Gibbs

Nguyễn Tuấn
Tờ báo The Spectator (cánh hữu) của Anh mới đăng một bài xã luận của cây bỉnh bút Brandan O'Neill, cắt nghĩa tại sao một số người cánh hữu ghét Ukraine và Zelensky. Bài viết hay, nên tôi lược dịch sang tiếng Việt để chia sẻ với các bạn. Tôi tách những đoạn văn dài thánh nhiều câu/đoạn văn nhỏ để bạn đọc dễ theo dõi.
Đại khái, Brendan O’Neill lập luận rằng một nhóm người cánh hữu online thù ghét Zelensky phản ảnh một mô hình tương tự như sự căm ghét Do Thái của phe cánh tả. Cả hai nhóm kinh doanh thù ghét này đều biến một quốc gia thành “dê tế thần” cho các vấn đề toàn cầu.
O'Neill chỉ ra rằng phe cánh hữu gọi Zelensky là “nữ hoàng ăn trợ cấp” và tham nhũng, rồi đổ lỗi cho Ukraine là nguyên nhân của cuộc xâm lược của Nga. Cách đổ lỗi này giống như cách phe cánh tả cáo buộc Do Thái khiêu khích bọn khủng bố Hamas sau vụ 7/10.
O’Neill cho rằng sự khinh miệt này không chỉ là phê phán mà đã trở thành cảm xúc bất ổn (unstable emotion). Hậu quả biện minh rằng Nga và Hamas được miễn trách nhiễm.
Đoạn cuối bài mới hay:
“Cánh tả xem Do Thái là nguồn gốc mọi vấn đề trên thế giới, và giờ một số người cánh hữu dường như cũng có cái nhìn tương tự về Ukraine.
Kiểu đổ lỗi như vậy vừa ấu trĩ về mặt đạo đức vừa thiển cận về chánh trị. Nó thật không xứng đáng, dù đến từ đâu.
Có quá đáng để đòi hỏi một chút nhứt quán về đạo đức? Ukraine và Do Thái đều bị các đội quân ngoại bang xâm lăng, gây tội ác, và họ hoàn toàn có quyền chống lại kẻ đàn áp mình. Đó là quan điểm nóng hổi của tôi.”
Trong bài này, O'Neill nói đến "nhóm người cánh hữu online", mà tôi đoán là bao gồm những người online gốc Việt ở Mĩ đang ra rả ngày đêm mắng chửi Zelensky. Những đồng hương này chỉ lặp lại tất cả những luận điểm của phe cánh hữu cuồng nộ mà Brandon O'Neill đề cập đến trong bài viết này.

