Trump đẩy nhanh chấm dứt chiến sự Ukraine, châu Âu bất an
 

Việc Trump đẩy mạnh đàm phán kết thúc xung đột Ukraine khiến nhiều nước châu Âu lo sợ về một thỏa thuận có lợi cho Nga, làm suy yếu an ninh khu vực và đặt NATO vào thế không chắc chắn hơn bao giờ hết.

Theo Reuters, dù việc Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine có đi đến đâu, giới lãnh đạo châu Âu vẫn lo ngại viễn cảnh một thỏa thuận không thể trừng phạt hay làm suy yếu Nga như họ kỳ vọng.

Châu Âu thậm chí có thể phải chấp nhận một mối quan hệ kinh tế ngày càng sâu giữa Washington và Moscow.

Ukraine và một số nước châu Âu đã lên tiếng phản đối nhiều nội dung trong bản kế hoạch 28 điểm của Mỹ – tài liệu bị cho là chứa nhiều điều khoản có lợi cho Nga. Dù vậy, bất kỳ thỏa thuận nào cũng được cho là sẽ tiềm ẩn rủi ro lớn cho châu Âu. Và khả năng tác động của châu Âu lên một thỏa thuận hòa bình là rất hạn chế, bởi họ không có đủ sức mạnh quân sự để ra điều kiện.

Châu Âu không có mặt tại cuộc đàm phán cuối tuần qua giữa các quan chức Mỹ và Ukraine ở Florida, và cũng chỉ có thể đứng ngoài quan sát khi đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 2/12.



“Tôi có cảm giác ở châu Âu, người ta đang dần nhận ra một thực tế khó tránh: Đến một lúc nào đó sẽ có một thỏa thuận rất khó chấp nhận”, Luuk van Middelaar, giám đốc Viện địa chính trị Brussels, nhận định.

“Ông Trump rõ ràng muốn có một thỏa thuận. Điều khiến châu Âu thấy khó chịu là ông ấy tiếp cận vấn đề theo logic của các cường quốc: ‘Chúng tôi là Mỹ, họ là Nga, chúng tôi là hai cường quốc’”.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio khẳng định châu Âu sẽ được tham gia thảo luận về vai trò của NATO và Liên minh châu Âu trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

Tuy nhiên, các nhà ngoại giao châu Âu không cảm thấy yên tâm với lời trấn an đó. Họ nhận định gần như mọi yếu tố của một thỏa thuận đều ảnh hưởng trực tiếp đến châu Âu – từ khả năng Ukraine phải nhượng lãnh thổ, cho đến triển vọng hợp tác kinh tế Mỹ - Nga.

Bản đề xuất hòa bình 28 điểm của Washington cũng làm dấy lên lo ngại về cam kết của Mỹ đối với NATO – từ ô hạt nhân, hệ thống vũ khí đến hàng chục nghìn binh sĩ Mỹ đóng tại châu Âu.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius tuần trước cho biết châu Âu ngày càng không chắc chắn “liệu các liên minh hiện tại sẽ còn đáng tin cậy và bền vững trong tương lai nữa hay không”.

Dù từng chỉ trích NATO, ông Trump đã tái khẳng định cam kết với Điều 5 (phòng thủ tập thể) hồi tháng 6, đổi lại việc các nước châu Âu cam kết tăng chi tiêu quốc phòng.

Tuy nhiên, việc ông Rubio dự kiến bỏ qua cuộc họp ngoại trưởng NATO tại Brussels tuần này lại làm không khí thêm bất an, trong bối cảnh một số nước lo Nga có thể nhắm tới một thành viên ở phía đông NATO.