Sống bằng ‘mỏ vàng iPhone’ dưới thời Tim Cook, đế chế Apple toan tính gì khi gấp rút tìm CEO mới?
 

Nếu 2026 là năm cuối cùng của Tim Cook trên cương vị CEO Apple, ông sẽ “hạ màn” trong thế đẹp. Tờ Financial Times cho biết quá trình kế nhiệm tại Apple đang tăng tốc, khiến khả năng hãng công nghệ tiêu dùng số 1 thế giới sớm đổi “thuyền trưởng” ngày càng rõ.

Nhu cầu mạnh với iPhone 17 từng đẩy vốn hóa Apple vượt 4 nghìn tỷ USD trong tháng qua. Cộng với làn gió hậu thuẫn từ chương trình mua lại cổ phiếu khổng lồ mà Cook khởi xướng ngay từ đầu nhiệm kỳ, giá cổ phiếu của công ty này đã tăng gấp 20 lần so với ngày ông tiếp quản năm 2011.

Nhưng khi AI đe dọa tạo ra cuộc biến động lớn nhất của thế giới công nghệ trong nhiều thập kỷ, Cook cũng để lại những câu hỏi lớn. Người kế nhiệm phải thể hiện khẩu vị rủi ro cao hơn và sẵn sàng đặt cược cho một tầm nhìn mới về cách công nghệ định hình đời sống con người.

Nhiệm kỳ của Cook, bắt đầu bốn năm sau khi iPhone ra mắt, được “đóng khung” bởi kỷ nguyên smartphone. Dù doanh số smartphone toàn cầu đã đạt đỉnh gần một thập kỷ trước, chưa có sản phẩm nào đủ sức soán ngôi vị trí trung tâm của điện thoại trong công nghệ tiêu dùng. Cook đã đi đúng hướng: Xây dựng và gia cố đế chế quanh iPhone với các dịch vụ và thiết bị như AirPods và Watch.

Tuy vậy, “bất khả xâm phạm” không tự nhiên mà có. Người kế nhiệm phải vừa đồng hóa AI để củng cố di sản của Cook, vừa khai phóng sức phá hủy của AI để cưỡi lên làn sóng tiêu dùng kế tiếp.

Màn ra mắt Apple Intelligence trục trặc khiến nhiều phần quan trọng bị hoãn đầu năm nay cũng là điều đáng lo. Tác động dài hạn thế nào còn khó nói. Là “người gác cổng” tới hơn 1 tỷ người dùng iPhone, Apple có thể chọn và nhúng mô hình ngôn ngữ lớn vào sản phẩm. Nếu các LLM không khác biệt nhiều và “trí tuệ thô” vẫn như một hàng hóa, thì độ trễ này có thể không phải là đòn chí mạng.

Apple Intelligence vẫn có thể định nghĩa lại trải nghiệm smartphone khi Siri cho phép làm việc trên máy chỉ bằng yêu cầu tự nhiên thay vì đi qua vô số ứng dụng. Điều đó có thể kích hoạt chu kỳ nâng cấp iPhone mới và bơm sức sống cho thiết bị.

Nhưng rủi ro khi ngồi ghế sau trong cuộc cách mạng AI là hiển nhiên. Nếu LLM trở thành trung tâm đổi mới, thì việc chỉ thu “tiền thuê” (rent) mà để người khác định hình trải nghiệm số bắt buộc phải có sẽ đặt Apple vào thế khó.

Hơn nữa, nếu LLM tiến hóa thành một dạng hệ điều hành mới, chúng sẽ mang tính chiến lược. OpenAI mới đây cho phép người dùng ChatGPT gọi ứng dụng ngay trong chatbot, thách thức trực diện mô hình App Store của iPhone.

Một “đặc sản” thời Cook là Apple mở rộng không khoan nhượng vào toàn bộ hệ sinh thái công nghệ: Từ chip tới phần mềm. Thâu tóm một nhà xây dựng mô hình AI hàng đầu có thể là cần thiết để giữ chặt tay lái.

Câu hỏi lớn hơn bây giờ là: Liệu AI có khép lại kỷ nguyên smartphone, mở đường cho thiết bị mới hút thời gian người dùng và đe dọa vị trí trung tâm của Apple trong đời sống của họ hay không? Hình hài phần cứng “bản địa AI” vẫn mù mờ, và Cook chưa làm nhiều để định hình nó.

Vision Pro là canh bạc thiết bị lớn nhất. Về trình diễn công nghệ, thiết bị này ấn tượng, phô diễn khả năng tích hợp linh kiện tân tiến. Nhưng như một tầm nhìn thuyết phục về đời sống với kính MR, thứ mà Steve Jobs làm rất giỏi thì lại thất bại. Ngược lại, Meta đã đi trước với dòng kính thông minh nhẹ, thời trang.

Apple thời Cook cũng ngần ngại bước vào thị trường phần cứng có thể là lớn nhất trong kỷ nguyên AI: Robotics. Dừng dự án xe tự lái khiến trong trí tưởng tượng công chúng, Tesla trở thành kẻ tiên phong robot tiêu dùng, từ ô tô tới hình người. Công nghệ tự lái của Tesla trễ hẹn nhiều năm, robot hình người có thể vẫn quá tầm hiện tại. Nhưng khẩu vị rủi ro vô đối của Elon Musk ít nhất cho Tesla cơ hội dẫn trước.

CEO kế tiếp của Apple sẽ phải nâng quy mô đặt cược. Việc đầu tiên người này phải làm là: Thuyết phục cổ đông, những người đã quen với dòng lợi nhuận đều đặn của iPhone rằng đã đến lúc nhìn xa hơn “mỏ vàng béo bở” của Tim Cook.

Theo: Financial Times