Ba đồng minh quay lưng với chiến dịch ném bom tàu chở ma túy của Mỹ
 

Theo như Ngoại trưởng Pháp mới đây cũng vừa lên tiếng cho rằng việc Mỹ ném bom các tàu là trái luật quốc tế. Sau khi nước Anh mới đây đã ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Mỹ về các tàu nghi ngờ buôn lậu ma túy ở Caribe, vì không muốn liên quan đến chiến dịch ném bom và cho rằng cách làm này bất hợp pháp. Tháng trước, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Türk cũng nói rằng những cuộc tấn công này vi phạm luật pháp quốc tế và cấu thành “hành vi giết người ngoài pháp luật”.

Quyết định này đánh dấu rạn nứt đáng kể trong quan hệ của Mỹ với đồng minh thân cận nhất, đồng thời cho thấy sự hoài nghi gia tăng về tính hợp pháp của chiến dịch quân sự mà Mỹ thực hiện tại khu vực Mỹ Latinh.

CNN dẫn các nguồn tin cho biết, trong nhiều năm qua Anh hỗ trợ Mỹ phát hiện các tàu bị nghi ngờ chở ma túy để Tuần duyên Mỹ chặn bắt, khám xét, bắt giữ người và tịch thu hàng cấm.

Thông tin tình báo thường được gửi đến Lực lượng Đặc nhiệm liên ngành phía Nam, một đơn vị đặt tại Florida gồm đại diện từ nhiều quốc gia đối tác, có nhiệm vụ giảm thiểu hoạt động buôn lậu ma túy.

Tuy nhiên, sau khi Mỹ bắt đầu chiến dịch không kích tiêu diệt những con tàu này từ tháng 9, phía Anh bắt đầu lo ngại Mỹ có thể sử dụng thông tin do họ cung cấp để chọn mục tiêu. Theo các nguồn tin, giới chức Anh tin rằng các cuộc tấn công của Mỹ vi phạm luật pháp quốc tế. London tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo với Mỹ từ hơn 1 tháng trước.

Tháng trước, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Türk cũng nói rằng những cuộc tấn công này vi phạm luật pháp quốc tế và cấu thành “hành vi giết người ngoài pháp luật”. Theo các nguồn tin, Anh đồng ý với đánh giá đó.

Đại sứ quán Anh tại Washington và Nhà Trắng đều không phản hồi yêu cầu bình luận.

Trước khi quân đội Mỹ bắt đầu đánh chìm tàu, chống buôn lậu ma túy là công việc được giao cho các cơ quan thực thi pháp luật và Tuần duyên Mỹ. Thành viên các băng đảng và đối tượng vận chuyển ma túy được coi là tội phạm và được hưởng quyền xét xử theo đúng thủ tục pháp lý, điều mà Anh sẵn sàng hỗ trợ.

Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump lập luận rằng quân đội Mỹ có quyền tiêu diệt những kẻ tình nghi buôn ma túy, vì họ gây ra “mối đe dọa tức thời” đối với người Mỹ và là “chiến binh thù địch” đang “tham chiến” với Mỹ. Tổng thống Trump đã đưa một số băng đảng ma túy vào danh sách “tổ chức khủng bố nước ngoài”.

Nhà Trắng nhiều lần khẳng định các hành động của chính quyền “tuân thủ hoàn toàn Luật Xung đột vũ trang” - một lĩnh vực của luật pháp quốc tế nhằm ngăn chặn tấn công dân thường.

Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng Luật Xung đột vũ trang vẫn áp dụng với các đối tượng buôn ma túy dân sự, và việc liệt kê một nhóm là tổ chức khủng bố nước ngoài không đồng nghĩa với việc được phép sử dụng vũ lực gây chết người.

Nhiều tàu bị Mỹ tấn công khi đang đứng yên hoặc quay đầu khi bị bắn, làm suy yếu lập luận của chính quyền Mỹ rằng chúng gây ra “mối đe dọa tức thời” không thể xử lý bằng việc chặn bắt hoặc bắt giữ.

Các quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cũng bày tỏ hoài nghi về chiến dịch quân sự này. Đô đốc Alvin Holsey - Tư lệnh Bộ Chỉ huy miền Nam của Mỹ (SOUTHCOM), tuyên bố sẽ từ chức trong một cuộc họp căng thẳng với Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân vào tháng trước, sau khi ông đặt nghi vấn về tính hợp pháp của các vụ tấn công. Ông Holsey sẽ rời khỏi vị trí vào tháng 12, chỉ sau 1 năm lãnh đạo SOUTHCOM.

Dù hỗ trợ Tuần duyên Mỹ chặn bắt các tàu nghi buôn ma túy ở Caribe trong gần 2 thập kỷ, Canada nay đang giữ khoảng cách với chiến dịch tấn công quân sự của Mỹ. Các nguồn tin nói với CNN rằng Canada vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với Tuần duyên Mỹ trong khuôn khổ Chiến dịch Caribe, nhưng nước này nói rõ rằng họ không muốn thông tin tình báo của mình bị sử dụng để xác định mục tiêu tấn công chết người.

Ngày 11/11, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot bày tỏ lo ngại về chiến dịch quân sự của Mỹ ở Caribe.

“Chúng tôi ám ảnh với nỗi lo về các hoạt động quân sự ở vùng Caribe, vì chúng vi phạm luật quốc tế và vì Pháp có hiện diện ở khu vực thông qua lãnh thổ ở nước ngoài, nơi hơn 1 triệu đồng hương của chúng tôi sinh sống. Họ có thể bị ảnh hưởng nếu tình hình mất ổn định vì leo thang, điều chúng tôi muốn tránh”, ông Barrot phát biểu bên lề hội nghị các ngoại trưởng G7 ở Canada.

Quân đội Mỹ đến nay đã triển khai ít nhất 19 cuộc tấn công nhằm vào tàu bị cáo buộc chở ma túy trên vùng biển Caribe và Đông Thái Bình Dương, khiến ít nhất 76 người thiệt mạng.