Gibbs

Việc công bố hàng chục nghìn hồ sơ về vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy được mong đợi từ lâu vào đêm thứ Ba đã làm dấy lên cuộc tìm kiếm tuyệt vọng để tìm ra manh mối mới trong vụ án gây sốc kéo dài 62 năm này — nhưng phần lớn kho tài liệu này hóa ra lại xác nhận thông tin đã biết từ lâu.

Gerald Posner, tác giả của cuốn sách bán chạy nhất năm 1993 “Case Closed: Lee Harvey Oswald and the Assassination of JFK,” đã nói với The Post trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào thứ Tư rằng ông đã “đọc khoảng 22.000 trang” trong các hồ sơ mới công bố — nhưng vẫn chưa thấy một bằng chứng gây chấn động nào.

Posner cho biết “Tôi chưa thấy bất cứ điều gì là tin tức thực sự, nhưng điều đó không có nghĩa là không có gì cả”. “Câu hỏi lớn nhất mà tôi có khi xem qua là, ‘Tại sao những thứ này lại được phân loại trong nhiều năm như vậy?’ Thật vô lý.”

Các tài liệu này có chứa một số thông tin hấp dẫn xung quanh các sự kiện bi thảm ngày 22 tháng 11 năm 1963, với một tập tin khám phá ra giả thuyết rằng một "nhóm nhỏ" trong CIA có liên quan - cũng như một cuộc điều tra rõ ràng của KGB nhằm xác định xem sát thủ Lee Harvey Oswald có phải là điệp viên bí mật của Nga hay không.

Một bản ghi nhớ tháng 6 năm 1967 nêu chi tiết về việc một cựu sĩ quan tình báo của Quân đội Hoa Kỳ, Gary Underhill, đã trốn khỏi Washington, DC, "rất kích động" vào ngày sau khi Kennedy bị bắn — và tuyên bố với một người bạn rằng một "nhóm nhỏ trong CIA" đứng sau vụ ám sát.

"Một ngày sau vụ ám sát, Gary Underhill đã vội vã rời Washington. Vào cuối buổi tối, anh ta xuất hiện tại nhà của một người bạn ở New Jersey", bản ghi nhớ viết, trích từ một câu chuyện trên tạp chí cánh tả đương thời Ramparts.


“Ông ấy rất kích động. Một nhóm nhỏ trong CIA chịu trách nhiệm cho vụ ám sát, ông ấy tâm sự, và ông ấy lo sợ cho mạng sống của mình và có thể sẽ phải rời khỏi đất nước,” tài liệu viết tiếp.

“Chưa đầy sáu tháng sau, Underhill được phát hiện đã bị bắn chết trong căn hộ của mình ở Washington. Nhân viên điều tra tử thi đã kết luận đó là một vụ tự tử.”

Underhill, một sinh viên tốt nghiệp Harvard và cựu đại úy quân đội Hoa Kỳ, từng làm việc với tư cách là một nhà báo và sĩ quan tình báo trong Thế chiến II, được cho là “có mối quan hệ thân mật với nhiều quan chức cấp cao trong Lầu Năm Góc” và “có mối quan hệ thân thiết với một số quan chức cấp cao của CIA.”

“Những người bạn mà Underhill đến thăm nói rằng ông ấy tỉnh táo nhưng rất hoảng loạn. Họ nói rằng ông ấy quy vụ ám sát Kennedy cho một nhóm CIA đang tiến hành một hoạt động buôn bán vũ khí, ma túy và hàng lậu khác”, đoạn trích của Ramparts viết.

Đoạn trích lưu ý rằng nhóm CIA bị cáo buộc đã giết Kennedy vì ông ấy "nghe ngóng" được thông tin về hoạt động của họ và "bị giết trước khi kịp 'thổi còi'".

Vụ tự tử của Underhill cũng bị đặt dấu hỏi vì ông được phát hiện với vết thương do súng bắn sau tai trái, nhưng Asher Brynes, cộng sự viết lách của ông đã tìm thấy thi thể ông, cho biết, "Underhill thuận tay phải".

Thật phản cao trào, bản ghi nhớ — được tạo ra để đáp lại cuộc điều tra năm 1967 bị chỉ trích nhiều về vụ ám sát của Biện lý quận New Orleans Jim Garrison — mô tả mối liên hệ của Underhill với cuộc điều tra đó là "mong manh" và không đề cập đến các khiếu nại mà Ramparts đưa tin.

Trong một tài liệu khác được công bố hôm thứ Ba, một báo cáo tình báo Hoa Kỳ được đánh máy bằng máy điện báo ngày 20 tháng 11 năm 1991, cho biết một quan chức KGB chỉ được gọi là Nikonov hoặc "Slava" đã điều tra xem Oswald "có phải là một điệp viên KGB" hay không.

“Nikonov hiện tin chắc rằng Oswald không phải là điệp viên do KGB kiểm soát”, tài liệu cho biết.

Nikonov “nghi ngờ rằng bất kỳ ai có thể kiểm soát Oswald, nhưng lưu ý rằng KBG [sic] đã theo dõi anh ta chặt chẽ và liên tục khi anh ta ở Liên Xô”, nơi cựu chiến binh Thủy quân Lục chiến đã sống từ năm 1959 đến năm 1962.

