Gibbs

Giáo quyền Iran và bóng đen của chủ nghĩa ủy nhiệm suy tàn
+Ali Khamenei không chỉ là giáo chủ tối cao của Iran, ông còn là “kiến trúc sư” của một đế chế ủy nhiệm trải dài khắp Trung Đông. Dưới danh nghĩa chống bá quyền, Iran đã tài trợ và điều khiển các nhóm vũ trang như Hezbollah, Hamas, Houthi, biến tôn giáo thành công cụ chiến tranh. Nhưng khi giáo quyền gieo rắc bất ổn suốt bốn thập kỷ, chính nó cũng đang bước vào giai đoạn mục ruỗng không thể che giấu.
🛑Giáo chủ nhưng không từ bi
+Ali Khamenei không phải là một nguyên thủ quốc gia theo định nghĩa phổ biến. Ông không được bầu bởi một lá phiếu phổ thông nào. Kể từ khi trở thành “lãnh tụ tối cao” năm 1989 sau cái chết của Ayatollah Khomeini người khai sinh Cộng hòa Hồi giáo Iran, Khamenei cai trị quốc gia 90 triệu dân bằng một hệ thống thần quyền được hợp pháp hóa qua hiến pháp nhưng vận hành bằng đêm và vũ lực.
+Hơn ba thập kỷ cầm quyền của Khamenei là ba thập kỷ đàn áp trong nước và xuất khẩu xung đột ra bên ngoài. Dưới vỏ bọc “chống bá quyền”, Iran của ông ta đã dựng nên một đế chế ngầm trải khắp Trung Đông, nơi súng nổ từ Yemen đến Lebanon, từ Gaza đến Syria và tiếng nói của người dân bản xứ bị nuốt chửng bởi các khẩu hiệu mang màu sắc giáo điều Shiite.
+Kể từ sau Cách mạng 1979, giới giáo sĩ Iran tuyên bố sẽ "xây dựng một nhà nước Hồi giáo mẫu mực", nhưng thực tế, họ đã tạo nên một chế độ cảnh sát tư tưởng, nơi phụ nữ không thể để lộ mái tóc, nơi bất đồng chính kiến bị đánh tráo thành “phản quốc”, và nơi mạng sống con người dễ dàng bị nghiền nát dưới bánh xe quyền lực. Vụ cô gái Mahsa Amini bị cảnh sát đạo đức đánh chết năm 2022 vì “không đội khăn đúng cách” là minh chứng. Làn sóng biểu tình sau đó bị đàn áp bằng đạn thật, với hàng trăm người thiệt mạng.
+Khamenei là người ra lệnh đàn áp. Ông từng nói: “Không thể để kẻ ngoại đạo phá hỏng sự thuần khiết của quốc gia”. Nhưng quốc gia đó đang mục ruỗng từ bên trong, lạm phát phi mã, thanh niên thất nghiệp hàng loạt, hàng triệu người trốn khỏi Iran, còn các nhóm quyền lực thì quay cuồng trong vòng xoáy tham nhũng, súng ống và lòng trung thành với giáo chủ.
🛑Mạng lưới ủy nhiệm bất ổn khắp Trung Đông
+Nếu Iran dưới thời Shah từng là “cảnh sát của phương Tây tại Vùng Vịnh”, thì Iran dưới Khamenei trở thành “kiến trúc sư đêm trường của bất ổn”. Trung tâm của chiến lược này là lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), đặc biệt là nhánh Quds chuyên phụ trách các chiến dịch ngoài lãnh thổ. Và từ đây, mô hình “ủy nhiệm” được Khamenei nâng cấp thành chiến lược quốc gia.
+Tại Lebanon, Hezbollah do Iran dựng lên từ thập niên 1980 đã biến đất nước này thành con tin của mình. Tên lửa do Iran cung cấp được chĩa về phía Israel, còn người dân Lebanon thì sống trong khủng hoảng kinh tế, chia rẽ tôn giáo và nỗi sợ chiến tranh thường trực.
+Tại Gaza, Hamas nhận tiền, vũ khí và công nghệ từ Iran. Vụ tấn công ngày 7.10.2023 vào Israel làm hơn 1.200 người chết không thể không nhắc đến dấu vết của các chuyên gia quân sự Iran đứng sau huấn luyện. Dù Hamas là tổ chức Sunni, họ vẫn nhận tài trợ từ một Iran Shiite chỉ vì có chung kẻ thù là Israel.
+Tại Yemen, Houthi, một nhóm vũ trang Shiite thiểu số đã lật đổ chính phủ hợp pháp, kéo Saudi Arabia vào cuộc chiến đẫm máu suốt gần một thập kỷ. Các UAV, tên lửa tầm xa mà Houthi dùng để bắn vào các tàu chở hàng quốc tế không phải sản phẩm nội địa. Chúng đến từ Tehran để giết dân thường.
