VietBF - Vụ kiện 'đòi quyền con người cho tinh tinh' ở Mỹ

Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại cho rằng tinh tinh nên được coi là những sinh vật tự chủ và được hưởng một số quyền tự do giống như con người thay vì bị giam cầm trong sở thú.

Ngày 17/10, Tòa Phúc thẩm Michigan ra phán quyết rằng loài tinh tinh ở tiểu bang này không được coi là "con người" và không có quyền con người.

Phán quyết của các thẩm phán được đưa ra sau khi luật sư của Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại lập luận vào ngày 14/10 rằng tòa án nên quyết định liệu tinh tinh có được hưởng một số quyền tự do giống như con người hay không.

Tinh tinh là loài linh trưởng có trí thông minh cao, có thể đi thẳng bằng hai chân và sử dụng gậy gộc, đá làm công cụ để kiếm thức ăn, được coi là họ hàng sống gần nhất của con người. Một số đã được dạy nói ngôn ngữ ký hiệu đơn giản của con người.

Tuy nhiên, trong phán quyết, tòa phúc thẩm khẳng định tinh tinh là động vật, nên được coi là tài sản theo như các phiên tòa trước đây đã tuyên bố. Phán quyết cũng nêu rõ "không có ngoại lệ nào đối với các loài động vật 'thông minh'".

Tinh tinh là loài linh trưởng có trí thông minh cao. Ảnh: Stock

Năm 2023, Dự án Quyền của Động vật Phi nhân loại đệ đơn khiếu nại lên tòa án tại hạt Menominee, cho rằng bảy con tinh tinh tại Vườn thú Gia đình DeYoung nên được coi là những sinh vật tự chủ - hay những con người - và việc giam cầm chúng phải được sở thú chứng minh là đúng. Họ muốn thấy những con tinh tinh được thả về khu bảo tồn.

Nhóm này đã đệ trình các tuyên bố từ các chuyên gia như nhà linh trưởng học nổi tiếng Jane Goodall, cho biết tinh tinh là loài sinh vật tự chủ có khả năng nhận thức và mạng lưới xã hội phức tạp.

Thẩm phán tòa sơ thẩm đã bác bỏ đơn khiếu nại, nói rằng tinh tinh không phải là con người. Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại kháng cáo.

Trong phiên điều trần trước tòa phúc thẩm vào tuần trước, thẩm phán Brock Swartzle đặt câu hỏi liệu khả năng hành động tự chủ của một sinh vật có đủ để đảm bảo quyền tự do của nó hay không. Ông nói rằng con người có thể được coi là một phần của "khế ước xã hội", trong đó họ từ bỏ một số quyền tự do nhất định để đổi lấy các quyền khác.

"Nếu chúng ta có năm con voi hay tinh tinh trong phòng xử án này, tôi không biết liệu tất cả chúng có ngồi xuống một cách tử tế như những người khác trong phòng này không", ông nói.

Phán quyết của tòa phúc thẩm có nghĩa là chủ sở hữu của Vườn thú Gia đình DeYoung sẽ không cần phải biện minh cho việc nuôi nhốt bảy con tinh tinh.

Luật sư phía Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại bày tỏ thất vọng về phán quyết của tòa phúc thẩm và có ý định kháng cáo lên Tòa án Tối cao.

Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại có trụ sở tại Coral Springs, Florida, bắt đầu kiện tụng về quyền của loài tinh tinh vào năm 2013, khi đệ đơn kiện thay mặt cho hai con tinh tinh đực tên Kiko và Tommy ở New York. Họ yêu cầu tòa án coi hai con tinh tinh này có quyền tự do như con người để giải thoát chúng khỏi việc bị giam cầm, đưa đến khu bảo tồn ngoài trời.

Năm 2017, tòa án ra phán quyết khẳng định không có tiền lệ pháp lý nào cho thấy tinh tinh được coi là con người và việc chúng có khả năng nhận thức không có nghĩa là chúng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành động của mình.

Vietbf @ Sưu tầm