Lướt qua những lời chỉ trích Zelensky từ đám đông cánh hữu “rất online”, tôi tự nhủ: “Cái này sao quen quen.”
Họ gắn cho Tổng thống Ukraine cái mác “nữ hoàng ăn trợ cấp” đang hút cạn ngân khố Mĩ.
Họ bôi nhọ Ukraine là một quốc gia đặc biệt tham nhũng, khát chiến tranh đến mức đe dọa kéo cả nhân loại vào thảm họa.
Thậm chí, họ còn trơ trẽn đổ lỗi cho Ukraine về cuộc xâm lược mà chính họ phải chịu, như thể Nga chẳng còn cách nào khác ngoài việc phải “dạy cho cái nước láng giềng ngang ngược và khó ưa này một bài học.”
Rồi tôi chợt nhận ra: Ukraine với đám cánh hữu cáu kỉnh cũng giống như Do Thái với đám cánh tả điên rồ.
Hội chứng "Zelensky Derangement Syndrome" (Ghét Zelensky Đến Phát Điên) của họ giống hệt sự căm ghét cuồng loạn dành cho Do Thái đã lây lan trong giới cánh tả bao năm nay.
Trong cả hai trường hợp, một kiểu đạo đức giả cuồng nhiệt đội lốt phê phán chống chiến tranh. Cả hai đều biến một quốc gia thành con dê tế thần cho mọi vấn đề trên đời, bị qui chụp là thủ phạm của gần như mọi tai ương mà loài người phải đối mặt.
Nỗi sợ Ukraine và nỗi sợ Israel đều là những vết nhơ trong chánh trị.
Sự thù ghét kì lạ của cánh hữu online dành cho Volodymyr Zelensky lại bùng nổ trước công chúng sau vụ “nổ tung” ở Phòng Bầu Dục.
Nhưng thực ra, nó đã âm ỉ từ lâu. David French từng viết về “sự giận dữ kì lạ và mãnh liệt với Zelensky” từ năm 2022. Chỉ cần lướt năm phút với đám cánh hữu online, bạn sẽ thấy ngay. Zelensky bị gọi là diễn viên được tâng bốc, con rối của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), một kẻ tham tiền “đồ đểu”, “hoàn toàn tham nhũng”. Đủ cả. Họ ghét ông ấy.
Bạn chỉ cần hét lên “Benjamin Netanyahu” trong một quán ăn sang chảnh ở Homerton để thấy những cơn giận dữ tương tự thôi.
Sự tương đồng giữa việc cánh hữu đả kích Ukraine và cánh tả ghét Israel thật sự đáng kinh ngạc.
Cuối tuần qua, hashtag “ZelenskyWarCriminal ” (Zelensky Tội Phạm Chiến Tranh) xuất hiện trên X, giống hệt những lời buộc tội gay gắt của cánh tả nhắm vào lãnh đạo Do Thái.
Muốn túm cổ cả hai phe mà nhắc nhở: Chính Do Thái và Ukraine mới là nạn nhân của những cuộc xâm lược tội ác – Do Thái bị đám dân quân tân phát-xít Hamas tấn công, còn Ukraine thì bị quân đội hung hãn của Vladimir Putin.
Gọi nạn nhân của tội ác là “tội phạm” đúng là kiểu đổ lỗi nạn nhân cấp độ hạt nhân.
Giống như Do Thái, Ukraine bị cáo buộc sống nhờ tiền Mĩ. Donald Trump Jr. gọi Zelensky là “nữ hoàng ăn trợ cấp quốc tế vô ơn” (kiểu “kẻ ăn bám vô ơn”). Một số người cánh hữu xem Ukraine như cái gai vô đạo đức ở châu Âu, giống cách cánh tả nhìn dấu ấn “ốm yếu” của Do Thái ở Trung Đông.
Zelensky là “độc tài”, Tổng thống Trump từng nói thế (dù dường như ông quên mất mình đã nói vậy).
Một số người bảo Ukraine là quốc gia tham nhũng nhứt Trái Đất. Charlie Kirk của Turning Point USA thì nhận xét Zelensky là “người hoàn hảo cho Washington DC”: “Nói tiếng Anh bập bõm, từng làm diễn viên, và hoàn toàn tham nhũng.”
Tệ nhất là Ukraine bị đổ lỗi cho thảm họa xảy ra khi Nga xâm lược vào tháng 2 năm 2022. “Đáng lẽ anh không nên khơi mào cuộc chiến này, đáng lẽ anh nên thỏa thuận,” Trump nói với Zelensky tháng trước.
Một số người cánh hữu còn bảo Ukraine ve vãn NATO đã “khiêu khích” Nga xâm lược.
Khi Trump mắng Zelensky vì “đánh cược mạng sống của hàng triệu người,” tôi chỉ muốn phát điên: Thưa ngài Tổng thống, Ukraine đâu có cầu xin Putin mở cuộc tấn công tội ác vào lãnh thổ và người dân của họ.
Kiểu đổ lỗi địa chánh trị này chẳng khác gì những gì cánh tả nói sau vụ 7/10 rằng mọi thứ là lỗi của Do Thái. “Do Thái là kẻ duy nhứt đáng trách” cho những sự kiện hôm nay, 33 hội sinh viên tại Đại học Harvard tuyên bố như thế ngay ngày 7/10.
Giới hoạt động chánh trị đã dành một năm rưỡi qua để nói rằng Do Thái độc ác đã khiêu khích Hamas hành động – kiểu chánh trị tương đương với “Cô ta tự chuốc lấy.”
Giờ đây, một số người cánh hữu từng chỉ trích cánh tả vì thái độ đáng trách với nỗi đau của Do Thái lại đang làm điều tương tự với Ukraine. Giá mà anh hiền lành hơn, đúng mực hơn, có lẽ “Nga tội nghiệp” đã không phải xâm lược.
Không phải ai chỉ trích Zelensky cũng mắc Hội chứng Ghét Zelensky Đến Phát Điên. Vẫn có chỗ cho những cuộc thảo luận lí trí về tương lai cuộc chiến ở Ukraine, vai trò của Mĩ, hay nguy cơ leo thang.
Theo tôi, Zelensky là một lãnh đạo tốt và dũng cảm trong thời chiến, nhưng ông cũng có sai lầm, như mọi người trong chiến tranh thôi.
Nhưng những gì chúng ta thấy từ Toà Bạch Cung vài ngày qua, và lan tỏa dữ dội trên mạng, không chỉ là “phê phán Ukraine”: đó là một sự khinh miệt kì lạ, sục sôi dành cho Ukraine.
Cũng như sự thù địch của cánh tả cấp tiến với Do Thái từ lâu đã vượt qua ranh giới từ phê phán chánh trị sang căm ghét mù quáng và thậm chí là kì thị.
Sự thù địch của cánh hữu cấp tiến với Ukraine giờ đây ít thuộc về phân tích tỉnh táo mà nghiêng về cảm xúc bất ổn.
Hậu quả không thể tha thứ là Nga, giống như Hamas trước đó, được miễn trách nhiệm cho những tội ác kinh hoàng của cuộc chiến khủng khiếp này.
Cánh tả xem Do Thái là nguồn gốc mọi vấn đề trên thế giới, và giờ một số người cánh hữu dường như cũng có cái nhìn tương tự về Ukraine.
Kiểu đổ lỗi như vậy vừa ấu trĩ về mặt đạo đức vừa thiển cận về chánh trị. Nó thật không xứng đáng, dù đến từ đâu.
Có quá đáng để đòi hỏi một chút nhứt quán về đạo đức? Ukraine và Do Thái đều bị các đội quân ngoại bang xâm lăng, gây tội ác, và họ hoàn toàn có quyền chống lại kẻ đàn áp mình. Đó là quan điểm nóng hổi của tôi.
Brandan O'Neill

__________________