+Tại Syria, hàng nghìn lính đánh thuê Shiite do Iran tuyển mộ đã cùng quân đội Bashar al Assad gieo kinh hoàng lên người dân. Đổi lại, Iran kiểm soát các tuyến đường chiến lược và cài cắm mạng lưới tình báo khắp đất nước. May thay Syria vừa được giải phóng khỏi lưỡi hái thần quyền Iran.
+Tại Iraq, các nhóm bán quân sự Shiite nằm trong lực lượng PMF (Popular Mobilization Forces) đã biến Baghdad thành bàn cờ nơi Mỹ và Iran giằng co.
+Khamenei chưa bao giờ cần tuyên chiến chính thức. Ông để các lực lượng ủy nhiệm làm thay mình. Họ không cần chiến thắng, chỉ cần khiến kẻ thù sa lầy và đồng minh của Mỹ mệt mỏi.
+Đó là một hình thái “đế chế phi quốc gia”, vận hành bằng tín ngưỡng và sự sợ hãi. Và nó kéo theo hàng trăm triệu người vô tội bị kẹt giữa lằn ranh của những toan tính chính trị đẫm máu nhân danh đức tin.
+Đấy là tội ác mà Trung Đông trong nhiều thập kỷ gánh lấy hậu quả bởi thần quyền đại giáo chủ.
🛑Cái giá của giáo quyền
+Sự trỗi dậy của Israel trong những năm gần đây từ một quốc gia bị bao vây trở thành đối tác chiến lược với nhiều nước Arab đã làm lung lay triết lý tồn tại của giáo quyền Iran. Và khi các UAV Houthi bị bắn hạ, khi Hezbollah bị dồn ép tại biên giới, khi các căn cứ của lực lượng Quds bị không kích chính xác, thì giấc mộng bá chủ của Khamenei bắt đầu lộ rõ các vết nứt.
+Israel không cần tuyên bố chiến tranh. Họ ra tay im lặng và dứt khoát. Trong vòng 4 ngày đầu tháng 4-2024, Israel không kích các căn cứ tại Damascus, Aleppo, Deir Ezzor – tiêu diệt hàng chục sĩ quan IRGC. Rồi vào tháng 4-2024, một cuộc tấn công trực tiếp vào căn cứ quân sự ở Isfahan của Iran đã khiến toàn bộ hệ thống radar phòng thủ của Iran lộ ra sự rệu rã.
+Đáp trả bằng gì? Iran phóng hơn 300 UAV và tên lửa vào Israel nhưng phần lớn bị đánh chặn bằng công nghệ phương Tây. Cuộc “trả đũa” đó không làm thế giới e sợ mà chỉ khiến người Iran thêm tuyệt vọng.
+Trong nước, Khamenei mất đi thế hệ trẻ. Phụ nữ không còn tin vào chiếc khăn trùm đầu. Sinh viên không còn sợ các bài giảng thần học bắt buộc. Cuộc nổi dậy năm 2022 dù bị dập tắt đã cho thấy một thế hệ mới đang từ chối thẩm quyền tôn giáo.
+Một quốc gia không thể tồn tại nếu chỉ còn lại hai thứ, súng và giáo lý. Iran hôm nay đang ở trong thế bị bao vây từ cả bên ngoài lẫn bên trong. Khamenei có thể vẫn sống, nhưng giáo quyền mà ông lãnh đạo đang bước vào giai đoạn suy tàn không thể đảo ngược.
+Hãy gọi đúng tên nó đó là một chủ nghĩa giáo quyền đội lốt thánh thần, gieo chiến tranh nhân danh thượng đế và tồn tại bằng cách bóp nghẹt tương lai của chính người dân mình.
+Cuộc đối đầu kéo dài 5 ngày qua giữa Israel và Iran đã phơi bày rõ sự mục ruỗng của hệ thống mà Khamenei dựng lên suốt hơn 3 thập kỷ. Israel, một quốc gia nhỏ bé, đã tấn công chính xác các cơ sở quân sự trọng yếu của Iran từ Syria đến tận lãnh thổ Iran mà không cần tuyên bố chiến tranh.
+Cuộc chiến không cân xứng ấy làm lộ rõ một sự thật rõ ràng, mạng lưới ủy nhiệm của Iran chỉ là những pháo đài bằng cát. Những gì Khamenei gắng công xây dựng giờ giống như công trình của dã tràng, tốn sức gieo ảnh hưởng, nhưng dễ dàng tan rã trước một đợt sóng công nghệ chính xác và sự cô lập ngày càng rõ rệt từ cả thế giới Arab.
+Khamenei xuất khẩu bom đạn, chiến tranh ủy nhiệm khắp trung đông, làm hàng trăm triệu người khốn đốn. Nay hệ thống ấy mục nát, nó trả lại cho đại giáo chủ những gì đã gây ra với dân chúng khắp khu vực. Bom đạn trở lại Iran với sức nặng của hơn 40 năm gây thù hận khắp Trung Đông. Những gì Khamenei gieo rắc giờ phải chịu lấy và không đấng cứu thế nào có thể cứu lấy ông ta.
Cu Làng Cát

__________________