Wall Street Journal
Tác giả: Ban Biên tập WSJ
Cù Tuấn, biên dịch
25-5-2025
Tóm tắt: Sắc lệnh chống lại sinh viên nước ngoài đă khiến Harvard quay lưng lại với những người thông minh nhất thế giới.
Chính quyền Trump đă đóng băng hàng tỷ đô la tiền tài trợ liên bang cho Đại học Harvard, đe dọa đến t́nh trạng miễn thuế của trường và t́m cách chỉ đạo chương tŕnh giảng dạy và tuyển dụng của trường. Bây giờ, chính phủ dường như quyết tâm phá hủy ngôi trường này v́ tội chống trả. Và v́ mục đích ǵ?
Đó là cách chúng ta đọc động thái của Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) hôm thứ năm nhằm cấm sinh viên nước ngoài theo học tại ngôi trường nổi tiếng thế giới này. Đó là 6.800 sinh viên, hay một phần tư tổng số sinh viên của Harvard, và tương lai của họ đột nhiên trở nên hỗn loạn. Đây cũng là một cuộc tấn công thiển cận vào một trong những thế mạnh cạnh tranh lớn của Mỹ: Khả năng thu hút những người giỏi nhất và thông minh nhất thế giới.
Bộ trưởng Bộ Nội an (DHS) Kristi Noem. Nguồn: Oregon Public Broadcasting
Cuộc tấn công mới nhất bắt đầu khi DHS yêu cầu Harvard giao nộp nhiều hồ sơ khác nhau về sinh viên nước ngoài, bao gồm cả việc liệu có bất kỳ ai đă tham gia vào hoạt động bất hợp pháp hay rời khỏi trường đại học do “hoạt động nguy hiểm hoặc bạo lực, hoặc bị tước quyền” hay không.
Một số yêu cầu về hồ sơ của trường là hợp lư, nhưng một số lại quá đáng khi yêu cầu thông tin cá nhân của sinh viên. DHS cũng cho Harvard hai tuần để phản hồi. Nếu trường không phản hồi, Bộ trưởng DHS Kristi Noem cho biết bà sẽ “tự động thu hồi” chứng nhận của trường trong Chương tŕnh Sinh viên và Trao đổi Khách mời (SEVP). “Việc thu hồi sẽ không được kháng cáo”.
Chương tŕnh SEVP cho phép những người không phải là công dân nhập học tại các trường đại học bằng thị thực sinh viên. DHS có thể cấm các trường đại học tham gia chương tŕnh nếu họ không tuân thủ “yêu cầu lưu giữ hồ sơ, lưu giữ, báo cáo và các yêu cầu khác” đối với sinh viên nước ngoài. Harvard cho biết, họ đă phản hồi với “thông tin theo yêu cầu của luật” trong ṿng hai tuần và đă nộp thêm hồ sơ vào ngày 14 tháng 5.
Bà Noem cho rằng, phản hồi của Harvard là không thỏa đáng và đă loại trường khỏi chương tŕnh. Điều này có nghĩa là sinh viên nước ngoài sẽ phải rời khỏi đất nước trong thời gian ngắn hoặc t́m một trường đại học khác của Mỹ chấp nhận họ.
Hầu hết sinh viên nước ngoài của Harvard đều đang theo học các chương tŕnh sau đại học. Nhiều người hỗ trợ nghiên cứu khoa học và giảng dạy các khóa học đại học. Việc đuổi họ ra khỏi Harvard sẽ làm gián đoạn các dự án nghiên cứu và có thể khiến một số giáo sư khoa học rời đi để đến các trường đại học khác. Có vẻ như đây là mục tiêu của việc đóng băng các khoản tài trợ nghiên cứu của Harvard.
Harvard đă khởi kiện hôm thứ sáu và một thẩm phán liên bang đă ban hành lệnh cấm tạm thời đối với lệnh cấm sinh viên. Trường đại học này nói đúng rằng hành động của chính quyền Trump là “hành động trả đũa rơ ràng đối với việc Harvard thực hiện quyền Tu chính án thứ nhất của ḿnh để từ chối các yêu cầu của chính phủ nhằm kiểm soát hoạt động quản lư, chương tŕnh giảng dạy và ‘ư thức hệ’ của giảng viên và sinh viên của Harvard“.
Trường đại học này có vẻ sẽ thắng kiện, nhưng cho đến khi ṭa án giải quyết được vấn đề, hàng ngàn sinh viên không làm ǵ sai sẽ phải chịu sự ràng buộc pháp lư. Một số người trong số họ chắc chắn đă phản đối các cuộc biểu t́nh chống Israel và thậm chí có thể họ đến từ Israel. Tại sao lại trừng phạt họ?
Chiến thuật của nhóm Trump chống lại Harvard đă gợi nhớ đến cách Chính quyền Obama cắt viện trợ cho sinh viên đối với các trường Cao đẳng Corinthian v́ lợi nhuận với lư do phản ứng chậm trễ đối với các yêu cầu cung cấp hồ sơ. Việc học của hàng ngàn sinh viên đă bị gián đoạn để nhóm Obama có thể tạo ra một làn sóng chính trị.
Điều này sẽ gây tổn hại khủng khiếp đến khả năng thu hút những người trẻ tài năng mang theo doanh nghiệp và vốn trí tuệ của họ đến nước Mỹ. Những người không phải công dân chiếm hơn một nửa số bằng tiến sĩ trong các lĩnh vực liên quan đến AI hồi năm 2022. Nhiều người đă đi làm tại các công ty Mỹ như Nvidia hoặc tự thành lập công ty riêng.
Quỹ Chính sách Quốc gia Mỹ phát hiện ra rằng “những người nhập cư đă thành lập hoặc đồng sáng lập gần hai phần ba (65% hoặc 28 trong số 43) các công ty AI hàng đầu ở Mỹ và 70% sinh viên sau đại học toàn thời gian trong các lĩnh vực liên quan đến trí tuệ nhân tạo là sinh viên quốc tế“. Những người nhập cư cũng đă thành lập hơn một nửa số công ty khởi nghiệp tư nhân của Mỹ có giá trị từ 1 tỷ đô la trở lên.
Ngay cả khi được sửa đổi, lệnh của bà Noem sẽ vang vọng khắp thế giới như một tín hiệu cho thấy nước Mỹ không c̣n cởi mở để giáo dục những người trẻ thông minh nhất thế giới. Sinh viên nước ngoài sẽ hiểu được thông điệp này và sẽ đem tài năng của họ đến nơi khác. Bộ chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc hẳn đang cười sung sướng khi kẻ thù chính của họ đang tự làm ḿnh suy yếu—đầu tiên là với thuế quan khiến các công ty của họ kém cạnh tranh hơn, và giờ là với cuộc tấn công vào những người tài giỏi là dân nhập cư.
Giống như hầu hết các trường đại học Mỹ, Harvard cần một cú hích để quay trở lại với sứ mệnh giáo dục những tâm hồn cởi mở. Nhưng điều đó đ̣i hỏi phải có cải cách. Chính quyền Trump dường như nghĩ rằng họ cần phải phá hủy Harvard để cứu vớt trường này. Điều này đi ngược lại với việc làm cho nước Mỹ trở nên vĩ đại.
__________________
|