QUYẾT ĐỊNH CỦA ĐẶNG TIỂU B̀NH
Hầu hết tài liệu đều cho thấy, mặc dầu có sự chia rẽ trong nội bộ Bộ Chính Trị đảng CSTQ, quyết định tối hậu trong việc đánh Việt Nam là quyết định của Đặng Tiểu B́nh.
Tại phiên họp mở rộng
ngày 31 tháng 12, 1978 Đặng Tiểu B́nh chính thức đề nghị thông qua kế hoạch tấn công
“trừng phạt” Việt Nam.
Các thành viên tham dự chẳng những đồng ư với kế hoạch đầu tiên tấn công vào Lạng Sơn, Cao Bằng và Lào Cai mà cả kế hoạch được sửa đổi trong đó có việc phối trí hai binh đoàn có thể tấn công vào Điện Biên Phủ từ Mengla và Vân Nam qua đường Lào để đe dọa trực tiếp đến Hà Nội.
Cũng trong phiên họp này Đặng Tiểu B́nh cử :
- Tướng Hứa Thế Hữu , Tư lịnh cánh quân từ hướng Quảng Tây
- Tướng Dương Đắc Chí, đương kiêm Tư Lịnh Quân Khu Vũ Hán, chỉ huy cánh quân từ hướng Vân Nam.
Soạn kế hoạch trên giấy tờ th́ dễ nhưng với một người có đầu óc thực tiễn như Đặng Tiểu B́nh, y biết phải đối phó với nhiều khó khăn.
Trong điều kiện kinh tế và quân sự c̣n rất yếu của Trung Cộng vào năm 1979, đánh Việt Nam là một quyết định vô cùng quan trọng.
Đặng Tiểu B́nh nắm được Bộ Chính Trị CSTQ nhưng về mặt đối ngoại, Đặng Tiểu B́nh
phải thuyết phục các quốc gia Đông Nam Á, Á Châu và nhất là Mỹ.
LÊN ĐƯỜNG THUYẾT KHÁCH T̀M ĐỒNG MINH
Cuối năm 1978, Đặng Tiểu B́nh, 74 tuổi, thực hiện một chuyến công du chính thức và lịch sử với tư cách lănh đạo tối cao của Trung Cộng để vừa thúc đẩy Bốn Hiện Đại Hóa và vừa dọn đường đánh Việt Nam.
Họ Đặng viếng thăm hàng loạt quốc gia châu Á như :
- Nhật
- Thái Lan
- Mă Lai
- Singapore
- Miến Điện
- Nepal.
Tại mỗi quốc gia thăm viếng, họ Đặng luôn đem thỏa ước Việt-Xô ra hù dọa các nước láng giềng như là mối đe dọa cho ḥa b́nh và ổn định Đông Nam Á.
Đặng Tiểu B́nh phát biểu tại Bangkok ngày 8 tháng 11 năm 1978 :
- “ Hiệp ước [Việt Xô] này không chỉ nhắm đến riêng Trung Quốc… mà là một âm mưu Sô Viết tầm thế giới. "
Các bạn có thể nghĩ hiệp ước chỉ nhằm bao vây Trung Quốc. Tôi đă trao đổi một cách thân hữu với nhiều nước rằng
Trung Quốc không sợ bị bao vây.
Thỏa hiệp có ư nghĩa quan trọng hơn đối với Á Châu và Thái B́nh Dương. An ninh và ḥa b́nh châu Á, Thái B́nh Dương và toàn thế giới bị đe dọa.”
Ngoại trừ Singapore, họ Đặng nhận sự ủng hộ của hầu hết các quốc gia Đông Nam Á. ASEAN lên án Việt Nam xâm lăng Kampuchea. Nhật Bản cũng lên án Việt Nam.
Trong các chuyến công du nước ngoài, việc viếng thăm Mỹ đương nhiên là quan trọng nhất.
Trong phiên họp của Bộ Chính Trị Trung Ương Đảng CSTQ
ngày 2 tháng 11, 1978 , Đặng Tiểu B́nh chỉ thị cho Bộ Ngoại Giao Trung Cộng thông báo cho Mỹ biết ư định b́nh thường hóa ngoại giao.
Đầu tháng 12, Đặng báo cho các bí thư đảng ủy một số tỉnh và tư lịnh các quân khu rằng :
- " Mỹ có thể thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Cộng vào đầu năm Dương Lịch 1979. "
Chính bản thân Đặng đàm phán trực tiếp bốn lần với Leonard Woodcock, Giám Đốc Văn Pḥng Đại Diện Mỹ tại Bắc Kinh trong hai ngày 13 và 15 tháng 11, 1978.
Trong các buổi đàm phán, Đặng đă nhượng bộ Mỹ
bằng cách không đưa vấn đề Mỹ bán vơ khí cho Đài Loan như một điều kiện tiên quyết để tiến tới b́nh thường hóa v́ Đặng nóng ḷng giải quyết quan hệ với Mỹ trước khi xăm lăng Việt Nam.
CHÍNH THỨC VIẾNG THĂM HOA KỲ
Ngày 28 tháng Giêng 1979, Đặng Tiểu B́nh lên đường chính thức viếng thăm Mỹ.
