Đây là loại củ được ví như gia vị trường sinh trong góc bếp
 

Tỏi là loại gia vị được đánh giá cao, có khả năng ngăn ngừa quá trình oxy hóa của tế bào, cản virus, vi khuẩn tấn công, phòng chống nhiều bệnh tật.
Nhiều người sử dụng tỏi mỗi khi thời tiết đổi mùa để phòng cảm cúm. Xin chuyên gia cho biết, tỏi có thực sự giúp cơ thể chống lại virus, vi khuẩn đường hô hấp? Khi ăn tỏi, tôi cần lưu ý gì để phát huy lợi ích mà không gây kích ứng tiêu hóa? (Khánh Linh - TPHCM).

Thạc sĩ, bác sĩ Võ Thị Tố Hi - Chuyên gia dinh dưỡng tại TPHCM tư vấn:

Tỏi là gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, đồng thời được xem là một loại “kháng sinh tự nhiên” nhờ chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học. Loại củ này được ví như gia vị trường sinh trong góc bếp.

Thành phần được nhắc tới nhiều nhất trong tỏi là alliin và enzym alliinase. Khi tỏi được đập dập, băm hoặc cắt nhỏ, alliinase sẽ xúc tác chuyển alliin thành allicin - hợp chất lưu huỳnh tạo mùi đặc trưng và mang lại nhiều tác dụng sinh học quan trọng.

Kháng khuẩn, kháng virus và chống oxy hóa

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy allicin có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, nấm và virus. Bên cạnh đó, tỏi còn chứa vitamin C, khoáng chất như selen, polyphenol và các dẫn xuất lưu huỳnh khác, giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào trước tổn thương.

Hỗ trợ hệ miễn dịch

Một số bằng chứng cho thấy tỏi có thể giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn bằng cách hỗ trợ các tế bào miễn dịch phản ứng nhanh và mạnh hơn khi cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn, virus. Nhờ đó, cơ thể có khả năng chống đỡ tốt hơn trước các tác nhân gây bệnh.

Chống viêm

Các hoạt chất trong tỏi góp phần làm giảm phản ứng viêm quá mức, từ đó hạn chế tổn thương mô và hỗ trợ quá trình hồi phục của cơ thể.

Một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy việc sử dụng tỏi (chủ yếu dưới dạng chiết xuất) có thể giúp giảm tần suất hoặc rút ngắn thời gian mắc cảm lạnh thông thường so với giả dược.

Cách dùng tỏi để phát huy lợi ích

Để tận dụng tối đa lượng allicin, bạn nên ăn tỏi sống hoặc đập dập tỏi và để khoảng 10-15 phút trước khi chế biến. Khi cho tỏi vào nhiệt ngay lập tức, enzym bị bất hoạt và lượng allicin tạo thành sẽ giảm đáng kể.

Người có hệ tiêu hóa tốt có thể ăn 1-2 tép tỏi sống mỗi ngày. Với những người dễ đầy bụng, khó tiêu, có thể cho tỏi vào món ăn sau khi nấu chín hoặc sử dụng các dạng dễ chịu hơn như tỏi đen, tỏi ngâm mật ong. Những dạng này vẫn giữ được nhiều chất chống oxy hóa và ít gây kích ứng đường tiêu hóa.

3 nhóm người không nên hoặc cần thận trọng khi dùng tỏi

Người mắc bệnh dạ dày - tá tràng: Tỏi sống có thể gây kích ứng niêm mạc, làm tăng cảm giác đau rát, ợ nóng và đầy hơi. Nhóm này nên hạn chế tỏi sống, ưu tiên tỏi đã chế biến hoặc dùng với lượng nhỏ.

Người có cơ địa dị ứng: Một số ít trường hợp có thể xuất hiện ngứa, nổi mẩn hoặc kích ứng khi ăn tỏi, nhất là tỏi sống. Nếu có biểu hiện bất thường, cần ngừng sử dụng.

Trẻ nhỏ: Không nên cho trẻ ăn nhiều tỏi sống vì dễ gây đau bụng, khó tiêu và kích ứng đường tiêu hóa.

Ngoài ra, bạn tuyệt đối không đắp tỏi trực tiếp lên da để trị mụn hay chữa bệnh theo các mẹo truyền miệng. Tỏi có tính kích ứng mạnh, có thể gây bỏng rát, phồng rộp và tổn thương da nghiêm trọng.

VietBF@ sưu tập