Tổ Tiên nói: 'Đáng sợ nhất là ngày đầu tiên của tháng 10 âm', vì sao lại thế?
 

Đây là một câu nói truyền lại từ thời xa xưa, vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này là gì?

Vì ngày 1/10 âm là thời điểm âm khí mạnh nhất sau tiết chuyển mùa

Theo quan niệm dân gian, ngày đầu tiên của tháng 10 âm là lúc âm khí trong trời đất tăng mạnh do dương khí suy giảm khi mùa lạnh bắt đầu. Người xưa tin rằng khi âm khí quá vượng, tinh thần và cơ thể con người dễ trở nên mệt mỏi, dễ ốm bệnh, thiếu minh mẫn, dễ đưa ra những quyết định sai lầm. Chính vì vậy, ngày đầu tiên của tháng 10 âm được xem là ngày đặc biệt nhạy cảm về mặt năng lượng.

Ông bà khuyên con cháu vào ngày này nên giữ tâm thế tốt, tránh gây tranh cãi, hạn chế làm việc lớn, hạn chế đi xa, không nên cho vay nợ linh tinh. Nỗi “đáng sợ” mà người xưa đề cập thực chất là lời nhắc phải thận trọng khi bước vào giai đoạn thời tiết biến đổi mạnh, rét mướt tới gần, nên giữ sức khỏe tốt và chuẩn bị sẵn lương thực tài chính, nhằm giữ cho tâm – thân – vận khí được ổn định.


Tháng 10 âm gắn với triết lý “Thu Tàng” – mọi thứ cần thu lại, không phô trương

Trong hệ thống nông lịch, tháng 10 âm mang ý nghĩa “Thu Tàng”, tức là thời điểm trời đất chuyển sang trạng thái thu mình, tàng ẩn và cất giữ. Người xưa cho rằng đây không phải lúc làm những việc to lớn hệ trọng.

Ngày mùng 1 của tháng – đặc biệt là tháng 10 – được coi là “cửa mở vận tháng”, làm việc gì vào ngày này cũng tác động đến vận trình cả tháng. Nếu mùng 1 đã vội vàng, chie tiêu quá trán, tiêu xài hoang phí hoặc nóng nảy gây tranh chấp thì cả tháng có thể gặp trắc trở, tiền tài thất thoát hoặc công việc không suôn sẻ.

Do đó, nếu ngày này biết tính toán kỹ càng, làm gì cũng nghĩ tới hậu quả thì vận trình về sau sẽ êm đẹp. Do đó, câu nói “đáng sợ nhất” nhằm nhấn mạnh rằng tháng 10 âm không phù hợp với sự bốc đồng hay phô trương, mà cần sự chừng mực và giữ mình.

Ngày 1/10 âm từng là nỗi lo của cư dân nông nghiệp vì liên quan đến lương thực mùa đông

Trong xã hội xưa, cuộc sống phụ thuộc hoàn toàn vào nông nghiệp, và tháng 10 âm lịch là thời điểm thu hoạch xong mùa màng để chuẩn bị cho mùa đông dài. Hoặc sẽ là lúc nhiều nơi bà con chuẩn bị trồng rau củ, hoa màu để kịp bán vào dịp Tết, khi xuân đến.

Đối với người xưa, mùa đông không chỉ lạnh giá, rét buốt khắc nghiệt mà còn là thời kỳ thiếu thức ăn, ít nguồn thu và dễ gặp bệnh tật. Vì vậy, ngay từ ngày đầu tháng 10 âm, người ta đặc biệt kiêng kỵ những chuyện hao tài hay xui xẻo. Điều này sẽ giúp bảo toàn sức khỏe và tiền bạc, để còn trang trải cho những tháng đông tiếp theo.

Một tranh cãi, một khoản chi tiêu lớn, hoặc một sự cố xảy ra trong ngày mùng 1 cũng khiến họ lo sợ rằng cả mùa đông sẽ thiếu thốn hoặc gặp chuyện chẳng lành. Câu nói của tổ tiên vì vậy phản ánh sự thận trọng rất thực tế: nếu mở đầu tháng không tốt, tinh thần và vật chất đều dễ bị ảnh hưởng, kéo theo cả mùa khó khăn phía sau.

Ý nghĩa hiện đại: Lời nhắc sống chậm, sống thận trọng và thuận theo tự nhiên

Ngày nay, khi khoa học phát triển, nhận thức của nhiều người trẻ cũng đã khác, nhiều người cho rằng những tín ngưỡng xưa không còn phù hợp, nhưng câu nói “đáng sợ nhất là ngày đầu tiên của tháng 10 âm” vẫn chứa đựng giá trị thực tiễn. Nó nhắc rằng khi thời tiết chuyển mùa mạnh, con người dễ mệt mỏi, dễ căng thẳng và dễ quyết định sai.

Vì thế vào ngày này, trước hết cần giữ sức khỏe tốt, sau đó giữ tinh thần ổn định trước khi đưa ra bất cứ quyết định nào. Đồng thời, đây cũng là thời điểm thích hợp để nhìn lại, điều chỉnh, tích lũy và chuẩn bị cho giai đoạn cuối năm.

Tổ tiên không có ý hù dọa, mà muốn con cháu hiểu rằng có những thời điểm trong năm phù hợp để tiến công, và cũng có những thời điểm cần lùi lại, giữ gìn và ổn định. Tháng 10 âm là giai đoạn như vậy – một lời nhắc mang giá trị sống thuận tự nhiên và trân trọng sự cân bằng trong đời sống.

VietBF@sưu tập