VietBF - Lý do thực sự khiến Hà Lan quốc hữu hóa công ty chip Trung Quốc

Chính phủ Hà Lan chính thức tiếp quản Nexperia, công ty sản xuất chip của Trung Quốc, sau sức ép từ Mỹ - một động thái cho thấy châu Âu đang mắc kẹt giữa hai cường quốc.
Nexperia có trụ sở tại thành phố Nijmegen (Hà Lan), chuyên sản xuất các loại chip cấp thấp cho điện tử tiêu dùng, ô tô và công nghiệp, đồng thời sở hữu nhà máy tại Đức và Anh.

Hôm 12/10, chính phủ Hà Lan thông báo đã nắm quyền kiểm soát công ty, còn Nexperia xác nhận CEO kiêm cổ đông chính - ông Zhang Xuezheng - đã bị đình chỉ chức vụ theo lệnh tòa án.

Áp lực từ Washington và “danh sách đen” công nghệ

Theo tài liệu của Tòa phúc thẩm Amsterdam, các quan chức Mỹ từng thông báo cho chính phủ Hà Lan rằng ông Zhang buộc phải bị thay thế nếu Nexperia muốn được miễn trừ khỏi danh sách thực thể (entity list) - danh sách các công ty bị hạn chế xuất khẩu của Mỹ.

Các công ty nằm trong danh sách này bị kiểm soát nghiêm ngặt trong việc tiếp cận công nghệ Mỹ.Động thái hiếm hoi của Amsterdam diễn ra giữa lúc căng thẳng Mỹ - Trung leo thang, sau khi Washington mở rộng lệnh kiểm soát xuất khẩu hồi tháng 9.

Bộ Thương mại Mỹ bổ sung quy định “50%”: bất kỳ công ty con nào sở hữu từ 50% trở lên bởi một công ty nằm trong danh sách đen cũng sẽ tự động bị áp dụng các hạn chế tương tự.

Điều này khiến Nexperia - công ty con 100% thuộc sở hữu của Wingtech (Trung Quốc) - bị kéo vào lệnh cấm, do Wingtech đã nằm trong danh sách này từ cuối năm ngoái.

Phía Bắc Kinh phản ứng dữ dội, áp đặt hạn chế xuất khẩu đất hiếm - nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất chip - và khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế mới “cực cao”.

Ngăn rủi ro an ninh chuỗi cung ứng châu Âu

Chính phủ Hà Lan viện dẫn lý do “thiếu sót nghiêm trọng trong quản trị doanh nghiệp” khi quyết định quốc hữu hóa Nexperia. Theo Bộ Kinh tế, đây là “hành động đặc biệt hiếm có”, nhằm ngăn tình huống chip thiết yếu của châu Âu bị gián đoạn trong trường hợp khẩn cấp.

Trong tuyên bố ngày thứ Ba, Nexperia cho biết chính phủ đã áp đặt quyền giám sát tạm thời kéo dài 1 năm, cấm công ty chuyển dịch tài sản hoặc ra quyết định chiến lược mà không có sự chấp thuận của nhà nước.

Nexperia nói thêm họ tin tưởng có thể tìm được giải pháp phù hợp với các quy định kiểm soát của Mỹ, đồng thời tiết lộ Trung Quốc đã áp đặt lệnh hạn chế xuất khẩu linh kiện do Nexperia sản xuất trong nước, nhưng công ty đang làm việc với giới chức Bắc Kinh để xin miễn trừ.

Tập đoàn mẹ Wingtech phản đối việc đối xử mang tính phân biệt và đã khởi động các kênh pháp lý – ngoại giao để yêu cầu hủy bỏ quyết định của Hà Lan.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian cũng lên tiếng, kêu gọi các nước “tuân thủ nguyên tắc thị trường, không chính trị hóa các vấn đề kinh tế - thương mại”, đồng thời nhấn mạnh “Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình”.

Vụ việc Nexperia đánh dấu bước ngoặt mới trong cuộc chiến công nghệ toàn cầu: Mỹ tiếp tục siết chặt ảnh hưởng công nghệ Trung Quốc tại châu Âu, trong khi các quốc gia EU như Hà Lan, Đức hay Anh phải lựa chọn giữa bảo vệ chuỗi cung ứng và duy trì quan hệ kinh tế với Bắc Kinh.