🦉 2 Kịch bản cho Iran ở ngã ba nguy hiểm: Một bên là leo thang chiến tranh, một bên là quay lại bàn đàm phán.
- Cả hai đường đều có mìn, chỉ khác là nổ to hay nổ chậm.
👴 Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei năm nay đã 86 tuổi, sinh năm 1939.
- Ông lên nắm quyền từ năm 1989, cầm lái Iran suốt 36 năm – lâu nhất Trung Đông hiện tại.
- Gần đây, nhiều tin cho thấy sức khỏe ông đã yếu rõ.
- Con trai ông, Mojtaba Khamenei đang được xem là người kế nhiệm tiềm năng.
⚠️ Kịch bản leo thang:
- Sau khi bị Israel đánh phủ đầu ngày 13/6, Tehran đang chịu áp lực lớn.
- Một số chuyên gia cảnh báo: chính cuộc tấn công này có thể đẩy Iran quyết tâm có bom hạt nhân để bảo vệ và răn đe.
- Iran hiện có hơn 408 kg uranium làm giàu 60% – tăng gần 50% so với tháng 2.
- Nếu làm giàu thêm, đủ nguyên liệu để làm 9 quả bom hạt nhân.
🛢️ Iran còn dọa đóng eo biển Hormuz – nơi đi qua 20% lượng dầu toàn cầu.
- Tướng Esmail Kosari nói đang xem xét nghiêm túc.
- Nhưng nếu chặn thật, Trung Quốc – khách mua dầu lớn nhất của Iran – sẽ giận tím mặt. Khả năng này thấp.
💰 Kinh tế Iran lúc này yếu đến mức muốn leo thang cũng không dễ.
- Lạm phát 35,4%, tiền rớt hơn 50% giá trị, ngân sách thâm hụt lớn.
- Cắt dầu thì tự bóp luôn ví tiền mình.
✈️ Về quân sự, Iran không có máy bay xịn hay phòng không tầm xa.
- Israel thì vượt trội về công nghệ và có kho hạt nhân ngầm chẳng ai dám động vào.
🕊️ Còn kịch bản hạ nhiệt?
- Từ tháng 4 đến nay, Iran và Mỹ đã đàm phán 5 vòng.
- Iran từng đưa ra kế hoạch 3 bước: hạ làm giàu uranium xuống 3,67%, cho thanh tra vào lại, đổi lấy tháo băng tài sản và gỡ trừng phạt.
- Nhưng Mỹ thì lại đòi Iran phải dừng và xoá bỏ hoàn toàn chương trình làm giàu
- Iran đáp luôn: Vô lý, không đàm!
🧨 Vấn đề chính là mất lòng tin.
- Sau khi Trump rút khỏi thỏa thuận JCPOA năm 2018, Iran không còn tin Mỹ sẽ giữ lời.
- Ngược lại, Mỹ cũng không tin Iran sẽ từ bỏ chương trình hạt nhân thật.
📉 Dù vậy, nếu đàm phán thành công, Iran có thể thoát phần nào khỏi cấm vận, giúp tăng thêm doanh thu dầu.
- Năm qua, Iran đã xuất khẩu 67 tỷ USD dầu, cao nhất 10 năm.
🔎 Khả năng nào cao hơn?
- Trước mắt, leo thang vẫn có vẻ dễ xảy ra hơn.
- Vì nội bộ Iran bị phe cứng ép trả đũa.
- Nhưng nếu chiến tranh kéo dài, Iran sẽ kiệt sức nhanh hơn… drone Shahed hết pin.
🧠 Một lãnh đạo 86 tuổi, kinh tế đang cạn pin, mà lại bị vây bởi cấm vận, nội loạn và máy bay F-35 – thật khó để chọn lối đi cứng mà không gãy.
Tóm lại: Giữa lúc cha già dân tộc mỏi gối, có khi đàm phán không chỉ là chiến lược – mà là cứu sinh!