Đi chợ vũ khí ở quốc gia vũ trang tới tận răng
 

Nếu tìm mua một khẩu AK-47, một khẩu súng trường bắn tỉa hoặc thậm chí là một khẩu súng chống máy bay, bạn chỉ mất khoảng nửa tiếng đi dạo tại chợ vũ khí thuộc hàng lớn nhất Yemen

Khu chợ này tọa lạc ở Jihana, một ngôi làng cách thủ đô Sana của Yemen 30km về phía đông nam.

Yemen là một trong những quốc gia được vũ trang bằng những vũ khí chết người nhiều nhất thế giới.

Dù Yemen là một xã hội với chủ yếu là các bộ lạc được vũ trang tới tận răng, thì vẫn còn quá nhiều súng được bán tại các khu chợ vũ khí nhộn nhịp tại quốc gia này, như thể toàn dân số nước này đều phải có súng đạn. "Ở đây, bạn có thể vũ trang đầy đủ tới mức bạn muốn", thương nhân ở chợ vũ khí Jihana là Mohammad Sharaf nói. Một khẩu AK-47 có giá từ 700-1.700 USD tùy vào năm sản xuất, hãng chế tạo và chất lượng. Chủ cửa hiệu không hoan nghênh phóng viên ảnh vì phần lớn những người như họ tin rằng khu chợ càng được nhiều người biết thì nó càng bị chính phủ triệt phá.

"Hãy đi đi", một người bán ở Jihana nói to. "Chúng tôi không muốn gặp thêm nhiều rắc rối vì các nhà báo", một người khác nói. Tuy nhiên, một số chủ hiệu khác lại nhiệt tình trưng bày hàng hóa là súng máy, súng trường và súng lục trước ống kính.

Trong một nỗ lực kiểm soát buôn bán vũ khí, chính phủ Yemen đã tiến hành một chiến dịch quốc gia vào năm 2007 để đóng cửa các khu chợ bán vũ khí, gồm cả Jihana. Và mặc dù cảnh sát đã đóng cửa được khoảng 300 cửa hiệu bán vũ khí ở 18 khu chợ, các cửa hàng vẫn được phép tái hoạt động chỉ sau 6 tháng.

Yemen đang nỗ lực khôi phục trạng thái bình thường sau các cuộc đấu súng ở thủ đô Sanaa và các thành phố khác trong bối cảnh cuộc nổi dậy kiểu Mùa xuân Ả rập xảy ra làm cựu Tổng thống Ali Abdullah Saleh phải từ chức. Dù vậy, một trong những trở lực chính đối với việc khôi phục an ninh và ổn định vẫn là vũ khí trong tay dân thường, những thành viên bộ lạc và dân quân. Một du khách tới thăm một hoặc các khu chợ vũ khí ở Sanaa vẫn có thể dễ dàng nhận thấy việc buôn bán vũ khí vẫn rất phát đạt ở các khu chợ này.

Cho dù là thành viên bộ lạc dính líu tới mối hận thù chết người hay thậm chí là giao tranh giữa các chiến binh, tất cả đều lao đi tích trữ vũ khí từ các khu chợ như vậy. Tại Yemen không chỉ có bạo lực chính trị mà còn có các vụ xung đột đẫm máu giữa quân chính phủ và chiến binh Al Qaeda.

Với ước tính, mỗi công dân trong số 23 triệu dân của Yemen có ít nhất 2 khẩu súng, thì mỗi năm, ở nước này có hàng nghìn người thiệt mạng vì bạo lực xã hội và các cuộc xung đột bộ lạc - thường phát sinh từ tranh chấp đất và nước. Tuy nhiên, thay đổi văn hóa Yemen không phải là dễ dàng. Tại các sự kiện hiếu lễ, đàn ông nước này thường tự hào khoe súng của mình.

Tại một trong những đám cưới ở tỉnh Amran, cách Sanaa 60 km về phía tây bắc, phóng viên ảnh đã chứng kiến cảnh một cậu bé 7 tuổi cầm khẩu AK-47. Đây là một hình ảnh khá lạ vì một cậu bé như vậy khó có thể sử dụng vũ khí. Vì thế, phóng viên ảnh mau chóng chụp ảnh cậu bé khi nó rời hôn lễ.

"Tôi muốn cho nó quen với việc cầm vũ khí", một nam giới đi sau tôi mỉm cười và nói. Đó là cha cậu bé.

Việc vứt bỏ vũ khí ở Yemen cũng tạo ra cơ hội cho các chiến binh vũ trang cho chính mình và hoạt động tự do hơn nhiều so với những nơi khác. Xã hội được vũ trang tới tận răng ở Yemen đồng nghĩa với việc nước này chỉ có thể kiểm soát một chút tại một số khu vực nhất định, khiến nước này trở thành nơi ẩn nấp lý tưởng cho quân nổi dậy như các thành viên Al Qeada.

Hoài Linh (Theo Reuters)