Nếu là Bi, tôi sẽ sợ
 

Tối Chủ nhật 13.03.2011 phim “Bi, đừng sợ” của đạo diễn Phan Đăng Di được chiếu tại rạp Pacific Film Archive, Đại học Berkeley. Đây là buổi chiếu phim của Liên hoan Phim Á-Mỹ 29 diễn ra tại San Francisco từ 10 đến 20 tháng Ba với một số xuất chiếu ở Berkeley và San Jose.


Hôm đó có tất cả 3 phim chiếu ở Berkeley. “Bi, đừng sợ” chiếu xuất sau cùng lúc 8 giờ tối với chừng 50 người xem. Phim dài 90 phút là tác phẩm điện ảnh được sự phối hợp sản xuất của Việt Nam, Pháp và Đức.
Không gian và thời gian của bé Bi (Phan Thành Minh) là Hà Nội hiện tại. Đâu đó gần nhà máy nước đá với những công nhân thanh niên quần quật làm việc, trong khu nhà tập thể có một gia đình gồm cặp vợ chồng (Kiều Trinh và Hà Phong) với đứa con trai duy nhất là Bi mới lên sáu tuổi, có cô em chồng (Hoa Thuý) và u già giúp việc sống chung trong một căn hộ.

Bi tò mò. Như nhiều trẻ nhỏ đang lớn, thích nhìn xem những gì đang xảy ra chung quanh. Nhiều sự kiện mang tính nóng đập vào mắt, như sắc mầu trong phim cũng mang vẻ hầm nóng, ngột ngạt đang chờ đợi những cơn mưa. Cái vẻ âm u của phim bàng bàng cả trong khoảng trời giữa thủ đô đông người, đông xe và trong không gian bên bờ sông, biển. Nhà cao tầng mới xây bên cạnh khu nhà tập thể cũng là những mảng mầu xám. Giữa trời oi bức đó đạo diễn đã dùng nước đá như chất liệu làm hạ nhiệt không khí.


Hình ảnh Bi lẻn vào nhà máy nước đá, nghịch ngợm bỏ một quả táo đỏ vào thùng nước trước khi qua máy đông lạnh thành đá tạo hình dạng lạ làm đám thanh niên ngạc nhiên, đùa nghịch một cách thích thú với cây nước đá. Ở nhà Bi thả hai lá phong vào khay nước, bỏ vào tủ lạnh cho đông đá. Bố Bi sau những bữa ăn nhậu say xưa về nhà cũng tìm cách hạ hoả bằng nước đá. Con dâu dùng đá lạnh áp lên người bố chồng (Trần Tiến) cho bớt cơn đau. Cô em chồng dùng đá lạnh thủ dâm.

Đời sống với những điều quá lạ đập vào mắt đứa bé mới sáu tuổi. Bi hay ra bờ sông hái hoa, ngắt lá có khi thấy đàn ông cởi truồng lang thang giữa đám trẻ đang thả diều, nô đùa.

Về nhà Bi thấy mẹ xoa bụng, bóp chân tay cho ông nội đang bệnh. Mẹ của Bi trong phim là hình ảnh con dâu săn sóc bố chồng – mẹ chồng không còn – theo nề nếp phong kiến. Nào lo cho ăn uống, thay quần áo và ôm cả bố chồng mà ngủ nữa. Đạo diễn Phan Đăng Di chọn đưa những hình ảnh này vào phim không biết có phản ánh thực tế xã hội Việt Nam ngày nay? Ngay cả đầu thế kỉ trước, dù sống trong lễ nghĩa nghiêm khắc người phụ nữ Việt không biết đã có phải làm dâu trong khuôn mẫu tam tòng tứ đức như thế không?


Hay đạo diễn muốn dùng nó như những ẩn dụ của xã hội đang lên cơn sốt và muốn phản kháng? Vì ông nội sau một thời gian vắng bóng trong gia đình bỗng trở về trong tình trạng đau bệnh. Nhìn tấm áo ông mặc lúc nằm trên băng ca để được khiêng vào nhà, chiếc áo đó là y phục của người Hoa.

Trong khi cảnh con dâu săn sóc bố chồng xa rời hiện tại, hình ảnh người chồng có phần đúng với thực tế Việt Nam. Bố của Bi bỏ bê vợ con, gia đình và chỉ thích ăn nhậu, la cà ngoài hàng quán. Ông mê một cô gái ở tiệm gội đầu, có lúc toan hiếp nên bị cô dùng li đập vào đầu chảy máu. Hình như ông nội cũng đang mơ như thế vì khi đó ở nhà ông đang ngủ và bỗng giật mình. Nhưng bố của Bi lại không quan tâm đến chuyện gia phong, lễ giáo. Thân phụ đau ốm mà ông chẳng màng để ý. Bố chết ông mặc áo tang, theo quan tài ra nghĩa điạ. Nhưng chuyện thờ kính không quan trọng. Ngày giáp năm, gia đình tổ chức cúng giỗ và mời bà con bạn bè đến dự, ông miễn cưỡng thắp vài cây nhang vái trước bàn thờ. Xong rồi lại ra quán bia.



Qua con mắt của Bi còn là những cảnh nóng bỏng. Người cô đã quá tuổi lấy chồng hiện làm giáo viên, một hôm được cậu học trò nhường chỗ trên xe buýt thế là cô đem lòng tương tư, mơ tưởng, về nhà tự tìm cảm giác khoái lạc. Được chị dâu giới thiệu cho một người đàn ông làm nghề thầu xây cất, trong một buổi hẹn hò đi chơi biển Hải Phòng, sau bữa ăn bên sóng nước hai người làm tình trên đá. Tình dục hiện lên khá nhiều và rất táo bạo trong phim.

Phim kết thúc trong ngày giỗ giáp năm ông nội. Bố của Bi thờ ơ với chuyện nhang khói giỗ chạp, chỉ có mẹ đưa Bi ra thăm mộ. Đứng bên mộ ông nội, giữa đồng lúa, trên trời một máy bay của Hàng Không Việt Nam đang đáp xuống. Bi nhìn lên với dáng vẻ suy nghĩ về một điều gì đó. Lại có một người nào khác như ông nội từ phương xa về lại chăng?

Nếu là đứa bé như Bi lớn lên trong một xã hội như phản ánh trong phim, có lẽ tôi sẽ sợ. Vì không có ai giải thích cho tôi hiểu được những tình cảnh chung quanh mình.
© 2011 Buivanphu

Phim này xem xong là tui sợ...té...re luôn! Đạo diễn này chắc tốt nghiệp tại trường phim ảnh ...lạ!

phim nay hay do'..coi xong...ko muon coi phim viet nua~ lol