Kyrgyzstan 'chèn ép' Mỹ?
 

Việc Tổng thống Kyrgyzstan phản đối căn cứ quân sự Manas của Mỹ tại quê nhà chỉ là một cách “moi tiền”, Vụ trưởng Vụ Trung Á và Kazakhstan của Viện Nghiên cứu của Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) Andrei Grozin nhận định.

Ngay sau khi đắc cử, ông Atambayev khẳng định không thể chấp nhận thực tế là một trung tâm vận tải quá cảnh của NATO do lính Mỹ làm nòng cốt tồn tại trên sân bay quốc tế Manas thuộc ngoại ô Thủ đô Bishkek của Kyrgyzstan.

Tổng thống Kyrgyzstan nhấn mạnh, sự có mặt của lính Mỹ không đảm bảo an ninh cho Kyrgyzstan và Mỹ phải rút căn cứ này ra khỏi Kyrgyzstan vì sân bay dân sự Manas phải phục vụ những mục đích dân sự đơn thuần.

Sức ép đối với căn cứ quân sự Manas của Mỹ còn gia tăng khi nhiều người dân tiến hành biểu tình yêu cầu đóng cửa căn cứ không quân này bởi lo ngại môi trường xung quanh căn cứ Manas đang bị hủy hoại nghiêm trọng.

Chính quyền Mỹ nhận thức rõ vấn đề này. Victoria Nuland, quan chức trong Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định, Washington sẽ phối hợp với Bishkek để ngăn chặn những hiểm họa môi trường.

Tuy nhiên, theo ông Andrei Grozin, Vụ trưởng Vụ Trung Á và Kazakhstan của Viện Nghiên cứu của Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS), điều Kyrgyzstan thực sự mong muốn không chỉ là giải quyết vấn đề về môi trường.


“Kiểu bày tỏ lo ngại thế này của chính quyền Kyrgyzstan đã quá quen thuộc trong suốt 6 năm qua. Cứ đến hẹn lại lên, năm nào chính quyền nước này cũng đưa ra một tuyên bố kiểu phản đối căn cứ này và người lập ra thông lệ này chính là ông Bakiyev”, ông Andrei Grozin nhấn mạnh.

Chuyên gia này cũng khẳng định, bất kể Tổng thống mới của Kyrgyzstan có ủng hộ Nga đến mức nào thì ông này cũng sẽ không thể đóng cửa căn cứ Manas trước năm 2014 bởi đây là điều kiện trong thỏa thuận ký kết trước đó với Mỹ.

Vả lại, ông Andrei Grozin cho rằng, Atambaev không dại gì tự cắt đi nguồn thu khổng lồ có được từ căn cứ này. Cụ thể, hàng năm Mỹ trả cho Kyrgyzstan tới gần 100 triệu USD để thuê căn cứ Manas.

Điều quan trọng là, mỗi năm khoản thu này lại tăng thêm một chút sau mỗi lần chính quyền Kyrgyzstan “bày tỏ quan ngại”. Và tuyên bố mới đây của ông Atambayev dường như không nằm ngoài thông lệ đó.


Căn cứ không quân của Mỹ ở Manas dùng để chuyên chở các binh sĩ Mỹ tới Afghanistan và tiếp nhiên liệu cho các máy bay quân sự. Đây là căn cứ quân sự duy nhất của Mỹ tại Trung Á từ khi một căn cứ khác tại Uzbekistan bị đóng cửa vào cuối năm 2005.

Theo ông Andrei Grozin, Mỹ hiểu rõ kiểu “vòi tiền” này của Kyrgyzstan nhưng chấp nhận cuộc chơi bởi chỉ cần bỏ thêm chút tiền, Washington không phải lo lắng về những bất trắc có thể xảy ra với một căn cứ quan trọng như Manas.

Hơn nữa, chuyên gia Andrei Grozin nhận định, Nga cũng không cương quyết buộc Kyrgyzstan phải đóng cửa căn cứ Manas bởi Moscow hiểu rõ rằng, nếu Washington rút khỏi khu vực này thì mọi thách thức sẽ dồn hết lên vai Nga.

Ngoài ra, đánh giá về căn cứ không quân Nga ở khu vực Kant của Kyrgyzstan, ông Andrei Grozin cho rằng, dường như người dân Kyrgyzstan không chút lo ngại về sự hiện diện của căn cứ này.

“Có sự khác biệt rõ rệt về cách khai thác ở hai căn cứ này. Người Mỹ sử dụng triệt để căn cứ Manas, không giống với cách Nga khai thác Kant”, Andrei Grozin nhấn mạnh.

Trà My (theo Pravda)