Mỹ "thử lửa" phòng không Venezuela. trinh sát cơ áp sát thu thập thông tin mật
 

Vào ngày 21/11, hoạt động của một trinh sát cơ chuyên biệt của Mỹ gần bờ biển Venezuela đã trở thành tâm điểm chú ý khi một quan chức Washington lần đầu tiên công khai thừa nhận mục đích của chuyến bay là nhằm thăm dò khả năng phản ứng của hệ thống phòng không nước này. Động thái được giới chuyên gia quân sự đánh giá là hiếm gặp và phức tạp hơn hẳn các đợt triển khai trước đây.

Dữ liệu trên trang theo dõi dữ liệu hàng không dân sự FlightRadar24 ngày 21/11 cho thấy sự xuất hiện của một máy bay do thám điện tử RC-135V, cùng một số tiêm kích F/A-18, hoạt động gần bờ biển Venezuela.

Đáng chú ý, một quan chức Mỹ giấu tên đã xác nhận với truyền thông rằng đây không chỉ là "chuyến huấn luyện tác chiến bình thường" của đơn vị trực thuộc tàu sân bay USS Gerald R. Ford, mà còn là một chiến dịch được thiết kế để "thăm dò mạng lưới phòng không và phản ứng của Venezuela." Quan chức này khẳng định hoạt động này còn nhằm mục đích "triển khai hoạt động gây sức ép nhằm thể hiện năng lực tại biển Caribe."

RC-135V/W Rivet Joint, loại máy bay được triển khai, được mệnh danh là "trinh sát cơ nghe trộm" với vai trò chuyên thu thập thông tin tình báo tín hiệu (SIGINT). Khả năng vượt trội của RC-135V là chặn thu liên lạc và định vị chính xác nguồn phát tín hiệu vô tuyến của đối phương.

Ngoài khả năng nghe trộm, máy bay Rivet Joint còn hỗ trợ đắc lực trong việc xây dựng "bản đồ đội hình chiến đấu điện tử" của đối phương, qua đó xác định chi tiết vị trí phân bố các sở chỉ huy, đài radar và hệ thống thu phát vô tuyến. Những dữ liệu tối mật này có vai trò đặc biệt quan trọng, được dùng để lập kế hoạch tác chiến, cung cấp thông tin về những tổ hợp phòng không cần chế áp, đề xuất loại máy bay tốt nhất để tiếp cận mục tiêu và vạch đường bay chi tiết cho phi cơ cũng như tên lửa tấn công.



Biên tập viên Tyler Rogoway của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone đánh giá việc trinh sát cơ RC-135V xuất hiện gần Venezuela trong thời điểm này là "điều rất đáng quan tâm", đặc biệt khi một quan chức Mỹ xác nhận mục đích thử phản ứng của phòng không Venezuela—một động thái rất hiếm khi được công khai. Rogoway nhận định hoạt động này phức tạp hơn nhiều so với các đợt triển khai RC-135V đến Mỹ Latin trước đây, nhất là trong lúc Venezuela đang duy trì báo động cao để đối phó nguy cơ bị tấn công.

Hoạt động trinh sát diễn ra trong bối cảnh Mỹ đã tăng cường đáng kể lực lượng quân sự tại khu vực. Chiến dịch chống ma túy trên biển Caribe bắt đầu từ đầu tháng 9 đã làm dấy lên lo ngại rằng Washington có ý định lật đổ chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Lực lượng Mỹ hiện diện gần Venezuela hiện nay là một khối lượng lớn, bao gồm nhóm tác chiến tàu sân bay Gerald R. Ford, ít nhất 8 tàu mặt nước, một tàu phục vụ tác chiến đặc biệt, một tàu ngầm tấn công, 8 tiêm kích tàng hình F-35B, cùng nhiều loại cường kích, vận tải cơ, máy bay tuần thám và hơn 15.000 binh sĩ.

Trước mối đe dọa tăng cao, quân đội Venezuela đã tổ chức diễn tập quy mô lớn vào ngày 13/11 để ứng phó với tình hình.

Trong khi Bộ Tư lệnh phương Nam (SOUTHCOM), cơ quan đặc trách mọi hoạt động của quân đội Mỹ tại khu vực, từ chối bình luận với lý do bảo vệ bí mật tác chiến, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn duy trì một lập trường nước đôi. Ngày 17/11, ông để ngỏ khả năng điều lính Mỹ vào Venezuela, nhưng một ngày trước đó lại cho biết ông sẵn sàng đối thoại với người đồng cấp Maduro, người mà ông cho rằng muốn đàm phán.