GIÀ RỒI, ĐỪNG CÁI GÌ CŨNG NHƯỜNG
 

Căn nhà ngói cũ nằm cuối con hẻm nhỏ, trước sân là bụi nguyệt quế vẫn trổ hoa dù chủ nhân đã già yếu. Ông Lâm ngồi ở bậc thềm, cặp mắt đục mờ, nhìn theo hàng xe cộ chạy ngoài phố. Cái quạt cũ quay lạch cạch, hơi gió hắt nghiêng về phía đứa cháu trai đang nằm bấm điện thoại.



“Ông ơi, quạt sang bên này chút, con nóng quá.”
Ông khẽ cười, tay run run đẩy quạt đi. Cơn gió nhẹ vừa chạm vào da đã rời khỏi, chỉ còn cái nóng lặng lẽ ở lại trên vai ông.
Bà Hạnh, vợ ông, mang mâm cơm lên bàn, giọng hiền:
“Ông ăn đi kẻo nguội.”
Ông gật đầu, nhưng chờ mãi, thằng cháu vẫn chưa buông điện thoại, con dâu vẫn đang gọi chồng từ trên gác xuống.
Bữa cơm chiều, người ăn trước, kẻ ăn sau, tiếng bát va nhau lạnh buốt như mưa giữa mùa khô.
⸻
Ngày còn trẻ, ông Lâm là thầy giáo trường huyện. Lương ít, nhưng tự trọng nhiều. Ông dạy người ta cách sống, cách giữ nghĩa làm người, còn bản thân thì lúc nào cũng nhịn. Nhịn cấp trên, nhịn đồng nghiệp, nhịn cả những điều khiến lòng bất bình, chỉ để giữ tiếng “thầy” cho trọn.
Giờ về già, cái chữ “nhịn” ấy vẫn bám theo như cái bóng.
Nhà sang tên sớm cho con, sổ tiết kiệm giao hết, ông bảo:
“Của mình, rồi cũng là của con.”
Bà Hạnh thở dài:
“Nhưng nếu mai mốt có chuyện, ai lo cho mình?”
Ông cười:
“Con hiếu, con sẽ lo.”
Nhưng thời gian trôi, hiếu thuận không còn giống như trong sách ông từng giảng.
⸻
Một chiều mưa, bà Hạnh trượt chân ngã trong nhà tắm. Ông Lâm hoảng hốt gọi con trai. Thằng Nam đang dở tay làm việc, cau mày:
“Con đang họp online, ba đưa mẹ ra giường trước đi, lát con xuống.”
Ông lúng túng dìu vợ, gọi mãi mới có người xuống phụ.
Bà Hạnh đau đến toát mồ hôi, cắn răng không kêu.
Đêm ấy, bà nằm nghiêng, nói khẽ:
“Ông à, con mình thương nhưng nó bận. Giờ mình chỉ còn biết thương nhau thôi.”
Ông siết tay bà:
“Ờ, già rồi, đừng cái gì cũng nhường. Mình mà nhường nữa, chắc gió cũng không dám thổi về phía mình đâu.”
Câu nói như một hơi thở lạ – vừa chua, vừa tỉnh.
⸻
Hôm sau, ông đạp xe ra chợ. Lâu rồi ông mới mua cho mình ổ bánh mì thịt. Người bán hàng hỏi:
“Ông đi đâu mà vui vậy?”
Ông cười:
“Hôm nay tôi ăn sáng bằng tiền của chính tôi.”
Bà Hạnh nghe chuyện, vừa cười vừa khóc. Từ hôm đó, sáng nào hai ông bà cũng cùng đi bộ ra công viên. Họ ngồi trên ghế đá, chia nhau hộp xôi đậu xanh, vừa ăn vừa nhìn ánh nắng rọi xuống qua tán lá.
Bà nói:
“Cái cảm giác có mấy chục ngàn tiêu cho mình, sao nó yên lòng lạ.”
Ông đáp:
“Ừ, cả đời mình lo cho người khác. Giờ sống thêm vài năm, cho đáng.”
⸻
Thằng Nam thấy ba mẹ vui, ngạc nhiên:
“Ba mẹ ra công viên hoài vậy, mệt không?”
Ông cười:
“Mệt mà vui. Con đừng lo.”
Nhưng trong câu trả lời, có gì đó khiến Nam trăn trở. Hôm sau, nó rủ vợ:
“Mình nên dành thời gian cho ba mẹ. Mấy năm nay bận quá rồi.”
Vợ gật đầu, nói nhỏ:
“Em biết. Nhiều khi thấy má cười mà mắt đỏ.”
Tối ấy, cả nhà ăn cơm cùng nhau. Ông Lâm gắp miếng cá cho cháu, thằng nhỏ cười:
“Con cảm ơn ông.”
Câu cảm ơn đơn giản, mà khiến ông nghẹn.
Lâu lắm rồi, ông mới thấy trong căn nhà này, có người nói với nhau bằng lời tử tế như thế.
⸻
Một buổi sáng, Nam đi làm về sớm, thấy ba đang ngồi xem ti vi, đôi dép rách vẹo sang một bên.
– Ba, dép cũ rồi, sao không mua đôi mới?
– Tốn tiền làm gì. Đi trong nhà thôi mà.
Nam mở ví, đặt lên bàn một tờ tiền mới:
– Ba ra chợ mua đi. Ba sống tiết kiệm cả đời rồi. Giờ đến lúc phải tiêu cho mình chứ.
Ông Lâm nhìn tờ tiền, rồi nhìn con trai. Trong đôi mắt ông, lần đầu tiên, ánh lên một chút tự trọng được trả lại.
⸻
Vài tuần sau, ông đưa bà đi Đà Lạt. Hai người đi bằng xe khách, hành lý chỉ là chiếc ba lô nhỏ.
Họ thuê một căn phòng gỗ nhìn ra đồi thông.
Buổi sáng, ông ngồi đọc báo, bà pha trà.
Bà hỏi:
“Nếu có kiếp sau, ông còn muốn làm thầy giáo không?”
Ông cười:
“Còn, nhưng tôi sẽ dạy thêm một bài – cách sống cho mình.”
Chiều, sương xuống. Hai người ngồi bên hiên, nhìn đồi thông chìm trong mưa.
Ông nắm tay vợ, nói nhỏ:
“Già rồi, mình đâu cần gì nhiều. Chỉ cần có người để ngồi cùng, uống chén trà, mà không phải nhường gió nữa – thế là đủ.”
Bà mỉm cười, nước mắt khẽ ứa ra, ấm như hơi trà mới rót.
⸻
Bạn thân mến,
Nếu một ngày nào đó bạn thấy cha mẹ mình vẫn còn đang nhường từng miếng ngon, vẫn sợ làm phiền con cháu, hãy nói với họ:
“Ba mẹ ơi, giờ là lúc sống cho mình.”
Vì tuổi già ngắn lắm – tiếc gì một chén phở ngon, một chiếc áo mới, một chuyến đi xa hay chỉ một buổi sáng ngồi bên hiên, thảnh thơi ngắm nắng.
Sống cho con là chuyện cả đời.
Nhưng sống cho mình – đôi khi chỉ cần dám một chút là được.

VietBF@sưu tập