Ông ta nghĩ rằng Mỹ và Trung Cộng đang tiến tới một đồng minh chiến lược chống Sô Viết trên phạm vi toàn cầu nhưng không chắc chắn Mỹ sẽ ủng hộ ra mặt trong cuộc chiến chống Việt Nam sắp tới.
Trong thời gian ở Mỹ, Đặng Tiểu B́nh gặp Tổng Thống Jimmy Carter ba lần. Chỉ vài giờ sau khi hạ cánh xuống Washington DC, Đặng yêu cầu được gặp riêng với Tổng thống Carter để thảo luận về vấn đề Việt Nam.
Đề nghị của họ Đặng làm phía Mỹ ngạc nhiên.
Chiều ngày 29 tháng Giêng, Đặng và phái đoàn gồm :
- Ngoại Trưởng Hoàng Hoa
- Thứ trưởng Ngoại Giao Zhang Wenjin đến gặp TT Carter tại Ṭa Bạch Ốc.
Phía Mỹ, ngoài TT Carter c̣n có :
- Phó Tổng Thống Walter Mondale
- Ngoại Trưởng Cyrus Vance và Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Brzezinski.
Trong buổi họp, Đặng Tiểu B́nh thông báo cho TT Mỹ biết :
Trung Cộng đă quyết định chống lại sự bành trướng của Liên Xô bằng cách
tấn công Việt Nam và cần sự ủng hộ của Mỹ.
Trái với mong muốn của Đặng Tiểu B́nh, TT Carter không trả lời ngay, ngoài trừ việc yêu cầu họ Đặng nên
“tự chế khi đương đầu với t́nh trạng khó khăn” .
Ngày hôm sau, Đặng Tiểu B́nh nhận lá thư viết tay của TT Carter, trong đó ông có ư cản ngăn họ Đặng v́ theo TT Carter dù Trung Cộng có đánh Việt Nam, Việt Nam cũng không rút quân khỏi Cambodia mà c̣n làm Trung Cộng sa lầy.
TT Carter cũng nhắc việc xâm lăng Việt Nam có thể làm cản trở nỗ lực của Trung Cộng cổ vơ cho một viễn ảnh ḥa b́nh trên thế giới.
TT Carter viết lại trong nhật kư Jimmy Carter, Keeping Faith, Memoirs Of A President, Ngô Bắc dịch :
- “ Sáng sớm hôm sau, họ Đặng và tôi một lần nữa hội kiến tại Văn Pḥng Bầu Dục, chỉ có một thông dịch viên hiện diện.
Tôi đă đọc to và trao cho ông ta một bức thư viết tay tóm tắt các lư luận của tôi nhằm ngăn cản một cuộc xâm lăng của Trung Quốc vào Việt Nam.
Ông ta đă nhấn mạnh rằng nếu họ quyết định chuyển động, họ sẽ triệt thoái các bộ đội Trung Quốc sau một thời gian ngắn – và các kết quả của một cuộc hành quân như thế nhiều phần có lợi và có hiệu quả lâu dài.
Hoàn toàn khác biệt với tối hôm trước, giờ đây ông ta là một lănh tụ cộng sản cứng rắn, quả quyết rằng dân tộc ông không xuất hiện với vẻ yếu mềm.
Ông ta tuyên bố vẫn c̣n đang cứu xét vấn đề, nhưng ấn tượng của tôi là quyết định đă sẵn được lấy. Việt Nam sẽ bị trừng phạt.”
Ngày 30 tháng Giêng, trong một buổi họp khác với TT Carter, Đặng Tiểu B́nh cho biết việc đánh Việt Nam đă được quyết định và sẽ không có ǵ làm thay đổi.
Tuy nhiên, họ Đặng cũng nhấn mạnh chiến tranh sẽ xảy ra trong ṿng giới hạn.
Đặng Tiểu B́nh không mua chuộc được sự ủng hộ công khai của Mỹ để đánh Việt Nam
nhưng ít ra không phải về tay trắng.
Tổng thống Carter để lấy ḷng “khách hàng khổng lồ” và “đồng minh chiến lược chống Liên Xô”
đồng ư cung cấp tin tức t́nh báo các hoạt động của 50 sư đoàn Liên Xô trong vùng biên giới phía bắc Trung Hoa.
Mỹ cũng dùng vệ tinh để theo dơi trận đánh biên giới và cũng nhờ những tấm ảnh chụp từ vệ tinh mà các cơ quan truyền thông biết ai đă dạy ai bài học trong chiến tranh biên giới Việt Trung 1979.
Trong buổi họp riêng với Tổng thống Carter trước khi lên máy bay,
Đặng khẳng định :
- “Trung Quốc vẫn phải trừng phạt Việt Nam”.
Chuyến viếng thăm Mỹ là một thành công.
Dù Mỹ không ủng hộ nhưng chắc chắc Đặng biết cũng sẽ
không lên án Trung Cộng xâm lược Việt Nam.
Trên đường về nước, Đặng ghé Tokyo lần nữa để vận động sự ủng hộ của Nhật.
************