Hồ sơ cũng lưu ý rằng “Oswald là một tay bắn tỉa tệ khi anh ta cố gắng bắn mục tiêu ở Liên Xô”.

Nikonov cũng lưu ý rằng Oswald có “mối quan hệ sóng gió với người vợ Liên Xô [Marina], người liên tục thúc đẩy anh ta”.

Vài tháng trước vụ ám sát, Oswald đã đến Lãnh sự quán Cuba ở Thành phố Mexico, nơi anh ta liên lạc với Đại sứ quán Liên Xô để xin thị thực du lịch.

Một hồ sơ khác trong lô mới, cũng được dán nhãn là “bí mật”, cho thấy cách CIA theo dõi một bài báo của Ý cáo buộc chính cơ quan này đứng sau vụ ám sát tổng thống thứ 35.

Một số tài liệu cũng làm sáng tỏ những âm mưu của cộng đồng tình báo trong những năm 1960, bao gồm thông tin chi tiết về các căn cứ bí mật của CIA trên toàn thế giới.

Một tài liệu mô tả cách CIA theo dõi một công dân Cuba tên là AMFUANA-1, người đã được cử đến Cuba vào năm 1961 trước khi thành lập một mạng lưới gồm ít nhất 20 người đã giúp lập hơn 50 báo cáo.

"Tôi không nghĩ điều đó làm thay đổi suy nghĩ của bất kỳ ai", Posner nói về kho tài liệu gồm 80.000 tài liệu được công khai. "Những người không tin vào phiên bản chính thức, họ sẽ chỉ nói rằng các tài liệu đó hẳn đã bị tiêu hủy hoặc chúng ở đâu đó trong chính phủ".

Cuộc điều tra ban đầu do Chánh án Tòa án Tối cao Earl Warren dẫn đầu đã kết luận rằng Oswald đã hành động một mình khi bắn Kennedy bằng một khẩu súng trường công suất lớn từ tầng sáu của Kho sách Trường học Texas, nhìn ra Quảng trường Dealey, khi đoàn xe hộ tống của tổng thống đi qua bên dưới.

Kết luận chính thức đã gây ra nhiều tranh cãi, khi các cuộc thăm dò liên tục cho thấy phần lớn người Mỹ cảm thấy Kennedy bị ám sát là kết quả của một âm mưu - với nhiều giả thuyết được đưa ra ám chỉ Mafia, CIA và những người Cuba lưu vong bất mãn, cùng nhiều bên khác.

“[Tổng thống Lyndon Johnson] đã đi đến cái chết của mình khi nghĩ rằng [nhà độc tài Cuba Fidel] Castro có liên quan”, Posner lưu ý, đồng thời nói thêm rằng Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr. vẫn không tin rằng cha mình đã bị Sirhan Sirhan sát hại vào năm 1968 — người đã thú nhận vụ giết người vài giờ sau khi bị bắt.

Theo Posner, quan điểm cho rằng JFK bị giết bởi một âm mưu lớn hơn đã được củng cố sau vụ giết Oswald hai ngày sau vụ ám sát do chủ hộp đêm Dallas Jack Ruby thực hiện, người “có vẻ như không phải là người của mafia”.

Về phần mình, Ruby khẳng định rằng ông đã giết Oswald theo sự thúc đẩy và xuất phát từ mong muốn trả thù cho Kennedy — cũng như giúp cựu đệ nhất phu nhân Jacqueline Kennedy tránh khỏi chấn thương khi phải quay lại Dallas để làm chứng tại phiên tòa xét xử Oswald.

Những người theo thuyết âm mưu đã lưu ý đến mối liên hệ có thể có của Ruby với các nhân vật mafia thông qua các câu lạc bộ của anh ta — một số người cho rằng anh ta đã hành động như một sát thủ để trả nợ hoặc để Oswald im lặng về những mối quan hệ bất chính của chính anh ta.

"Tôi đã thấy một cuộc thăm dò ở Gallup, trong đó 27% [hoặc] 29% nghĩ rằng đó là một sát thủ đơn độc", Posner nói, dường như đang ám chỉ đến một cuộc khảo sát năm 2023 của nhà thăm dò đáng kính này. "Tôi thực sự ngạc nhiên" khi tỷ lệ này cao như vậy.

Theo Đạo luật thu thập hồ sơ ám sát Kennedy năm 1992, Quốc hội đã đặt ra thời hạn năm 2017 để công bố các hồ sơ JFK còn tồn đọng.

Khi đến thời điểm, Trump đã công bố hàng nghìn hồ sơ, bao gồm 19.000 hồ sơ vào năm 2018.

Tuy nhiên, vẫn còn những hồ sơ về JFK được giữ kín trong bối cảnh chịu áp lực từ những người đam mê an ninh quốc gia như cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo.

Đến cuối năm 2022, Tổng thống Joe Biden đã thực hiện một cách tiếp cận tương tự và công bố hơn 13.000 hồ sơ.

Trước khi công bố vào thứ Ba, Cục Lưu trữ và Hồ sơ Quốc gia ước tính rằng khoảng 98% các hồ sơ đã được công khai — một lời cam kết mà Trump đã đưa ra để tăng cường tính minh bạch của chính phủ trong nhiệm kỳ thứ hai của mình.

__________________