VietBF - USA Trump hô tội “phản loạn, xử tử hình” 6 dân biểu Dân Chủ: chính trường Mỹ trượt sát lằn ranh bạo lực

Từ một đoạn video cảnh báo “lệnh bất hợp pháp”
Sáu nghị sĩ Dân Chủ từng phục vụ trong quân đội và cộng đồng tình báo đã tung một đoạn video kêu gọi binh sĩ, nhân viên tình báo hãy “từ chối những mệnh lệnh bất hợp pháp”. Họ nhắc lại nguyên tắc cơ bản của quân pháp Mỹ: chỉ tuân theo lệnh hợp hiến, không ai bị buộc phải nghe theo mệnh lệnh trái luật. Thông điệp hướng thẳng đến những người đang phục vụ dưới quyền Tổng tư lệnh Donald Trump, giữa lúc bầu không khí chính trị ở Washington đã vốn căng như dây đàn.

Trump nổi giận: “hành vi phản loạn, trừng phạt bằng tử hình”
Ngay lập tức, Trump đáp trả trên Truth Social với những dòng chữ viết hoa: “HÀNH VI PHẢN LOẠN, CÓ THỂ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG TỬ HÌNH!”. Ông gọi nhóm dân biểu là “kẻ phản bội đất nước”, đòi “bắt giữ và đưa ra tòa”. Tệ hơn, Trump còn chia sẻ những bài viết khác với lời lẽ như “TREO CỔ CHÚNG NÓ – GEORGE WASHINGTON ĐÃ LÀM THẾ!!”. Với nhiều người, đó không chỉ là lời sỉ vả mà là lời hiệu triệu, kích hoạt bản năng bạo lực của những kẻ cuồng tín.

Làn sóng phẫn nộ: “Tổng thống đang kêu gọi giết người”
Các dân biểu trong video – Elissa Slotkin, Mark Kelly, Jason Crow, Maggie Goodlander, Chris Deluzio và Chrissy Houlahan – ra tuyên bố chung: họ “sẽ không bị đe dọa khuất phục”. Họ nhấn mạnh, điều họ nói chỉ là nhắc lại luật pháp: quân nhân có nghĩa vụ bảo vệ Hiến pháp và chỉ thi hành lệnh hợp pháp. “Điều đáng nói nhất là Tổng thống xem việc chúng tôi nhắc lại luật pháp là hành vi đáng bị tử hình”, họ viết, đồng thời kêu gọi mọi người Mỹ, bất kể đảng phái, lên tiếng phản đối lời kêu gọi bạo lực của Trump.
Lãnh đạo Dân Chủ tại Thượng viện Chuck Schumer thì mô tả phát biểu của Trump là “lời đe dọa trắng trợn” và cáo buộc ông “kêu gọi xử tử các dân cử”. Bên Hạ viện, Hakeem Jeffries cho biết đã liên hệ Cảnh sát Quốc hội và các cơ quan an ninh để bảo vệ các nghị sĩ và gia đình họ.

Đồng minh Cộng Hòa cũng lúng túng
Ngay cả trong đảng Cộng Hòa, không phải ai cũng nuốt trôi được ngôn từ cực đoan ấy. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham – một đồng minh trung thành của Trump – phải thừa nhận lời lẽ này là “quá đà”, dù vẫn chỉ trích đoạn video của phe Dân Chủ là “đáng ghê tởm”. Rand Paul nói thẳng ông không nghĩ “ý tưởng nói về chuyện bỏ tù hay treo cổ đối thủ chính trị” là điều hay ho gì.
Lãnh đạo Cộng Hòa Thượng viện John Thune cho rằng video nhắc tới “lệnh bất hợp pháp” là “khiêu khích và không cần thiết”, nhưng cũng nói ông không đồng ý với lời kêu gọi trừng phạt tử hình của Trump. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson thì bênh vực Trump, gọi video của Dân Chủ là “vô cùng không thích hợp”, song cuối cùng cũng phải thừa nhận “đó không phải là những từ ngữ tôi sẽ dùng” và “chắc chắn đây không phải là tội đáng bị tử hình”.

Nhà Trắng chối quanh, Bộ Tư pháp dòm ngó
Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt cố gắng bẻ lái, nói rằng Trump không trực tiếp đòi tử hình, mà chỉ cảnh báo về khả năng vi phạm luật nếu các dân biểu “xúi giục” quân nhân bất tuân lệnh Tổng thống. Bà gọi đoạn video là “thông điệp cực kỳ nguy hiểm” và ám chỉ có thể “bị pháp luật trừng phạt”.
Trong khi đó, Phó Bộ trưởng Tư pháp Todd Blanche cho biết Bộ Tư pháp sẽ “xem xét rất kỹ” hành động của nhóm dân biểu, gọi đây là “màn trình diễn ghê tởm và không phù hợp” với vai trò lãnh đạo. Ở chiều ngược lại, các nghị sĩ Dân Chủ lại nhìn thấy một nguy cơ khác: nếu Bộ Tư pháp chỉ chăm chăm điều tra những người kêu gọi tuân thủ luật, trong khi bỏ qua lời đe dọa bạo lực của Tổng thống, thì luật pháp sẽ bị biến thành công cụ chính trị.

Khi ngôn từ chạm sát bờ vực bạo lực chính trị
Từ vụ bạo loạn Điện Capitol 6/1 đến nay, mỗi câu chữ của Trump đều mang trọng lượng đặc biệt, bởi ông từng chứng minh mình có thể biến đám đông ủng hộ thành bạo lực đường phố. Vì vậy, khi ông viết rằng các dân biểu “xứng đáng bị tử hình”, rồi chia sẻ khẩu hiệu “treo cổ chúng nó”, lời nói đó không thể coi là đùa cợt. Nó gieo vào đầu những kẻ cực đoan cảm giác được “bật đèn xanh”, rằng bạo lực là yêu nước.
Giữa bối cảnh xã hội Mỹ ngày càng phân cực, một đoạn video nhắc lại nghĩa vụ tuân theo lệnh hợp pháp đáng lẽ phải là chuyện bình thường. Thế nhưng đáp lại lại là lời kêu án tử hình từ chính người đứng đầu Nhà Trắng. Đó không chỉ là cuộc khẩu chiến giữa hai phe, mà là thử thách cho nền dân chủ Mỹ: liệu pháp quyền còn đủ sức ngăn ngôn từ thù hận trượt thành máu đổ hay không.