VietBF - Boney M Hào Quang Đã Tắt

Những năm cuối thập niên 70, người dân Sài Gòn mờ sáng đã thức dậy thật sớm, xách bao đi lãnh bánh mì, mua bo bo, khoai sắn của một thời "bao cấp". "Ngày ngày, cả nước lo việc nhà", tức chạy vạy, nhọc nhằn kiếm cơm cho gia đình. "Đêm đêm, nhà nhà lo việc nước", tức thức khuya dậy sớm, xách thau chậu lo hứng nước chảy giọt, vì thành phố không chỉ bị cúp điện mà còn cúp nước liên tục. Câu "vè" diễn tả sống động cảnh đói khổ, thiếu thốn của dân Sài Gòn hay cả miền Nam sau thời 75.

Thú vui hiếm hoi của giới trẻ SG ngày đó là những trận World Cup và nhạc ngoại, không hiểu bằng cách nào đó, nhà cầm quyền VN cho phép lưu hành, trong khi kiểm soát, nghiêm cấm hầu hết mọi thứ khác. Và vì vậy, Boney M đến với VN. Cũng cuồng nhiệt, sôi động. Cũng lan tràn hang hẻm, quán cà phê. Với Boney M, Abba, Bee Gees, Eagle, Scorpion và nhiều nữa ... Như Air Supply, Smokie, rồi Modern Talking. Phần nhiều là ban nhạc Châu Âu hay Úc. Nhưng với Boney M, không chỉ giới trẻ yêu thích âm nhạc hâm mộ, mà nó còn đại chúng hơn ra những giới khác, khi những bản nhạc của nó được dùng làm nhạc nền cho World Cup. Mà thanh niên VN, mấy ai mà không mê đá banh khi còn trong nước.
Dù Bobby Farrell người gốc Aruba và 3 giọng ca nữ của Boney M là Marcia Barrett, Liz Mitchell và Maizie Williams đều là người gốc Jamaica, ban nhạc Boney M được coi là một ban nhạc có xuất xứ và ra đời tại Tây Đức năm 1975. Từ "Boney" được chính ca nhạc sĩ Frank Farian, nhà thu thanh người Đức và là người quy tụ ban nhạc, đặt tên dựa theo tên một thám tử trong một sô truyền hình Úc. Còn mẫu tự "M" được thêm vào đã không được giải thích một cách chính thức, nhưng trên video Thúy Nga, đã từng có lần mời được Boney M xuất hiện và trình diễn, ca sĩ Farrell giải thích rằng "M" cũng có thể hiểu là "Money, Mother, Memory ..." cùng vài nghĩa khác.
Ngay trong lần công diễn trên sân khấu lần đầu tiên qua trang phục lạ mắt, phong cách trình diễn độc đáo với bản nhạc "Daddy Cool", Boney M lập tức trở thành một hiện tượng tại Đức. Rồi đến bản "Sunny". Boney nhanh chóng lan truyền khắp Châu Âu. Đến năm 1978, với các dĩa đơn như "Rivers of Babylon/Brown Girl in the Ring" hay "Rasputin", Boney M chính thức lên ngôi Vua khi những dĩa nhạc này liên tiếp xếp hạng đầu tại UK-cái nôi nhạc rock, cùng nhiều quốc gia Châu Âu khác. Đây là những bản nhạc quen thuộc mà giới trung niên VN chắc chắn chẳng mấy người không quen thuộc, khi chúng về đến VN những năm đầu thập niên 80 và dùng làm nhạc nền cho Espana 82. Cùng Abba, Boney M là ban nhạc phương Tây hiếm hoi "nổi đình đám" cả tại các quốc gia cộng sản như Liên Xô, Đông âu, Trung Cộng và vài quốc gia Ả rập và Hồi giáo khác. Có lẽ vì lẽ ấy mà nó được du nhập về VN. Cùng với Elton John, Boney M cũng là ban nhạc phương Tây hiếm hoi đã thực hiện chuyến diễn đầy tai tiếng và bị chỉ trích tại Liên xô năm 1978, dù bản nhạc nổi tiếng Rasputin không được cho phép phổ biến tại quốc gia này.
Bobby Farrell, giọng nam chính và duy nhất của Boney sinh năm 1949 tại đảo quốc vùng Caribbean là Aruba, nhưng sang sinh sống tại Na-uy rồi Hà Lan từ lúc thiếu niên. Là một vũ công, ca sĩ, Bobby làm công việc một DJ chơi nhạc tại club cho đến khi được gia nhập Boney M và trở nên nổi tiếng. Người hâm mộ vẫn nhớ về Bobby có giọng ca khàn đục, người nói trong các bản nhạc, cùng cách nhảy nhót vui mắt và những bộ trang phục độc đáo của Bobby và toàn ban. Những bộ đồ sa-ten bóng láng, những bộ đồ ôm, hay các lông vũ cài kiểu nửa Châu Phi, nửa Mỹ La-tinh, giòng nhạc disco nhanh và rộn ràng của Boney M đầy vui nhộn và cuốn hút. Được gọi là "Vua nhạc Disco- The King of Disco", Bobby viết trên trang mạng của mình rằng "tôi muốn nhạc của tôi tạo cảm giác thoải mái và kỷ niệm ngọt ngào cho khán giả" khi nhạc của Boney M là nhạc tình, trong đó một số bài pha trộn cả một ít tính tôn giáo. Dường như Bobby là một nghệ sĩ có tâm tính bất ổn nên chỉ sau hơn 5 năm thành công, ban nhạc đã phải sa thải Bobby đôi ba lần và 10 năm sau ngày thành lập, Boney M giải tán khi sự cố gắng chắp nối, vá víu giữa ban nhạc vẫn không giữ được phong độ cho toàn ban như những năm đầu tiên. Cuộc đời của Bobby bị coi là lắm nỗi thăng trầm. Năm 1986, Boney chính thức giải tán. Bobby Farrell trở thành ca sĩ độc diễn, với các album nhạc riêng. 20 năm sau, đến năm 2006, Boney M mới tái hợp cho đến nay qua những chuyến lưu diễn Châu Âu, nhưng dường như để nhắc lại hào quang của một thời, hơn là tìm kiếm sự thành công mới.
Trong chuyến lưu diễn Châu Âu của những tháng cuối năm 2010 vừa qua, Boney M với các thành viên nay đã ở tuổi trên dưới 60, dừng chân tại thành phố St Petersburg của Nga. Và tại đây, Bobby Farrell đã đi vào giấc ngủ vĩnh viễn, trên giường ngủ ngay sau đêm diễn vào ngày 29 tháng 12 vừa qua. Bobby hưởng thọ 61 tuổi. Rất trùng hợp, cũng ngay tại thành phố và cùng ngày này, Grigori Rasputin nhân vật được Boney M viết trong bản nhạc lừng danh Rasputin, đã bị ám sát. Rasputin là một tu sĩ người Nga, người được coi là cận thần thân tín của Hoàng đế Nicholas Đệ Nhị nhưng bị coi là tình nhân của Hoàng Hậu Alexandra nên đã bị thủ tiêu. Có những điều trùng hợp, có những việc định sẵn. Như sự ra đi của Bobby Farrell, dù có bất ngờ. Ánh hào quang của Boney M ắt sẽ tắt hẳn sau sự ra đi của Bobby. Nhưng những bản nhạc của Bobby và Boney M chắc chắc sẽ còn trong ký ức vĩnh viễn về một thời của không ít người. Trên khắp thế giới và tại Việt Nam.

Đinh Yên Thảo - Viet Bao