Vũ Hoàng Linh
9-4-2025
Ḿnh thấy một số nhà quan sát, khi b́nh luận về chính sách của Trump, thường hay đưa ra luận điểm là: 1. Trump có thể điên và không hiểu ǵ về kinh tế học nhưng đội của ông ta có những chuyên gia được đào tạo bài bản… th́ không điên và có những nước đi được tính với logic rơ ràng…, và 2. Nội các của Trump toàn tỷ phú đầu có sạn, quá từng trải thương trường… đều có bài hết rồi…
Các bạn có thể đúng nhưng coi chừng, các bạn cũng đang mắc một thứ thiên kiến, đó là hợp lư hóa tất cả những thứ đang diễn ra và áp dụng một tư duy logic và hệ thống cho một thứ có thể hoàn toàn đang hỗn độn với tất cả sự hỗn loạn thay v́ trật tự.
C̣n có một tư duy có tính giả định đằng sau đó, là những tay to trên thị trường, các nhà tài phiệt là người đứng sau Trump mới là người đang điều khiển cuộc chơi – cho dù hoàn toàn không có bằng chứng nào cho việc đó khi mà ví dụ, hôm qua tỷ phú Bill Ackman, một trong những người ủng hộ Trump nhiệt thành nhất, đă phải lên tiếng nài nỉ Trump khoan áp thuế, trong tiếng cười nhạo của đám đông ủng hộ Trump.
Trump lên cầm quyền như một sự thoả hiệp giữa giới tài phiệt và giới lao động ít học thức, những người ủng hộ Trump nhiệt thành nhất. Một cái ǵ đó khá giống với sự nắm quyền của Hitler ở Đức thập niên 1930. Và khi Hitler lên nắm quyền, giới tài phiệt cũng tưởng rằng họ mới là người cầm chuôi, chứ không phải họ chỉ là một công cụ để ông ta lên nắm quyền. Và tại sao các lănh đạo châu Âu đă nhượng bộ ở Munich 1939, dẫn tới kết quả là Thế chiến thứ Hai? Đó là v́ họ đă tin tưởng một cách rất sai lầm, rằng Hitler cũng là một chính trị gia, giống như họ, chỉ là người mặc cả trong một cuộc chơi đă có quy tắc, chứ không phải người phá bỏ mọi quy tắc của cuộc chơi. Và họ đă phải trả giá đắt – mà không, rất rất đắt!
Trump không có một lư tưởng, một chủ thuyết đến mức nâng lên gần như một tôn giáo như Hitler để lừa mỵ nhân dân và trở thành bậc Thánh Chủ hay Ngôn Sứ. Nhưng ông ta có chung niềm tin như Hitler về sứ mệnh vĩ đại của ḿnh như người lănh đạo quốc gia và bất kỳ điều ǵ bất chợt xuất hiện trong óc ông ta cũng là những biểu hiện của chân lư. Nói cách khác, ông ta là một kẻ điên nguy hiểm, người vĩ cuồng tin vào sự vĩ đại của ḿnh. Và bằng cách nào đó, ông ta cũng khiến hơn một trăm triệu người Mỹ tin vào những điều đó.
Tổng thống – Thiên Sứ. Tổng thống – Đấng Cứu Tinh…
Thế nên đừng cố gắng t́m cách lư giải tính logic của mọi thứ, một thứ mà nhiều người có học hay mắc phải: Họ tin vào một trật tự ngầm định, một thứ logic xuyên suốt của mọi sự kiện. Ngay cả bộ sậu trí thức, cố vấn đi theo Trump, ḿnh cho rằng cũng không có một sự ảnh hưởng nào đáng kể tới Trump trên phương diện đường lối chính sách, và sự tồn tại của họ chủ yếu là để hợp lư hóa những ǵ ông chủ họ nói hay làm, đưa ra những lư do, bằng chứng biện hộ cho chúng về phương diện tri thức… Cái này là sự khác biệt với Hitler, người cuồng tín nhưng có một hệ tư tưởng rơ ràng và đă được xác định.
__________________
|