Shutdown bước sang tuần 3: Dân chủ “đấu theo luật cũ”, Trump phá vỡ luật chơi
 

Thế trận tuần thứ 3: “chiến tuyến Obamacare” và chiếc bẫy cũ không còn hiệu lực
Ở tuần thứ ba của đợt đóng cửa chính phủ, Dân chủ chọn biến nỗi lo tăng phí bảo hiểm thành tâm điểm, đồng thời khoét sâu rạn nứt trong nội bộ Cộng hoà. Trong “kịch bản shutdown cổ điển”, đây lẽ ra là chiếc bẫy buộc phe cầm quyền phải tìm lối thoát. Nhưng với một tổng thống “xé toạc cả sân chơi”, những giả định 30 năm qua nay không còn áp dụng.

Ván bài cốt lõi: Gia hạn trợ cấp ACA trước – mở cửa sau
Đợt shutdown khởi phát khi Dân chủ ở Thượng viện bác dự luật chi tiêu 7 tuần, đòi gia hạn các khoản trợ cấp Obamacare sắp hết hạn và đảo ngược cắt giảm Medicaid. Cộng hoà nói sẵn sàng bàn trợ cấp, nhưng chỉ sau khi Dân chủ bỏ phiếu mở cửa chính phủ. Tại town hall CNN, Bernie Sanders và AOC đều khẳng định sẽ không ủng hộ bất kỳ dự luật mở cửa nào nếu không có cam kết chắc chắn về gia hạn trợ cấp.

Trump “dịch chuyển khung thành”: vô hiệu hoá sức ép shutdown
Tổng thống chuyển hướng tiền để trả lương quân đội và lực lượng thực thi pháp luật; dự tính dùng nguồn thuế quan kéo dài hỗ trợ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai, bà mẹ và trẻ nhỏ; đồng thời phớt lờ rào cản pháp lý vốn quy định lương truy lĩnh cho lao động nghỉ việc tạm thời. Những “đường vòng” này giúp giảm thiệt hại chính trị, mở đường cho một cuộc đối đầu kéo dài.

Thông điệp bị “nhiễu”: một tuần, quá nhiều cơn bão
Trong bức tranh hỗn độn – hoà bình tạm thời ở Gaza, đe doạ điều quân tới thêm nhiều thành phố Mỹ, tín hiệu thay đổi chế độ ở Venezuela – câu chuyện chăm sóc sức khoẻ ở Washington liên tục bị “chìm sóng”.

Hạ viện “vắng mặt”: Johnson thành mục tiêu công kích
Dân chủ kỳ vọng dư luận sẽ phản ứng mạnh trước việc Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson không triệu tập Hạ viện trở lại, nhưng sức ép này chưa “đâm thủng” được không khí chính trị. Cộng hoà lập luận: Hạ viện đã thông qua dự luật 7 tuần; trở lại họp lúc này chỉ làm giảm áp lực lên Thượng viện.

Thăm dò: chưa bên nào “vỡ trận”, lợi thế chưa rõ rệt
Các cuộc khảo sát gần đây chưa cho thấy thảm hoạ chính trị tức thì với bên nào: 52% cử tri không hài lòng cách ông Trump xử lý shutdown; tỉ lệ bất mãn với Cộng hoà ở Quốc hội là 52%, với Dân chủ là 49%. Hình ảnh Dân chủ trong mắt công chúng vốn đã kém thiện cảm, khiến cử tri thiếu niềm tin rằng họ “làm gì cũng đúng”.

Vì sao Dân chủ vẫn bám trụ? “Đánh kẻ bắt nạt” và giữ niềm tin cử tri
Sau gần 10 tháng bị cuốn vào thế phòng thủ, nhiều chương trình cốt lõi bị tấn công, Dân chủ khó chấp nhận thêm một lần “gập cờ”. Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Virginia) cho biết cử tri của ông không muốn “đầu hàng kẻ bắt nạt”; họ muốn “vẽ lằn ranh và dừng sự trừng phạt”.

Chiến lược nào để tái áp lực? “Nỗi đau” mà Trump đã vô hiệu hoá
Muốn thắng trong shutdown, Dân chủ phải tái thiết lập nỗi đau chính trị mà Nhà Trắng đang trung hoà: buộc đối thủ trả giá trước công chúng, hoặc dựng nên động cơ khuyến khích đủ hấp dẫn để Tổng thống phải đàm phán – dù điều đó có thể làm suy yếu thế thủ của Chủ tịch Hạ viện. Nhưng với một tổng thống từng phủ nhận bầu cử, chịu kết án vẫn không rời chính trường và thường xem Hiến pháp như “luật để phá”, sức ép truyền thống có thể không đủ.

Đường chân trời: Lễ Tạ ơn như mốc bẩy tiếp theo
Nếu không có đột phá, đợt di chuyển khổng lồ dịp Thanksgiving (còn sáu tuần nữa) có thể biến an ninh hàng không và điều phối không lưu thành “điểm bùng phát” – khi đó, giận dữ của công chúng có thể đổi chiều chính trị. Còn hiện tại, động cơ để tiếp tục đối đầu vẫn lớn hơn động cơ để kết thúc.

Kết luận: Khi “bẫy shutdown” lỗi thời, chiến thắng nằm ở khung chơi mới
Cốt lõi của Dân chủ – phí bảo hiểm và chi phí y tế leo thang – là mặt trận đúng. Nhưng để chuyển đúng thành thắng, họ phải thích nghi với “khung luật chơi mới”: nơi Tổng thống có thể bẻ cong cơ chế ngân sách để trì hoãn tổn thất, làm loãng sức ép dư luận và kéo dài thời gian. Bài toán không chỉ là đòi nhượng bộ về trợ cấp ACA, mà là tìm cách ép đối thủ phải trả giá ngay trong hiện tại, thay vì đợi một “cơn bão” ở phía trước.