Chuyên gia cảnh báo rủi ro khi ăn thực phẩm siêu chế biến
 

Các nhà khoa học mới đây công bố báo cáo chỉ ra mối liên kết giữa việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến (UPF) với các vấn đề sức khỏe.

Reuters ngày 19.11 đưa tin nhóm gồm 43 chuyên gia toàn cầu đã nghiên cứu và công bố các báo cáo về rủi ro sức khỏe từ việc sử dụng thực phẩm siêu chế biến. Báo cáo được đăng trên tạp chí y khoa Lancet ngày 18.11 chỉ ra thực phẩm siêu chế biến ngày càng phổ biến trên toàn cầu và liên quan đến sự suy giảm chất lượng trong chế độ ăn uống, cũng như liên quan các bệnh như béo phì và ung thư.

“Những bằng chứng chúng ta biết ngày nay về thực phẩm siêu chế biến và sức khỏe con người đã là lý do cần thiết phải có hành động toàn cầu”, ông Carlos Monteiro, giáo sư tại Đại học Sao Paulo (Brazil), phát biểu trong họp báo trực tuyến ngày 18.11. Ông Monteiro cùng các đồng nghiệp cũng là những người đưa ra khái niệm UPF, hay thực phẩm siêu chế biến, vào khoảng 15 năm trước.


Những sản phẩm bánh đóng gói tại một cửa hàng ở Canada

ẢNH: REUTERS

Theo The Guardian, hàng triệu người trên thế giới đang tiêu thụ những sản phẩm UPF như đồ ăn đóng gói, ngũ cốc, nước ngọt.

Báo cáo từ các nhà khoa học cho rằng những bữa ăn có nhiều UPF liên quan đến tình trạng ăn nhiều, thiếu dưỡng chất và dễ tiếp xúc với những chất phụ gia có hại. Nhóm khoa học đã tổng hợp 104 nghiên cứu dài hạn và phát hiện trong đó có 92 nghiên cứu chỉ ra chế độ ăn uống có UPF liên quan đến những vấn đề sức khỏe như tiểu đường tuýp 2, béo phì và trầm cảm.

“Thực phẩm siêu chế biến gây hại cho mọi hệ thống cơ quan chính trong cơ thể con người. Bằng chứng cho thấy rõ rằng con người không thích nghi về mặt sinh học để tiêu thụ chúng”, ông Monteiro nói.

Giáo sư Barry Popkin - từ Đại học Bắc Carolina (Mỹ), đồng tác giả nghiên cứu - kêu gọi các công ty sản xuất thực phẩm siêu chế biến gắn nhãn chi tiết các thành phần phụ gia vào bao bì, đồng thời cần có cơ chế quản lý hiệu quả. Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất kiểm soát hoạt động thương mại, đặc biệt là quản lý quảng cáo sản phẩm UPF nhắm đến đối tượng trẻ em.

Tại Brazil, nước này đã triển khai chương trình thực phẩm học đường quốc gia, đến nay đã loại bỏ đa số thực phẩm UPF và đặt mục tiêu đến năm 2026, 90% thực phẩm trong trường học là thực phẩm tươi hoặc chế biến tối thiểu.

Nghiên cứu trên cũng nhận về những hoài nghi, khi một bộ phận nhà khoa học cho rằng cần có thêm các bằng chứng chỉ ra cách thức UPF trực tiếp gây hại cho sức khỏe.

Theo Reuters, hầu hết nghiên cứu vừa được công bố chỉ mới nói đến sự liên hệ, thay vì ảnh hưởng trực tiếp từ UPF đến sức khỏe. Báo cáo từ 43 nhà khoa học cũng đã thừa nhận điều này.

Những người phê bình cho rằng UPF là một danh mục không được định nghĩa rõ ràng và hiện đã có các chính sách y tế vừa đủ để giải quyết lo ngại sức khỏe, như những chính sách hướng đến cắt giảm tiêu thụ đường và muối.

Thực phẩm siêu chế biến là gì?

Thực phẩm siêu chế biến (UPF) là những sản phẩm trải qua nhiều công đoạn chế biến công nghiệp. Chúng thường chứa rất ít hoặc không có thành phần thực phẩm tươi, thay vào đó kết hợp với nhiều loại nguyên liệu và chất phụ gia.

Khái niệm thực phẩm siêu chế biến được các nhà nghiên cứu tại Đại học Sao Paulo, Brazil đưa ra vào năm 2009, như một phần của hệ thống phân loại Nova, được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu về dinh dưỡng.

Hệ thống phân loại Nova chia thực phẩm làm 4 nhóm:

Nhóm 1: Thực phẩm chưa chế biến hoặc chế biến tối thiểu (rau tươi, trái cây, thịt, trứng, sữa)

Nhóm 2: Nguyên liệu chế biến (dầu ăn, bơ, đường, mật ong)

Nhóm 3: Thực phẩm chế biến (bánh mì, cá hộp, rau củ đóng hộp)

Nhóm 4: Thực phẩm siêu chế biến, sử dụng nguyên liệu công nghiệp thường không được dùng trong nấu ăn tại nhà (đồ ăn vặt đóng gói, sữa chua đóng hộp, ngũ cốc, nước ngọt)

VietBF@sưu tập