VietBF - USA Xấp vé số và chiếc xích đu trống: Nỗi buồn sau mỗi chuyến về Việt Nam

Sau mỗi chuyến về, một nỗi buồn lại lớn lên
Cứ mỗi lần rời Việt Nam trở lại Mỹ, niềm vui gặp lại họ hàng qua rất nhanh, chỉ còn lại một nỗi nao nao khắc khoải. Quê hương trong tôi là những khuôn mặt thân quen và cũng là những đứa trẻ lam lũ giữa phố xá nóng nực.

Chiếc xích đu và xấp vé số của một bé gái Sài Gòn
Tôi vừa xem một đoạn video quay ở Sài Gòn: bé gái chừng sáu tuổi, trạc tuổi cháu ngoại tôi ở Mỹ. Trong khi cháu tôi ăn học, ca hát, nhảy múa, bé ấy đi bán vé số. Bé đứng nhìn đám trẻ nhà giàu nô đùa trong công viên, chờ họ về mới rón rén lại gần chiếc xích đu, vừa chơi vừa lấm lét sợ bị đuổi, tay vẫn ôm chặt xấp vé số chưa bán. Có cảnh nào đau lòng hơn?

Vĩnh Long: bình sữa bắp giữa nắng trưa
Về quê Vĩnh Long tôi ở nhờ nhà em dâu, đối diện là một căn nhà lá lụp xụp. Chồng đi phụ hồ, vợ ở nhà trông con. Thằng bé bảy tuổi trưa nào cũng đeo mấy bình sữa bắp mẹ nấu, lững thững đi bán bất kể mưa nắng. Tôi thường gọi nó vào mua hết, để nó được về nhà—dù biết rằng “về nhà” là tiếp tục phụ việc cho mẹ.

Hồi ức Sài Gòn xưa: con nít được đến trường
Ngày trước, nhà tôi ở mặt tiền Sài Gòn. Sáng sáng, đám trẻ lao động trong hẻm vẫn ríu rít đi học trường công lập. Hôm nay, sau hơn nửa thế kỷ, quá nhiều trẻ em nông thôn, miền núi vẫn không có điều kiện cắp sách. Trường lớp và bệnh viện công thiếu thốn, trong khi tượng đài nghìn tỷ vẫn mọc lên khắp nơi—một nghịch lý chua xót.

Những tấm vé, những tấm bảng và nỗi nhục mang tên quốc tịch
Con trai tôi vừa mua vé cho cả nhà đi Nhật Bản. Tôi biết sau phút giây hạnh phúc bên gia đình, tôi sẽ lại buồn. Ngày xưa thời VNCH, người Việt sang Nhật du học, du lịch. Ngày nay, không ít người sang để làm dịch vụ “xuất khẩu lao động”. Ở Nhật, Đại Hàn, có nơi treo bảng tiếng Việt “Xin đừng ăn cắp”—đau đến nhục nhã. Tôi đi bằng passport Mỹ để bớt cái nhìn kỳ thị nơi cửa khẩu, mà trong lòng vẫn xót xa cho xứ sở.

“Enjoy the present” – món quà và chiếc gai
Các con khuyên tôi: đừng nghĩ quá khứ hay tương lai, hãy tận hưởng hiện tại. “Present” cũng là gift – quà tặng cuộc đời. Nhưng ngay trong món quà ấy, tôi vẫn thấy một chiếc gai: những tuổi thơ bán mưu sinh, những giấc mơ bị cắt ngắn sau ngày mất nước. Tôi hạnh phúc với hiện tại, nhưng hoài niệm thì không rời.

Câu hỏi cho ngày mai
Bao giờ dân Việt mới thoát cảnh cơ cực, vươn lên cho bằng nhân loại năm châu? Nửa thế kỷ đã qua, bao nhiêu năm tăm tối nữa cho quê hương?
Tôi không có đáp án. Chỉ biết rằng mỗi tấm vé số trong tay một đứa trẻ là một lời nhắc—rằng chúng ta chưa làm đủ để trả lại tuổi thơ cho các em, và trả lại niềm tự hào cho một dân tộc đáng được ngẩng cao đầu.

Oanh Nguyen