đường đầy chông gai. Ông kế nhiệm cựu Thủ tướng François Bayrou, người đã phải từ chức sau thất bại trong việc thông qua kế hoạch cắt giảm chi tiêu, bao gồm cả việc bãi bỏ 2 ngày nghỉ lễ quốc gia.

Các đối tác tiềm năng và đối thủ chính trị đều yêu cầu một “sự thay đổi mang tính biểu tượng” so với đường lối cũ của Tổng thống Macron nếu muốn tham gia vào đàm phán ngân sách hoặc liên minh chính phủ mới.

Tuy nhiên, nội các mà ông Lecornu công bố vào đêm 5/10 hầu như không có đổi mới. Ngay cả Bộ trưởng Nội vụ Bruno Retailleau, lãnh đạo đảng cánh hữu Les Républicains, cũng cho rằng đảng của ông Macron vẫn chiếm giữ quá nhiều vị trí chủ chốt.

Ông Lecornu cũng không thể đạt được thỏa thuận với đảng Xã hội, lực lượng trung tả được xem là chìa khóa để thông qua các cuộc đàm phán ngân sách.

Trước khi ông Lecornu tuyên bố từ chức, lãnh đạo đảng này là ông Olivier Faure, đã nhận định rằng nước Pháp đang rơi vào “cuộc khủng hoảng chính trị chưa từng có tiền lệ”. Sau đó, ông Faure còn so sánh quyết định ra đi của ông Lecornu với việc Tổng thống Charles de Gaulle từ chức năm 1969.

Áp lực đè nặng lên Tổng thống Macron
Trong bài phát biểu ngắn vào sáng ngày 6/10, ông Lecornu nói rằng mình đã sẵn sàng thỏa hiệp nhưng “điều kiện để tiếp tục giữ chức Thủ tướng không còn nữa”.

Ông quy trách nhiệm cho các đảng phái “vẫn hành xử như thể họ nắm đa số” trong quốc hội treo, và đổ lỗi cho “những toan tính đảng phái” khi các phe đang dọn đường cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2027.

Giờ đây, sự ra đi chóng vánh của tân Thủ tướng Lecornu chỉ càng khoét sâu thêm tình trạng bất ổn chính trị vốn đã nghiêm trọng tại Pháp, khiến Tổng thống Macron phải đối mặt với sức ép khổng lồ.

Các đảng đối lập lớn đang đồng loạt kêu gọi ông Macron hoặc giải tán quốc hội để tổ chức bầu cử mới, hoặc là tự mình từ chức. Ông Jordan Bardella, chủ tịch đảng cánh hữu National Rally, tuyên bố “rất có thể” sẽ có cuộc tổng tuyển cử mới “trong vài tuần tới” và nói rằng phe ông “đã sẵn sàng để cầm quyền”.

Còn bà Marine Le Pen cho rằng quyết định từ chức của ông Lecornu là “hợp lý” và yêu cầu Tổng thống Macron giải tán quốc hội. “Chúng ta đã đến hồi kết của con đường này rồi”, bà nói.

Trong khi đó, Mathilde Panot - lãnh đạo đảng cánh tả Nước Pháp Bất Khuất (France Unbowed) tuyên bố trên mạng xã hội X rằng “đồng hồ đếm ngược đến lúc ông Macron từ chức đã bắt đầu”, sau khi ba chính phủ liên tiếp sụp đổ chỉ trong vòng một năm.

VietBF@ sưu tập