MUỐN YÊU NHAU PHẢI HIỂU NHAU VÀ THẬT L̉NG.
Hôm qua TBT Tô Lâm điện đàm với Tổng thống Donald Trump, cho biết sẵn sàng trao đổi với Mỹ để đưa mức thuế nhập khẩu về 0% đối với hàng nhập từ Mỹ và đề nghị Mỹ áp dụng mức thuế tương tự đối với hàng nhập từ Việt Nam.
Thông điệp này của TBT Tô Lâm liệu có được phía Mỹ chấp nhận?
Sau đây là những phân tích để chúng ta có câu trả lời cho câu hỏi này.
BẢN CHẤT “THUẾ ĐỐI ỨNG” CỦA MỸ.
Biểu thuế của Mỹ đưa ra gồm có hai phần:
-THUẾ CƠ BẢN:
Mọi hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ chịu mức thuế tối thiểu 10%, có hiệu lực từ ngày 5/4/2025.
Trên một nửa số quốc gia trong 180 quốc gia và vùng lănh thổ chịu biểu thuế này.
- THUẾ ĐỐI ỨNG:
Mức thuế này nhắm vào các quốc gia cụ thể, được cho là để đáp trả những rào cản thương mại mà các nước này áp lên hàng Mỹ có hiệu lực từ ngày 9/4/2025.
Như vậy, phía Mỹ không đưa ra loại hàng hóa nào có thuế suất 0% cho cả thuế cơ bản và thuế đối ứng.
Thuế cơ bản 10% dễ hiểu, nhưng thuế đối ứng lại rất khó hiểu với phía Việt Nam, và Việt Nam không hiểu hoặc cố t́nh không hiểu để phát biểu như Đại diện Bộ Công Thương cho rằng mức thuế đối ứng 46% mà Mỹ áp với Việt Nam là "thiếu cơ sở khoa học và thực sự không công bằng" và có biện pháp đáp trả.
Với lư lẽ này, Việt Nam sẽ không có cơ hội ngồi vào đàm phán với Mỹ như mong muốn của các nhà lănh đạo Việt Nam.
Phương Pháp tính thuế đối ứng của Mỹ dựa trên nguyên tắc đáp trả các hành vi của các quốc gia có “GIAN LẬN THƯƠNG MẠI” và “CÁN CÂN THƯƠNG MẠI BẤT HỢP LƯ”.
Và công thức tính phía Mỹ đưa ra rất đơn giản:
Lấy thâm hụt thương mại mà Mỹ có với một quốc gia, chia con số đó cho tổng giá trị xuất khẩu của quốc gia đó vào Mỹ. Kết quả thu được sau đó sẽ được chia đôi và đó sẽ là mức thuế được áp dụng.
Công thức tính dựa trên hai nguyên tắc này ra con số mang tính ước lệ gần đúng để nói lên bản chất quan hệ thương mại.
Đây là cách gây sức ép để các đối tác ngồi vào đàm phán với Mỹ, trong đàm phán sẽ có các chi tiết cụ thể về từng biểu thế.
V́ thế mà Bộ trưởng thương mại Mỹ nói: Đối ứng không phải để trả đũa, nó là sự công bằng thông qua đàm phán.
VIỆT NAM CÓ VẺ CHƯA HIỂU MỸ?
Để có một kết quả đàm phán tốt với Mỹ Việt Nam cần phải hiểu bản chất của thuế cơ bản và thuế đối ứng.
Thuế cơ bản là nguồn thu của chính phủ, để duy tŕ các hoạt động của bộ máy và các vấn đề an sinh xă hội... cho nên phía Việt Nam đưa ra mức thuế 0% khó có thể được Mỹ chấp nhận… V́ đây là khoản thu của nhà nước bị FIX cứng bắt buộc phải có.
Việt Nam đưa thuế nhập khẩu về 0% không có nghĩa Mỹ cũng phải theo, Mỹ vẫn đánh thuế cơ bản 10% v́ không có ngoại lệ.
Không những vậy, thuế là công cụ điều tiết nền kinh tế và các quan hệ thương mại quốc tế để đạt được sự công bằng tương đối giữa nhà nước, người dân, doanh nghiệp và các quốc gia với nhau.
Nếu Việt Nam không hiểu bản chất thuế đối ứng của Mỹ là lấy sự công bằng và mấu chốt để tháo gỡ trong quan hệ thương mại, vẫn bù lu bù loa đáp lại “thiếu công bằng”, cố t́nh che giấu các hành vi gian lận thương mại để kêu oan và phản ứng với Mỹ là thất bại nhăn tiền.
VIỆT NAM CẦN LÀM G̀?
Sự mất cân bằng trong cán cân thương mại với Mỹ quá rơ ràng, vậy nó cần điều chỉnh Việt Nam sẽ phải nhập nhiều hàng của Mỹ hơn… xem ra phía Việt Nam đă có nhận thức về vấn đề này.
Nhưng đây mới là câu trả lời khó của Việt Nam với câu hỏi của Mỹ: Việt Nam có gian lận thương mại không?
Nếu có, th́ phải từ bỏ bằng những cam kết cụ thể, bằng những hành động được đưa ra trên giấy trắng mực đen … Không thể bằng những lời hứa chung chung, thậm chí con la làng “Không công bằng, áp đặt, không phù hợp”…
Nếu không, Việt Nam phải đưa ra các bằng chứng, chứng minh, điều này là tối quan trọng để thuyết phục Mỹ. V́ chắc chắn Mỹ áp thuế 46% với Việt Nam họ phải dựa trên những bằng chứng xác thực.
Những đ̣i hỏi của Mỹ không phải là khắt khe, đánh đố, khó chơi… Phía Mỹ chỉ cần các các đối tác trong đó có Việt Nam phải thật thà, ṣng phẳng, đàng hoàng.
Xem ra cuộc điện đàm của TBT Tô Lâm với TT Trump theo những thông tin trên truyền thông chỉ là khởi đầu cho chặng đường c̣n gian nan phía trước, nhưng có vẻ Việt Nam chưa găi đúng chỗ ngứa của Mỹ.
__________________
|