Sarkozy bắt đầu thụ án 5 năm vì “âm mưu hình sự”
 

Khoảnh khắc chưa từng có trong nền Cộng hoà Pháp hiện đại
Sáng thứ Ba, cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy rời nhà, vẫy tay chào người ủng hộ và được hộ tống bởi hàng chục môtô – xe cảnh sát tiến về trại giam La Santé (phía nam Paris). Đây là lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại Pháp, một cựu nguyên thủ thực sự bước vào nhà giam để thụ án.

Bản án 5 năm và cáo buộc liên quan tài trợ từ Libya
Tháng 9/2025, toà án Paris tuyên 5 năm tù đối với Sarkozy về tội âm mưu hình sự, liên quan đến sơ đồ tài trợ cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2007 bằng tiền từ Libya để đổi lấy ưu đãi ngoại giao. Dù đã kháng cáo, ông vẫn bắt đầu thi hành án và có thể được bố trí phòng giam riêng hoặc khu “VIP” của La Santé vì lý do an ninh cá nhân.

Bên trong La Santé: “VIP wing” có gì?
Khu “VIP” dành cho phạm nhân không phù hợp ở chung với đại đa số (rủi ro an toàn cao). Phòng giam tiêu chuẩn có: giường kim loại & nệm, bàn nhỏ, tủ lạnh, bếp điện, tivi, vòi sen – nhà vệ sinh khép kín và điện thoại cố định (chỉ gọi tới số được phép).
Những tên tuổi từng ở La Santé: Manuel Noriega (cựu độc tài Panama), Carlos the Jackal (khủng bố người Venezuela), hay Jacques Mesrine (cướp khét tiếng thập niên 1970) – kẻ từng vượt ngục hóa trang thành cai ngục.

Thông điệp của Sarkozy: “Đây là một người vô tội”
Ít lâu sau khi xe chở ông rời nhà, Sarkozy đăng thông điệp bày tỏ: “Tôi là một người vô tội.” Ông gọi đây là một “bê bối tư pháp”, nói không cần thương hại, vì có gia đình và bạn bè ở bên, song thừa nhận “nỗi buồn sâu sắc cho nước Pháp” trước “một sự trả thù bị đẩy lên mức chưa từng có”.

Tiếp theo là gì? Kháng cáo & đề nghị thả sớm
Nhóm luật sư của Sarkozy đã nộp đơn xin phóng thích sớm trong thời gian chờ kháng cáo. Toà có tối đa 2 tháng để xem xét. Kết quả có thể bao gồm:

Giữ nguyên giam giữ trong La Santé;

Chấp thuận biện pháp thay thế (giám sát điện tử/điều kiện đặc biệt);

Điều chỉnh chế độ giam theo tình trạng sức khoẻ – an ninh.

Ý nghĩa chính trị – pháp lý của vụ án

Tính răn đe pháp quyền: Án tù với một cựu tổng thống khẳng định không ai đứng trên pháp luật.

Chấn động chính trường: Pháp rơi vào tranh luận gay gắt giữa hai luồng: tôn nghiêm tư pháp và nghi ngờ “tư pháp chính trị”.

Tiền lệ nhạy cảm: Vụ việc đặt ra câu hỏi về chuẩn mực tài trợ chính trị, ảnh hưởng nước ngoài và lằn ranh quyền – trách nhiệm của giới cầm quyền.

Dư luận chia rẽ: “pháp trị” hay “đòn thù”?

Phe ủng hộ bản án: Xem đây là chiến thắng của pháp quyền, mở đường cho minh bạch bầu cử.

Phe ủng hộ Sarkozy: Cho rằng bản án mang màu sắc “trả thù chính trị”, kêu gọi tôn trọng suy đoán vô tội cho đến khi có phán quyết chung thẩm.


Cánh cổng La Santé khép lại phía sau Nicolas Sarkozy, nhưng cánh cửa tranh luận quốc gia mở toang: Pháp trị được củng cố hay niềm tin bị rạn nứt? Câu trả lời sẽ đến cùng phiên kháng cáo và phán quyết về đơn xin thả sớm. Dù theo kịch bản nào, ngày hôm nay vẫn là dấu mốc lịch sử – nơi một cựu tổng thống đối diện hệ quả pháp lý như bất cứ công dân nào.